Telegram’ın geçen ay Paris’e adım atar atmaz tutuklanan kurucusu ve CEO’su Pavel Durov ilk kez konuştu. Uygulamadaki aşırılık yanlısı ve yasadışı içeriklere yeterince müdahale edememek ve Fransız polisiyle işbirliği yapmamak suçundan tutuklanan Durov suçlamaların “yanıltıcı” olduğunu söyledi.
39 yaşındaki milyarder Telegram’da çocuk pornografisi ya da suç çetelerinin ticaret yapması gibi yasadışı içeriklerin yayılmasını engelleyememekle suçlanıyordu. Cumartesi gecesinden perşembe gününe kadar gözaltında tutulan Durov, beş milyon euro kefalet ödemek zorunda kaldı. Haftada iki kez karakola gitmesi gerekeceği gibi Fransa’dan ayrılması da yasak.
Olayın ardından ilk kez kendi platformu aracılığıyla konuşan Durov, kalp emojisi ile başlayıp teşekkür emojisi ile biten mesajında “Herkese desteği ve sevgi dolu mesajları için teşekkürlerimi iletmek istiyorum” dedi. Bir CEO’nun platformu kötü niyetli kişilerce kullanılıyor diye suçlu bulunmaması gerektiğini savunan Durov, böyle bir durumda kimsenin inovasyon yapamayacağını vurguladı. Ama platformun suçluların önüne geçmek için daha fazlasını yapması gerektiğini de kabul etti.
Durov’un mesajı şöyleydi: “Akıllı telefon öncesi döneme ait yasalara dayanarak bir CEO’yu platformundaki üçüncü şahısların işlediği suçlardan sorumlu tutmak yanlış bir yaklaşımdır. Teknoloji üretmek başlı başına zor bir iş. Eğer bir girişimci ürettiği araçların kötüye kullanımı olasılığı yüzünden sorumlu tutulacağını düşünürse kimse yeni araçlar geliştirmez.”
Hükümetlerin internet platformları ile ilgili şikayetlere yasal işlem başlatmasının “alışıldık bir uygulama” olduğunu kabul etse de bu işlemin CEO’ya karşı başlatılmasının alışıldık olmadığını sözlerine ekledi.
İfade özgürlüğüne vurulan darbe
Milyarderin tutuklanması iki soruyu ateşlemişti: Hükümetler şifrelenmiş mesajlaşma uygulamalarında yasadışı faaliyetleri, terörizmi ve organize suçları engelleme yetkisine sahip olmalı mı? Hükümetler Fransa gibi davranırsa ifade özgürlüğü ne olacak?
Mesela Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre Moraes de geçen hafta X’i ülkesine yasal temsilci atamadığı için erişime yasakladı. Bu hareketi tetikleyen şey, sosyal medyada yanlış bilgi yaydıkları gerekçesiyle tutuklanan kişilerin X’in sahibi Elon Musk tarafından desteklenmesiydi. Yanlış bilgileri yayanların büyük çoğunluğu aşırı sağcı eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun destekçisiydi ve Musk tutuklamalara tepki olarak Brezilya’daki temsilcisini geri çekme kararı almıştı.
Fransız yetkililer Telegram örneğinde Duroc’un iletişim kurma girişimlerini gözardı ettiğini iddia etti. Oysa Durov’a göre Fransız yetkililer ona birçok şekilde ulaşabilirdi. Durov’a göre hiç olmadı Telegram AB kolluk kuvvetleri adresi” şeklinde Google’da arama yapmak bile yeterliydi.
‘Telegram anarşi cenneti değil ve gizliliği zedeleyen ülkeden çekiliriz’
Telegram’ın içerik denetiminin yetersiz görüldüğünü kabul eden Durov, zararlı içerikleri kaldırdıklarını söyleyerek “Bazı medya kuruluşlarının Telegram’ı ‘anarşi cenneti’ olarak gösterme çabaları kesinlikle doğru değildir. Her gün milyonlarca zararlı gönderiyi ve kanalı kaldırıyoruz” dedi.
Telegram’ın giderek büyüyen bir platform olmasının suçluların platformu kötüye kullanmasını kolaylaştırdığını kabul eden Durov, “Bu nedenle bu konuyu düzeltmeyi bizzat kendi görevim olarak görüyorum” dedi. Bunu nasıl düzeltecek henüz bilmiyoruz, ileride daha fazla bilgi paylaşacağını da not düştü.
Bununla birlikte Telegram’ın gizlilik özelliğini kötüye kullanmayı amaçlayan tüm ülkelerden çekilmeye hazır olduklarını da söyleyen Durov “Rusya denetim için şifreleme anahtarlarını teslim etmemizi istediğinde talebini reddettik ve Telegram Rusya’da yasaklandı” dedi. O yasak 2018’de uygulamaya konsa da kısa süre sonra geri çekildi. Bugün Rusya’nın en önemli iletişim araçlarından biri Telegram. Savaş nedeniyle Rusya’ya ağır sansür uygulandığında gazeteciler seslerini bu platform üstünden duyurmuştu.
Telegram’ın İran’dan da çekildiğini söyleyen Durov, “Çünkü yetkililer platformumuzdan rejimi protesto eden insanların hesaplarını engellememizi istedi. Gizlilik ve güvenlik arasında doğru dengeyi kurmak kolay değil. Ama diyaloğa her zaman açığız” dedi.
