Küçük çocukları hayata satranç mı daha iyi hazırlar, tavla mı? Bu konuda İngiltere’de bir mini tartışma var ve The Guardian’da yayınlanan yazıya göre tavla, insanları hayata hazırlamakta satrançtan çok daha faydalı; çünkü ‘Tavla, hayata benziyor.’
The Guardian’da yayımlanan Joel Snape tarafından kaleme alınan ‘Satrançı unutun, hayatın en önemli derslerini tavla öğretir: Kör talih ve vahşi adaletsizlik’ başlıklı yazı, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın satranç konusunda yeni bir şampiyon kuşağın yetişmesini hedeflemesine cevaben, çocuklar için başka oyunlara da bakılması gerektiğini anlatıp, tavlayı örnek veriyor.
Yazar, Sunak’ın okullardaki satranç eğitimini yayma, halka açık parklara 100 satranç masası kurulması ve İngiliz Satranç Federasyonu’na mali destek sağlamak gibi planları olduğunu belirterek, bir sorunun altını çiziyor ve diyor ki “Satrançta iyi olmanın, satrançta kazanmak dışında pek bir işe yaradığı söylenemez.”
Snape, satranç ustalarının karmaşık satranç tahtası konfigürasyonlarını hatırlamada iyi olduklarını ancak diğer insanlardan daha iyi şekilde alışveriş listeleri hatırlamadıklarını öne sürüyor. ‘Zeki insanlar satranç oynar’ söyleminin TV ve sinema klişesi olduğunu söyleyen yazara göre gerçek hayatta daha az bilinen başka bir uğraşın beyniniz için aynı derecede faydalı olma ihtimali bulunuyor.
Yazar tavlayı şöyle özetliyor: “Hayat, simetrik olmayan avantajlar ve tamamen vahşi adaletsizliklerle dolu bir oyundur. Büyük ölçüde şansa dayalıdır ve çoğunlukla eksik bilgilere dayanır. Bu haliyle de satranç benzeri strateji oyunlarından daha çok zar tabanlı strateji oyunlarına benzer.” Yazar tavlanın, poker gibi oyunlara da benzediğini belirtiyor ancak, “6 yaşındaki çocuğumla poker oynamak için henüz hazır değilim” diyor.
Küçük bir çocukla tavla oynamak: Harika fikir
Tavlanın, saydığı oyunların en iyisi olabileceğinin altını çizen yazar, satrancı gölgede bırakan tarihsel anlamları olduğunu söylediği tavlanın daha eski versiyonlarını temsil eden tahtaların Mezopotamya ve Mısır mezar kalıntılarında bulunduğunu söylüyor.
Küçük bir çocukla tavla oynamanın harika bir seçenek olduğunu da şöyle anlatıyor: “Kuralları hızlıca öğrenmek mümkündür ve başlangıç seviyesindeki oyunlarda hoş bir bitiş stili vardır. Bu uzatılmış bir satranç oyunundaki sinir bozucu tatsızlıktan daha tatmin edicidir. Zar atışlarının rastgeleliği nedeniyle oğlumun beni yenme şansı vardır. Aynı zamanda aşırıya kaçmadan giriş seviyesi olasılık bilgisini ona öğretebilmem de mümkündür.”
‘Zar tutma’ konusundan haberdar olmadığı belli olan yazar, satrancı sofistike bir zihinsel yaşama kısayol olarak gören herkese, başta da İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’a, biraz daha geniş bir perspektifle bakmaları ve başka oyunlar oynamalarını tavsiye ediyor. Buna Street Fighter oyunu da dahil.