Erkeklerde sperm sayıları yıllardır düşüşte. Bazılarında bu düşüşün nedeni açıklanabilse de yaklaşık yüzde 40’ında sebep bilinmiyor. Yine de birçok çalışmada kimyasal kirliliğin sperm düşüklüğünün nedeni olabileceği öne sürülüyor. O çalışmaları destekleyecek yeni bir araştırma Science of the Total Environment dergisinde yayınlandı.
Yaklaşık üç hafta önce mikroplastiklerin erkeklerin testisine kadar sızdığına dair bir çalışma yayınlanmıştı. Bunun sadece testislerle sınırlı kalmamış olabileceğini Çin’de yapılan çalışma ortaya seriyor. Jinan kentinde evlilik öncesi sağlık değerlendirmesinden geçen sağlıklı 40 erkekten sperm örneği toplandı ve analiz sonucunda spermlerde sekiz farklı plastik türü tespit edildi. Daha çok ambalajlamada kullanılan polistiren en çok görülen plastik türü olurken onu poşetlerde kullanılan polietilen ve PVC takip etti.
Yakın zamanda benzer bir çalışma İtalya’da da yapılmış, sağlıklı 10 erkekten alınan sperm örneklerinden altısında mikroplastik görülmüştü. Yine Çin’de yapılan başka bir çalışmada 25 sperm örneğinin yarısında mikroplastiklere rastlanmıştı.
Farelerde sperm kalitesini düşürüyor, insanlarda kan damarlarını tıkıyor
Fareler üzerinde yapılan araştırmalar mikroplastiklerin sperm sayısını azalttığını, anormalliklere ve hormon bozukluklarına neden olduğu görüldü. Benzer bir durumun insanlar için de geçerli olması mümkün. Henüz mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini ayrıntısına kadar bilmiyoruz ama laboratuvarda yapılan çalışmalar mikroplastiklerin insan hücrelerine zarar verdiğini gösteriyor. Doktorlar mart ayında geçtikleri uyarıda kan damarları mikroplastiklerle kirlenmiş kişilerde felç, kalp krizi ve erken ölüm riskinin arttığını tespit ettiklerini açıklamıştı.
Çevreye atılan milyonlarca tonluk plastikler bir noktada mikroplastiğe dönüşüyor. İnsanlar için Everest Dağı’na çıkmak kolay bir iş olmasa da mikroplastikler burayı da işgal etmiş durumda. Derin okyanuslardan tutun da anne sütüne kadar girmediği yer kalmamış gibi görünüyor. İnsanların bu küçük parçacıkları yedikleri yiyecekler ve içtikleri sular aracılığıyla vücutlarına aldıkları tahmin ediliyor.
İnsanlığın varlığı için tehlike olabilir
Çin’deki Qingdao Üniversitesi’nden Ning Li şimdiye kadar yapılan araştırmaların mikroplastiklerin bulaşımının nasıl gerçekleştiğini ve bunun üremeye yansımasının nasıl olacağını anlamanın bir zorunluluk olduğunu vurguluyor. Zira farelerdeki çalışmalar insanlar için de geçerliyse erkeklerin üreme sağlığı uzun vadede ve giderek artan bir şekilde tehlikeye girebilir.
İtalya’daki sperm çalışmasını yürüten Roma Üniversitesi’nden Luigi Montano, “Plastik atıkların artışını durdurmak için müdahale şart. Özellikle de gezegene ve insan bedenine kalıcı zarar vermekten kaçınmak için harekete geçmemiz gerekiyor. Mikroplastik kirliliği sperm kalitesindeki düşüşün sebeplerinden biriyse ve üreme sürecimizi etkileyecek boyuta ulaşırsa çok uzak olmayan bir gelecekte türümüz için hiç iyi olmayabilir” diyor.
