Mars’ın ilginç coğrafyası şaşırtmaya devam ediyor. NASA, Kızıl Gezegen’in yüzeyinin yeni bir görüntüsünü yayınladı. Bu görüntüde buzun yavaş yavaş yeryüzünü oyduğu kabarık çizgilerden oluşan bir yükselti görüyoruz.
Kızıl Gezegen’in yeni görüntüsünü, NASA’nın 2006 yılından bu yana gezegeni yakından izleyen uzay aracı Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) çekti. Görüntü ağustos ayından.
Bu buzumsu yapılara buz akımı deniyor. Mars çöl gezegeni olmasına rağmen soğuk bir gezegen ve havanın daha da soğuduğu durumlarda kum bazen buzla karışıyor. Ayrıca Mars’ın yüzeyini donmuş su ve toz katmanının kapladığı kuzey ve güney kutup örtüsüne ve kalıcı buz tabakalarının üzerinde oluşabilen kuru buzdan meydana gelen mevsimsel buzullara sahip olduğunu unutmayalım.
HiPOD: Icy Flows — The surface of Mars is littered with examples of glacier-like landforms. While surface ice deposits are mostly limited to the polar caps, patterns of viscous flow abound in many non-polar regions of Mars. https://t.co/IIUJK8dtnz
NASA/JPL-Caltech/UArizona pic.twitter.com/oClA7Beg6u— HiRISE: Beautiful Mars (NASA) (@HiRISE) August 16, 2023
Zaman zaman bu görüntüde de olduğu gibi bu tür buz birikintileri kutup örtülerinin dışında da oluşabiliyor. NASA’nın açıklamasına göre buz yokuş aşağı kayarak yavaş yavaş ilerlerken kayaları ve toprağı emiyor. Bu durum binlerce yıl boyunca devam edebiliyor ve gördüğümüz manzarada da belirgin olduğu üzere bu belirgin çatlak desenleri yaratabiliyor.
Buz oluşumları bilim insanlarının ilgisini çekiyor çünkü Mars’ta iklimin nasıl değişime uğradığını bu şekilde yakından incelemek mümkün olabilir. MRO, şimdiye kadar başka bir gezegene gönderilen en güçlü kamera olan Yüksek Çözünürlüklü Görüntüleme Bilimsel Deneyi (HiRISE) cihazıyla kritik bir rol oynuyor. Uzay aracı, Mars yüzeyini oldukça ayrıntılı bir şekilde görüntüleyebiliyor, diğer araçlarının yardımıyla atmosferdeki su ile tozun dağılımını takip edebiliyor ve uzun süre önce yok olmuş su kütlelerinin jeolojik kalıntılarını arayabiliyor.
MRO, 2011 yılında kuru buz katmanlarının bulgularını keşfetmek için kullanıldı. O zamandan bu yana da bilim insanları bu Mars buzullarının hareket ettiğini fark etti. En azından Mars’ın geçmişini öğrenmek için işimize yarayacak bu ipuçlarının bitmesi gibi bir derdimiz olmayacak.
