Depremi anlama kılavuzu

Yukarıdaki harita, Kandilli Rasathanesi’nin son 24 saatte meydana gelen irili ufaklı depremlerin yerini ve büyüklüklerini gösteren harita. Haritaya dikkatle bakıldığında hemen görülüyor, depremler neredeyse bütün Doğu Anadolu Fay Hattı boyunca meydana gelmiş. Yani bütün fay hareket etmiş. Bu hareketin sebebi bir sır değil. Faylar açısından bakıldığında Anadolu’yu bir çeşit “ada” gibi görmek mümkün. Alttan Arap plakası, üstten ise sınırını Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın çizdiği Avrasya Plakası arasında sıkışıyor ve hareket ediyor. Deprem bilimciler, uzun zamandan beri Doğu Anadolu Fayı’nda bu depremi bekliyorlardı, yıllardır yapılmış, pek çoğu da kayda girmiş çok sayıda uyarı var. Hatta Prof. Dr. Naci Görür son olarak depremden daha birkaç gün önce burası için uyarmıştı. Çünkü Arap plakası yukarı doğru hareket etmişti ve onun bu itmesi yüzünden Anadolu plakası batıya doğru kaydı. İşte bu kayma çok şiddetli bir deprem ve onun kadar şiddetli artçı şoklarla yaşandı. Dün ünlü jeolog Prof. Dr. Celal Şengör, HaberTürk’te Fatih Altaylı’ya bu mekanizmayı hayli renkli biçimde anlattı. Prof. Dr. Naci Görür ise FoxTV’de depremin göz göre göre, neredeyse bağıra bağıra geldiğini söylüyordu. Gerçekten de öyle. Batı basınında Türkiye’deki depremi bilimsel olarak anlatan çok aydınlatıcı yazılar var. The Guardian’da güzel bir görsel rehber hazılanmış. The New York Times ve The Wall Street Journal uzman görüşleriyle depremi anlatmışlar.