Eğer sıkı bir sağlık haberi okuyucuysanız bu yıl implantasyon teknolojisinde kaydedilen gelişmeleri açık bir şekilde fark etmişsinizdir. Felçli bir kişinin implantasyon sayesinde yürüdüğüne şahit olduk, 17 yıl boyunca konuşamayan bir kadının implantasyon sayesinde konuşabildiğini gördük. Bu teknolojinin ilerlemesi, ciddi sağlık sorunlarıyla boğuşan insanların hayatını daha da kolaylaştırmayı vaat ediyor. 63 yaşındaki Fransız Marc’ın hikayesi de buna bir örnek.
Fransa’nın Bordeaux kentinde yaşayan Marc’a 20 yıl kadar önce Parkinson teşhisi konmuş. Birçoklarımızın el titremesiyle özdeşleştirdiği bir hastalık olsa da Parkinson’un ileri aşamalarında yürümede bozukluklar gibi çok ciddi hareket sorunları baş gösterebiliyor ve Marc’ın hastalığı da zaten o raddeye gelmiş. Her ne kadar Levodopa gibi ilaçlar hastalığın semptomlarını iyileştirmeye yarasa da hastalar hiçbir zaman hastalık öncesindeki hareket kabiliyetine kavuşamıyordu.
Denge bozuklukları ve yürürken sürekli donup kalma gibi ciddi hareket sorunları yaşayan Marc, omuriliğinden bacak kaslarına normal sinyaller gönderilmesini sağlayan implant takıldıktan sonra daha normal bir şekilde yürümeye başladı ve hareket bağımsızlığını kazandı.
Marc, hastalığının ciddiyetini ve kazandığı özgürlüğü, “Artık günde birkaç kez düşmeden yürüyemez hale gelmiştim. Asansöre binmemin gerektiği durumlarda donup kalıyordum diyebilirsiniz. Ama artık merdivenlerden bile korkmuyorum. Her pazar göle gidiyorum ve yaklaşık 6 kilometre yürüyorum. Bu inanılmaz bir şey” sözleriyle anlatıyor.
Bu implant henüz tam teşekküllü klinik deneyden geçmedi ancak implantı geliştiren İsviçreli ekip, beynin verdiği sinyallerin sağlık sorunu nedeniyle gerekli yere ulaşamaması halinde devreye giren implant teknolojisi üzerinde uzun zamandır çalışıyor ve bu çalışmalarının Parkinson hastalığına sahip kişilerin tedavisinde yeni bir yaklaşım olacağını umuyor.
Gelin Marc’ın yeniden rahatça yürümesi nasıl sağlanmış adım adım görelim: Önce Marc’ın omurgasının anatomik haritası çıkarılmış ve bacağa hareket etmesi için sinyal gönderen vücut bölgeleri belirlenmiş. Daha sonra bu stimülasyonu sağlayabilmek için işlevsiz kalmış nöronları harekete geçirmek amacıyla omurganın belirli bölgelerine elektrik darbeleri gönderecek nöroprotez bir cihaz cerrahi olarak takılmış.
Böylelikle Marc yürümeye başladığında vücuduna takılı olan implant devreye girerek omurilik nöronlarını stimüle eder hale gelmiş. Burada önemli olan şu: Makine hastayı hiçbir şekilde kontrol etmiyor, sadece yürüme kapasitesini artırıyor.
Nature Medicine’de yayınlanan bu çalışma, implantın yürüme ve denge bozukluklarını iyileştirdiğini gösteriyor. Marc’ın yürüyüşü analiz edildiğinde bir Parkinson hastası gibi değil de bu hastalığa hiç sahip olmayan sağlıklı bir birey gibi yürüdüğüne kanaat getirilmiş.
Ekip, geliştirdikleri implantı altı hastada daha deniyor. Her ne kadar bu teknik, Parkinson hastalarının yürüyüşünün düzelmesini sağlasa da sonuçlar daha çok kısa ömürlü ve tutarsız bir tablo sergiliyor. Çalışmanın eşbaşkanlığını yürüten ve EPFL’de nörobilimci olan Prof. Grégoire Courtine, “Bu aşamada yaptığımız şey bu kavramı somutlaştırmak. Elbette yarın önünüze koyabileceğimiz bir teknoloji değil, en az beş yıllık bir geliştirme ve test süreci olacak” diye uyarıyor.
