Bir grup ABD’li bilim insanı, enerji alanında dönüm noktası olan, içine koyduklarından daha fazla enerji üretebildikleri nükleer füzyon reaksiyonu deneyini tekrarladığını açıkladı. Bu seferki deneyin bir öncekinden daha yüksek bir enerji verimi sağladığını söyleyen bilim insanları, füzyon yoluyla enerji üretme konusunda uzun süredir ulaşılması zor görünen bir hedefe doğru büyük ve kararlı bir adım attıklarını vurguluyor.
Kaliforniya’daki federal Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’ndaki araştırmacıların elde ettiği bu ikinci başarı, hem sınırsız hem ucuz hem de temiz enerji kaynağı arayışında kaydedilen yeni bir başarı. Bu arayışın mutlu sonla bitmesi on yıllar alabilir.
Günümüzde nükleer enerji santralleri, atomları parçalayarak enerji üreten fisyonu kullanıyor ki bu yöntem, şu anda beyaz perdede gişe rekorları kıran ‘Oppenheimer’ filminin de merkezinde yer alıyor. Nükleer enerji bol miktarda temiz enerji üretse de güvenlik konusunda uzun zamandır devam eden çekinceler mevcut.
Füzyon ise atomları bir araya getirerek enerji üretiyor. Hem radyoaktif bir yan ürün üretmemesi hem de erime riski olmadan sınırsız temiz enerji yaratabilecek olmasıyla füzyon uzun zamandır tatlı bir rüya. Buna ek olarak füzyonu gerçekleştirecek yakıtın uranyum değil de dünyada zaten bol miktarda bulunan hidrojen olduğu gerçeği, nükleer füzyon reaksiyonunu yaygın kullanıma sokabilirsek insanlık için çok büyük nimet olacağını gösteriyor.
Laboratuvar Sözcüsü Paul Rhien, “Bu heyecan verici yöntemi incelemek için deneyler yapmaya devam ettik. 30 Temmuz’da yapılan bir deneyde ateşlemeyi tekrarladık. Bu sonuçların analizi devam ediyor ancak deneyin aralık ayında yapılan testten daha yüksek bir verim ürettiğini doğrulayabiliriz” dedi.
Rhien, laboratuvarın daha fazla analiz yapılana kadar bu son deneyin ‘detayına girmeyeceğini’ söyledi. Bununla birlikte ekip, elde ettikleri sonuçları bilimsel konferanslarda ve hakemli yayınlarda paylaşmayı planlıyor.
Araştırmacılar daha önce de füzyon reaksiyonları üretse de reaksiyona neden olmak için geri alabileceklerinden daha fazla enerji harcadılar. Bu son iki deneyin önemli olmasının sebebi, reaksiyonu yaratmak için harcadıkları enerjiden daha fazlasını geri alabilmeleri. Füzyon araştırmalarının kilit noktasını bu verimlilik oluşturuyor.
Öte yandan bilim insanları füzyonla üretilen enerjiyi kullanmaktan henüz çok uzaklar. Araştırmacılar günde sadece bir kez füzyon reaksiyonu yaratabiliyor. Çünkü lazerlerin soğumasını sağlamak ve yakıt hedefini değiştirmek gerekiyor. MIT Plazma Bilimi ve Füzyon Merkezi Direktörü Dennis Whyte, daha önce Washington Post’a verdiği demeçte, ticari olarak faaliyete geçecek bir füzyon tesisinin bunu saniyede birkaç kez yapabilmesi gerektiğini söylemişti.