Başta yalnızca bir deney olarak tasarlanan Ingenuity, 19 Nisan 2021’de havalanarak başka bir dünyada faaliyet gösteren, uçan ilk hava aracı oldu. Şimdi Ingenuity’ye veda etmek zorundayız, çünkü artık Mars semalarında uçamayacak.
NASA yetkilileri perşembe günü yaptıkları açıklamada aracın geçen hafta Kızıl Gezegen semalarındaki son uçuşunda karbon fiber rotor kanatlarından birinin kırıldığını duyurdu. Yani artık uçamayacak. Yine de Mars’ta yaşamın izini bulmak için kurumuş nehir yatağını araştıran yol arkadaşı Perseverance keşif aracıyla ile temas halinde kalmaya devam ediyor.
NASA yöneticisi Nill Nelson sosyal medya platformu X üzerinden paylaştığı videolu mesajında, “Ingenuity’nin, o yapabileceğini söyleyen ve de yapabilen küçük helikopterin Mars’taki son uçuşunu yaptığını duyurmam gerekmesi buruk bir his” dedi.
NASA’s historic Ingenuity Helicopter has taken its last flight on Mars. After 72 incredible flights, that remarkable helicopter flew farther and higher than we ever thought possible. #ThanksIngenuity pic.twitter.com/eYwO9R6LY1
— Bill Nelson (@SenBillNelson) January 25, 2024
Wright Kardeşleri hatırlatan uçuşu
Ingenuity, Şubat 2021’de Perseverance keşif aracının içinde Mars’a iniş yaptı. Böylelikle tarihler 19 Nisan 2021’i gösterdiğinde Ingenuity, başka bir gezegende havalanan ilk helikopter, daha geniş bakacak olursak ilk uçak oldu. Helikopterin kanatları Dünya’nınkinin yalnızca yüzde biri kadar yoğun olan atmosferde saniyede 2400 kez dönerek yeterli kaldırma kuvveti oluşturabildi. NASA yetkilileri bu uçuş anını, Wright Kardeşler’in tarihte ilk kez motorlu uçak uçurduğu ana benzetiyor.
NASA’nın o zamanki planı yeni teknolojisini göstermekti. 30 günde beş uçuş yapsa yeterdi. Daha sonra Perseverance Ingenuity’yi geride bırakacak ve birkaç milyar yıl önce bir gölün olduğu Jezero kraterinin çevresinde kayaları incelemeye başlayacaktı.
Ingenuity beş uçuşunu da başarıyla gerçekleştirdi. Hatta öylesine iyi bir iş çıkardı ki görevi yöneten NASA çalışanları, Perseverance’ın arazi keşfinde Ingenuity’yi de kullanmaya karar verdiler.
Sonraki bin gün boyunca Ingenuity’nin Mars macerası in kalk, in kalk şeklindeydi. Her şey her zaman yolunda gitmedi tabii. Üç kez acil iniş yapması gerekti. Ama Ingenuity de dirençli çıktı. Toz fırtınalarından ve Mars soğuğuna göre tasarlanmamasına rağmen Kızıl Gezegen’in kışından sağlam çıktı. Mühendisler de bu sırada Ingenuity’nin kendi iniş alanlarını seçebilmesi için yazılımını geliştirdi.
18 Ocak’taki irtibat kesikliği
Ne var ki 18 Ocak’ta, 72’inci uçuşunu yaptığı sırada Ingenuity, Perseverance ile iletişimini kaybetti. Helikopter o sırada Mars yüzeyinin yaklaşık üç metre üzerindeydi. İrtibatı ertesi gün yeniden kurdu kurmasına ama birkaç gün sonra çekilen fotoğraflar gerçeği gözler önüne serdi: Ingenuity’nin kanadı hasar almıştı.
Ingenuity, 18 Ocak’taki 72’nci uçuşunun ardından kanatlarından birinin hasar gördüğünü gösteren bu görüntüyü yakaladı. Fotoğraf: NASA/JPL-Caltech
Ingenuity ekibi, helikopterin sistemi üzerinde son birkaç test yapacak ve helikopterin hafızasında kalan görüntü ve verileri Dünya’ya aktaracak. Peki Ingenuity ve Perseverance’ın irtibatının kesilmesine ne sebep olmuştu? NASA mühendisleri bunu araştırmaya devam ediyor.
