Biden yönetiminin TikTok’un başına açtığı bir dert var: Ya Çinli olmayan bir şirkete ya da kişiye satılacak ya da ABD’de tamamen yasaklanacak. Üstelik kararın uygulaması da yeni başkan Donald Trump’ın yemin töreninden hemen bir gün önce. TikTok bu kararın uygulanmaması için temyize başvurmuştu ama federal temyiz mahkemesi TikTok’un ulusal güvenlik endişesi nedeniyle ABD’de yasaklanabileceğine karar verdi.
ABD Columbia Temyiz Mahkemes,’nün üç yargıçlı heyeti, kongrenin ABD’nin çıkarlarını korumak için TikTok’a karşı birtakım tedbirler alabileceğine hükmetti. Oysa şirket temyiz mahkemesine başvururken Amerikan Kongresi’nin aldığı kararın ifade özgürlüğüne aykırı olduğuna dikkat çekmişti. Kendini tüm dünyaya “ifade özgürlüğünün merkezi” olarak tanıtan ABD’de böyle bir karara imza atılması dikkat çekiciydi.
Yargıçlar aldıkları kararla ilgili olarak “Anayasamızdaki Birinci Değişiklik, ABD’de ifade özgürlüğünü korumak için var. Hükümetin burada yaptığı şey, ifade özgürlüğünü yabancı düşman ülkeden korumak ve bu düşmanın veri toplama kabiliyetini sınırlamak” dedi.
Neden yasaklanmasını istiyorlar?
Siyasetçilerin TikTok’u yasaklamak istemesinin ardında şirketin Çin merkezli olması yatıyor. Çin devleti normal şartlarda gerekli gördüğü durumlarda şirketlerden kullanıcılarının verilerini toplayabiliyor. ABD’deki siyasetçileri rahatsız eden şey de Amerikalı kullanıcıların verilerinin Çin’in eline geçme ihtimali. TikTok bu endişelerin yersiz olduğunu birçok kez dile getirdi. Bir kere ABD’li kullanıcıların verileri Amerika merkezli bulut şirketi Oracle’da depolanıyor.
Bu arada Amerikan Kongresi TikTok’u hedef alan yasayı Ukrayna ve İsrail’e gönderilecek yardımlarla birlikte torba yasa şeklinde kaşla göz arasında geçirdi. Yasanın Trump’ın başkan olmasından hemen bir gün önce yürürlüğe girmesi bekleniyor. Ancak TikTok’un hemen uygulama mağazalarından kaybolup kaybolmayacağı belli değil. Şİrketin şimdi şansını bir de Yüksek Mahkeme’de deneyeceği tahmin ediliyor. Ancak yargıçların davaya bakmak gibi bir zorunluluğu yok.
TikTok sözcüsü “Yüksek Mahkeme, Amerikalıların ifade özgürlüğünü koruma konusunda köklü geçmişe sahip ve anayasayı da bağlayan bu konuda da öyle davranacaklarını umuyoruz. Ne yazık ki TikTok yasağı yanlış, kusurlu ve varsayımlara dayanarak alındı. Bu da Amerikan halkının açık açık sansürlenmesi demek” dedi.
Karar uygulanmaya konursa ne olacak?
Karar uygulanmaya konsa bile Trump yasanın değiştirilmesi için birtakım adımlar atabilir. Her ne kadar TikTok’un tehlikeli bir uygulama olduğunu ilk dile getiren Trump olsa da bu yılki seçim kampanyasında TikTok’u koruyacağını söyledi. Ayrıca Trump seçim kampanyası sırasında kendine bir TikTok hesabı açarak genç kitlelere ulaşmaya çalıştı. Şu anda uygulamada 14 milyondan fazla takipçisi var.
Yasak, ABD’li kullanıcıların, ki sayısı 170 milyon, uygulamaya bakmasını suç saymıyor. Ancak yasa yürürlüğe girer girmez Google ve Apple gibi mobil uygulama mağazalarından TikTok’un indirilmesi ya da güncellenmesi yasaklanacak. İnternet sunucularının TikTok’u desteklemeyi bırakacağı için uygulama ABD’de etkin bir şekilde kullanılamaz hale gelecek.
Google ve Apple’ın yasaya nasıl uyacağı ise henüz bilinmiyor.
Neden ikinci seçenek üstünde durduğumuza gelecek olursak, TikTok’un çatı şirketi ByteDance uygulamayı satamayacaklarını söyledi. Bunun nedeni de Çin hükümetinin zorunlu satışa karşı çıkması.
