Haftalardır tartışma konusu olan ve pek çok kişiyi panikleten büyük Güneş patlaması, perşembe günü gerçekleşti. NASA bu patlamadan bir görüntüyü kamuoyuyla paylaştı. Yetkililer jeomanyetik fırtına uyarısı yapıyor.

Son haftalarda sosyal medyanın en büyük tartışmalarından biri 2017’den bu yana gerçekleşen en büyük güneş patlaması oldu. Güneş, her 11 yıllık döngüsünde öylesine büyük patlamalar yaşıyor ki bu patlamaların etkisi Dünya’dan hissediliyor. Güneş patlamaları ve koronal kütle atımları, Güneş’teki lekelerden kaynaklanıyor. Bu leke ne kadar büyük olursa patlama ve kütle atımı da o kadar büyük oluyor. Patlamalardan kopan atomaltı parçacıkların ve elktro manyetik radyasyonun atmosferimize girmesiyle biz de elektrik kesintileri ve kuzey ışıkları gibi durumlarla karşı karşıya kalıyoruz.

Güneş döngüsünün zirvesi 2024 yılında yaşanacak. Bu patlamaların şiddeti en yüksekten en düşüğe şöyle sıralanıyor: X, M, C, B ve A sınıfı patlamalar. Her 11 yıllık döngüde meydana gelen patlamaların şiddeti 100 ila 150 X sınıfı şiddetinde oluyor.

Döngüye yaklaştıkça patlama sayısı artıyor. Bu bağlamda Güneş’te perşembe günü X2.8 sınıfı, cuma günü ise M sınıfı şiddetli patlamalar yaşandı. Perşembe günkü patlamadan sadece sekiz dakika sonra yüksek enerjili parçacıklar Dünya’yı bombardımana tuttu.

X sınıfı bir patlama radyo iletişimini, elektrik şebekelerini, navigasyon sinyallerini etkileyebiliyor. Zaten öyle de oldu. Bu parçacıklar Orta ve Güney Amerika’da kısa dalga radyo kesintilerini tetikledi. ABD Ulusal Hava Hizmeti’nin havacılık merkezi sinyal kalitesinde bozulma ve parazitlenme yaşandığını bildirdi. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi bunu “inanılmaz bir olay” olarak değerlendirdi. Ancak çok büyük bir panik yaşamaya gerek yok çünkü patlama her ne kadar büyük olsa da Güneş’in Dünya’ya dönük yüzünde meydana gelmedi.

NASA son altı yılın en şiddetli patlamasının görüntülerini kamuoyuyla paylaştı. Ajans, patlamanın renkli görüntülerini, 2010 yılında Güneş’in aktivitelerini izlemek için fırlatılan Solar Dynamics Observatory uzay aracından yakaladı.

Patlama yaşandı yaşanmasına, Güneş’ten çok sayıda koronal kütle atımı da gözlemlendi. Yetkililer, dün ve bugün için jeomanyetik fırtına uyarısı yaptı. Koronal kütle atımında milyarlarca ton plazmanın atımı anlamına geliyor. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nin Uzay Hava Tahmin Merkezi’nden Bill Murtagh, “Bu neredeyse Güneş’in uzaya bir mıknatıs fırlatması ve bu mıknatısın bir araya gelmesi gibi bir şey. Söylemeye bile gerek yok, illa ki bir tepkime olacak, o da jeomanyetik fırtına” diyor.

Bu fırtınanın bizlere yansıması aurora da dediğimiz büyüleyici kuzey ışıkları şeklinde olabiliyor. Normalde Kanada ve İskandinav ülkeleri gibi Kuzey Yarımküre’nin uzak köşelerinde görmeye alışık olduğumuz bu ışıklar, fırtınanın gücüne bağlı olarak daha güneyde görülebiliyor. Şimdiki fırtına ise hafif-orta şiddette olacak.

10’ca bilim arasından: Uzay sondası Güneş patlamasının içinden geçti, sağ çıktı, o anları kameraya aldı