ABD uzay ajansı NASA’dan bir sözcünün bildirdiğine göre Eylül 2022’den beri Uluslararası Uzay İstasyonu’nda mahsur kalan ABD’li astronot Frank Rubio, emekli NASA astronotu Mark Vande Hei’nin 355 günlük rekorunu dün kırarak, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda en uzun süre kalan ABD’li astronot oldu.
Dahası, Rubio bu rekoru daha da ileriye taşıyacak. Çünkü Rus kozmonotlar Sergey Prokopyev ve Dmitri Petelin ile geçen yıl Rus Soyuz kapsülüyle gittiği uzay istasyonundan 27 Eylül’den önce dönmesi beklenmiyor. Bu da Rubio’nun görevini tamamladığında alçak Dünya yörüngesinde en az 371 gün geçirmiş olacağı anlamına geliyor. Yani mikro yerçekiminde bir yıldan daha uzun bir süre vakit geçiren ilk ABD’li olmanın eşiğinde.
Aslında Rubio’nun amacı rekor kırmak falan değildi. Her şey spontane gerçekleşti. Nasıl mı?
Rubio, 21 Eylül 2022’de Rus Soyuz kapsülüyle uzay istasyonuna doğru yola çıktığında, sadece altı aylık bir göreve gittiğini düşünüyordu. Ancak mürettebatı taşıyan uzay aracı Soyuz MS-22 soğutma sıvısında aralık ayında bir sızıntı meydana geldi. Rusya uzay ajansı Roscosmos’dan yetkililer, bu uzay aracının mürettebatı Dünya’ya getirecek kadar güvenli olmadığına karar verdi.
Soyuz MS-22 28 Mart’ta Dünya’ya mürettebatsız olarak dönerken Roscosmos da 25 Şubat’ta uzay istasyonuna MS-23 adlı yeni bir uzay aracı fırlattı. Rubio’nun dönüş tarihi, Rusya’nın iki kozmonot ve bir astronottan oluşan yeni mürettebatla fırlatılacak sonraki Soyuz aracını hazırlaması nedeniyle eylüle ertelendi.
Dünya rekoru Rus kozmonot Polyakov’da
Her şey planlandığı gibi gider de Rubio, 27 Eylül’de yuvasına dönerse 371 günlük rekoruyla dünya genelinde bir rekor kırmış olmayacak. Çünkü bu rekor, Ocak 1994 ile Mart 1995 yılları arasında Rusya’nun Mir Uzay İstasyonu’nun yörüngesinde kesintisiz olarak 437 gün geçiren Rus kozmonot Valeri Polyakov’a ait.
Rubio hem kendi başarısını kutlamak hem de Vande Hei’nin rekorunu hatırlatmak için 5 Eylül’de eski rokertmenle bir konuşmasını kaydetti. NASA yöneticisi Bill Nelson da Rubio’yu kutlayarak, “Rubio’nun uzaydaki yolculuğu keşfetmenin özünü simgeliyor. Uzayda en uzun süre görev yapan ABD astronotu olarak rekor kıran Rubio, yeni nesil astronotların da önünü açıyor. Senin işine adanmışlığın gerçekten bambaşka Frank!” dedi.
Frank Rubio’s journey in space embodies the essence of exploration. As he breaks records as the longest serving @NASA US astronaut in space, he also paves the way for future generations of astronauts. Your dedication is truly out of this world, Frank! https://t.co/DNXIq33KZ7
— Bill Nelson (@SenBillNelson) September 11, 2023
Bu arada ilginç bir şey daha anlatalım size. Vande Hei’nin ABD rekoru da Rubio’nunki gibi istemsiz olarak gerçekleşmişti. Zira Rusya’nın bir film çekimi için uzay istasyonuna iki kişilik film ekibi göndermesi üzerine yörüngedeki trafiği düzenlemek için Hei’nin dönüşü ertelenmişti. Hei de bu sayede uzay istasyonunda 340 gün kalan Scott Kelly’nin rekorunu kırmış oldu.
