160 bin işçiyi kapsayan metal sözleşmesinde anlaşma sağlanamadı

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile Türk Metal Sendikası ve Birleşik Metal-İş Sendikası arasındaki pazarlık süreci 13 Ekim’de başlamıştı. Grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin beşinci toplantıları dün yapıldı. Şimdiye kadar masaya zam teklifini getirmeyen MESS, ilk kez zam oranını da açıkladı. Görüşmelerde, “fazla çalışmalar, yıllık ücretli izinler, temizlik malzemesi ve iş gruplandırması ve ücret zammı yönetmeliğinde” anlaşma sağlandı. Bunun dışındaki diğer maddelerde ise anlaşma sağlanamadı. 

MESS, ilk 6 ay için saat ücretlerine yüzde 5 + seyyanen 11,50 TL zam teklifinde bulundu. Türk Metal Sendikası, bu zammın ortalama oransal karşılığının yüzde 10’a denk geldiğine dikkat çekti. MESS, diğer 6 aylık periyotlar içinse herhangi bir teklifte bulunmadı. Sosyal yardımlarda 1. yıl için masaya yüzde 25’lik teklifle gelen MESS, 2. yıl için de herhangi bir artış teklifi yapmadı. MESS, ikramiyelerin ödenmesi konusunda “kıstelyevm” teklifinde bulundu. Buna göre, bazı zorunlu haller hariç, ikramiyelerin devamsızlık yapılan günler için kesinti yapılarak ödenmesini ve yapılan kesintilerin de bir fonda toplanmasını istedi. MESS işçilerin kırmızı çizgilerinden olan sözleşmenin 2 yıllık olması konusunda ise, “3 yıllık sözleşme” teklif etti. Türk Metal Sendikası, bu teklifleri reddetti. 

Türk Metal Sendikası, ulusal bayram ve genel tatillerde yapılan çalışmaların yüzde 200 oranında zamlı ödenmesini istedi. MESS reddetti. Sendikanın, gece saatlerinde yapılan çalışmaların yüzde 20 oranında zamlı ödenmesine dair teklifi de MESS tarafından kabul edilmedi. MESS, uygulanan tamamlayıcı sağlık sigortasının artan maliyetler nedeniyle bu şekilde uygulanmasının mümkün olmadığını da Türk Metal Sendikası’na iletti. Türk Metal, MESS’in bu talebini reddetti. MESS daha birçok maddeyi de kabul etmedi. 

Türk Metal Sendikası, bu teklifler karşısında sözleşme masasını terk etti. “Uyuşmazlık tutanağı” tutuldu. Arabulucu süreci başladı. Bu arada Türk Metal Sendikası, sözleşmede gelinen aşamayı değerlendirmek üzere Başkanlar Kurulu’nu da bugün toplantıya çağırdı. 

Görüşmelerde bugüne kadar yapılan 5 oturumda, 47 ana madde, 5 ek madde ve 2 geçici madde olmak üzere toplam 54 madde ve sözleşmenin eki niteliğindeki iki yönetmelik üzerinde anlaşma sağlanmış, 33 ana madde, 2 ek madde ve 3 geçici madde olmak üzere toplam 38 madde ve sözleşmenin eki niteliğindeki 1 yönetmelikte ise anlaşma sağlanamaması üzerine uyuşmazlık konusu oldu.  

Metal işkolundaki işçilerin büyük bir bölümü Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası’nda örgütlü. Türk Metal Sendikası, teklifinde, ilk altı ay için zam talebini yüzdelik zam + seyyanen zam formülü üzerinden şekillendirdi. Talebe göre, 31 Ağustos 2025 tarihindeki saat ücretlerine 1 Eylül 2025 tarihinden geçerli olmak üzere ilk altı ay için önce yüzde 20 zam talep edildi. Bu zammın uygulanmasının ardından işçilerin saat ücretlerine ilk altı ay için seyyanen 35 lira daha zam istendi.  İkinci altı ay için saat ücretlerine 6 aylık enflasyon oranında zam, üçüncü altı ayı için yine saat ücretlerine, gerçekleşecek 6 aylık enflasyona + 3 puan iyileştirmeyle zam, dördüncü ve son altı ay içinse yine enflasyon oranında zam talep edildi. Ramazan Bayramı yardımı, eğitim yardımı, yakacak yardımı gibi sosyal yardımlara ise yıllık yüzde 65 zam istendi. Diğer sosyal yardımlardan farklı olarak Kurban Bayramı yardımının yıllık yüzde 80 artması talep edildi. Sosyal yardımlara istenen bu zamlarla birlikte birinci altı ayı için talep edilen toplam zam oranı ortalama yüzde 38.97 oldu. 

DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş’in ücret zam teklifi 3 bölümden oluşuyor. İlk olarak, düşük ücretli işçilerin ücretlerinin yükseltilmesi amacıyla, saat ücreti 170 TL’nin altında olan işçilerin saat ücretlerinin 170 TL’ye yükseltilmesi istendi. Bu teklif aylık ikramiye dahil net 31 bin 250 TL’nin altında ücret alan işçilerin ücretlerinin öncelikle 31 bin 250 TL’ye getirilmesini amaçlıyor. Bu iyileştirmeden sonra tüm işçilerin saat ücretlerine yüzde 15 ve bunun üzerine de seyyanen 100 TL ücret zammı talep ediliyor. 3 kalemden oluşan ücret zam talebinin oransal karşılığı ise ilk 6 aylık dönem için yüzde 58.5. Teklif edilen bu zam oranı ile ortalama bir metal işçisinin ücreti ikramiye ve vergi istisnası dahil yüzde 15’lik vergi dilimine göre net 84 bin 666 TL olacak. Diğer altışar aylık zam dönemleri için talep ise “çıkacak enflasyona enflasyonun yarısının eklenmesi ile bulunulacak oran” kadar olacak. Sosyal haklarda 3’lü paket olarak ifade edilen “bayram, izin ve yakacakta” yüzde 190 oranında artış talep edildi. Diğer sosyal haklardaki artış talebi ise yüzde 150 oranında olacak. Sosyal hakların 2. yılında ise “çıkacak yıllık enflasyonun yarısı kadar eklenerek bulunacak oran” kadar artış talep ediyor.