Çiftlik hayvanları -özellikle inek- sindirim sürecinde metan gazı üretir. Bu gaz karbondioksite kıyasla 25 kat daha güçlü sera etkisi yapıyor. Bazı uzmanlara göre inek günde ortalama 100 litre ile 200 litre arasında metan gazı çıkarıyor. Hatta bunun 500 litreye kadar çıkabileceği söyleniyor. Bunun bir arabanın bir günde yaydığı metana eşit olduğu belirtiliyor. Şunu belirtmekte de fayda var: Bu büyük ölçüde endüstriyel hayvancılığın yoğun ve verimsiz yöntemleriyle bağlantılı.
Bu nedenle tarımdan kaynaklanan metan emisyonlarının azaltılması önemli. Ancak iklim değişikliğinde esas suçlu büyük oranda fosil yakıt kullanımı. Çünkü küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 14,5’i tarım ve hayvancılıktan kaynaklanırken enerji üretimi ve sanayi sektörleri toplamda yüzde 73 oranında emisyon yaratıyor. Yani bu tür önlemler fosil yakıt tüketimini ve sanayi kaynaklı emisyonları azaltmaya yönelik daha geniş kapsamlı stratejilerle birlikte uygulanmadıkça ‘günah keçisi’ inekler olacak gibi duruyor.
Ve şimdi bu nedenle Danimarka’da ineklere vergi geliyor.
Danimarka Maliye Bakanı Jeppe Bruus hükümetle çiftçi, endüstri ve sendika temsilcilerinin inek, koyun ve domuzların saldığı gazlardan alınması planlanan vergi konusunda anlaşmaya vardığını bildirdi.
Hayata geçmesiyle böyle bir vergilendirmenin ‘dünyada ilk’ olacağını kaydeden Bruus Danimarka’nın sera gazı emisyonlarını 2030’a kadar yüzde 70 azaltmayı hedeflediğini söyledi.
Vergilendirme kapsamında 2030 yılı itibariyle hayvancılıkla uğraşan çiftçilerden karbondioksit eşdeğeri emisyonların tonu başına 300 kron (43 dolar) vergi alınacak. Vergi 2035 yılına kadar 750 krona (108 dolar) yükselecek.
Vergilendirmeye ilişkin önerge bu yılın sonuna doğru Danimarka Parlamentosu Folketing’e sunulacak.
Vergiden elde edilecek gelir tarım sektörünü desteklemek için kullanılacak
Danimarka’daki düşünce kuruluşu Concito’ya göre ülkedeki büyükbaş hayvan popülasyonunun büyük kısmını oluşturan inekler yılda ortalama 5,6 ton karbondioksit eşdeğeri gaz salıyor.
Concito’nun başekonomisti Torsten Hasforth CNN’e metan gazı salımını azaltabilmek için planlanan vergiden elde edilecek gelirin tarım sektörünün yeşil dönüşümünü desteklemek ve çiftçiler için yeni teknolojilerle teşviklerin sağlanması için kullanılacağını söyledi.
Hasforth “Verginin tüm amacı sektörün emisyonları azaltacak çözümler aramasını sağlamak” dedi.
Yeni Zelanda da benzer bir yasa kabul edilmişti
Yeni Zelanda’da Jacinda Ardern hükümeti 2025’te yürürlüğe girmek üzere benzer bir yasa kabul etmişti.
Ancak çiftçilerden gelen eleştirilerin ve 2023 seçimlerinde hükümetin değişmesinin ardından yasanın yürürlüğe girmesinden vazgeçilmişti.