ABD’li milyarder Elon Musk nöroteknoloji şirketi Neuralink’in beyin çipini ikinci insan hastaya da taktığını ve bir sorun çıkmadığını duyurdu. Bilgisayar bilimcisi Lex Fridman ile 2 Ağustos’ta yaptığı podcast programında “Nazar değdirmek istemem ama beyin çipli ikinci hastamız da iyi durumda görünüyor. Sinyaller çok, elektrotlar çok. Gayet iyi gidiyor” dedi.
Musk’ın burada bahsettiği “çok sayıda elektrot” cihazın beyinden aldığı sinyalleri iletebilmesi açısından önemli. Elektrotlar ne kadar çok olur ve beyne ne kadar yakın yerleştirilebilirse alınan sinyaller o kadar doğru oluyor. Musk ilk sonuçların iyi olduğunu söylese de kullanıcının motor korteksine ameliyatla implante edilen beyin bilgesayar arayüzündeki 1024 elektrottan sadece 400’ünün sinyal verdiği tahmin ediliyor.
Neuralink’in ilk gönüllüsü Noland Arbaugh ilk günlerinde sorun yaşamasa da yeni hayatının 100’üncü gününe bastığında beynine takılı elektrotlar arızalanmaya başladı. Arızanın elektrotların yüzde 80 ila 85’ini etkilediği söylenmişti. Bu arıza elektrotların zaman içinde yerinden oynamış olmasıydı. O zamanlar Arbaugh yaşadığı zorlukları “Bunu kabullenmek çok zordu. Yükseklere uçmuş da yere çakılmak üzereymişim gibi hissetmiştim” demişti.
Mühendisler başta beyin çipini çıkarmak için Arbaugh’u yeniden ameliyat masasına yatırmayı bile düşünmüştü. Ama bunun yerine çipin sinyalleri daha hassas şekilde algılayabilmesini, bu sinyalleri bilgisayar ekranında imleç hareketlerine dönüştürmeyi daha da kolaylaştıracak bir onarım getirdiler. Bu sayede sorunlu elektrotların yüzde 10’unda düzülme görüldü. Ancak Arbaugh’un çipindeki elektrotların neden yerinden çıktığı ya da bu elektrotların gelecekte sağlık sorunlarına yol açıp açmayacağı bilinmiyor.
Musk’ın daha önce sadece birkaç yıl içinde telepatiden hallice bir hale geleceğini öngördüğü teknolojinin hâlâ büyük engellerle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Oysa Musk bu yılın başlarında “Stephen Hawking’in hızlı bir daktilocudan ya da müzayedeciden daha hızlı iletişim kurabildiğini hayal edin. Hedefimiz bu” dedi.
Musk yine kendini öne çıkarmaya çalışırken
Musk geçen cuma günü bu son komplikasyonlara neyin neden olduğu konusunda daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı. Bunun yerine Neuralink’in gelecekteki gönüllülerine odaklandı ki sırada bekleyen sekiz kişi daha var. Arbaugh’un çipi yüzde 10 ila 15 oranında çalışıyor olsa da mühendisler çipin “saniyede bir bitlik” hesaplama oranına ulaştığını söyledi. Musk’a göre bu bir “dünya rekoru” ama rekordan kastının ne olduğu da belli değil.
Stanford Üniversitesi araştırmacıları 2017 yılındaki çalışmalarında dıştan takılmış ve kablolara bağlı olmasına rağmen iki ALS hastasında saniyede 2,2 ile 1,4 bit hesaplama hızlarına ulaşıldığını göstermişti. Lou Gerig hastası olan üçüncü kişide de bu hesaplama hızı 3,7 bitti.
Musk bunu çok sık yapıyor aslında. Beyin bilgisayar arayüzü teknolojisini Neuralink icat etmedi, hatta şimdiye kadar birçok hasta bu teknolojiyle iletişim kurmayı başarabildi. Neuralink’in çalışmalarını diğer şirketlerden ayıran şey çipi vücut içine yerleştiriyor olması. Biraz önce de demiştik ya, çip sinyal alacağı yere ne kadar yakın olursa o kadar doğru yanıt üretebiliyor. Diğer şirketler bu çalışmalarını daha çok deri üstünden gerçekleştiriyor.
Rakip şirket Synchron bu teknoloji bazlı stent benzeri bir cihaz geliştirdi mesela. Precision Neuroscience adındaki başka bir şirket ise test verilerini elde etmek için altı hastaya geçici olarak kendi mikroelektrotları taktı. Sinirleri elektrotlara bağlayan bu cihaz insan saçının beşte biri kalınlığında ve beynin üstüne oturacak şekilde tasarlanmıştı. Blackrock Neurotech’in de yine hastanın düşünce yoluyla harekete geçirip yemek yiyebileceği, e-posta gönderebileceği başka bir cihazı var.
