Facebook, WhatsApp ve Instagram gibi dünyaca popüler uygulamaların çatı şirketi Meta Rus medya kuruluşlarını kendi uygulamalarından yasaklama kararı aldı. Bu da devlet destekli Rus medya kuruluşlarının Batı’daki son kalelerinden birinin daha yıkılması anlamına geliyor.
Meta’nın aldığı yasak kararı ABD Hazine Bakanlığı’nın Rus devletine bağlı kanal ve kuruluşlara yaptırım uygulamasından günler sonra geldi. Hem Meta’nın hem de Hazine Bakanlığı’nın verdiği medya kuruluşları isimleri arasında RT, RIA Novosti ve Sputnik sitesinin sahibi Rossiya Segodnya gibi kurumlar var ve yabancı ülkelerin seçimlerine müdahale etmekle suçlanıyorlar.
Meta’nın açıklamasında Rusya’nın “kamuoyunu gizliden gizliye manipüle etmek için sosyal medyayı kullandığı” iddia ediliyor. Bugün sabah saatlerinden beri RT’nin Facebook ve Instagram sayfalarına ulaşılamıyor. Oysa kuruluşun Facebook’ta 7,3 milyon, Instagram’da da 1,1 milyon takipçisi vardı. Meta yasağın önümüzdeki günlerde dünya genelinde uygulanmaya başlayacağını söyledi. Yasak Türkiye’de uygulanmaya başladı bile. RT’nin Instagram ve Facebook sayfalarına girdiğinizde karşınıza “Bu içeriğe şu anda ulaşılamıyor” yazısı çıkıyor.
RT yasağı “sansür” olarak niteleyerek “Batı’da RT’ye en sert tokadı kimin atacağına dair bir yarışın olması çok şeker” dedi. Hazine Bakanlığı yaptırım kararı aldığında da RT’nin tepkisi alaycı olmuş, “Hayatta üç şey mutlaktır: Ölüm, vergiler ve RT’in ABD seçimlerine müdahalesi” olmuştu. Rossiya Segodnya ise konu hakkında yorum yapmadı.
Ama Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov Meta’nın bu hamlesinin sosyal medya platformunun itibarına zarar verdiğini ve Rusya’nın Meta ile ilişkilerinin normalleşme ihtimalinin zorlaşacağını söyleyerek kararı “kabul edilemez” olarak niteledi.
Seçim yaklaşırken telaş arttı
Bu arada RT’yi seçimlere müdahale etmekle suçlayan tek ülke ABD değil; Kanada ve Britanya da bu ülkeler arasında. Bu ülkelere göre RT Rusya’nın istihbarat teşkilatlarının bir kolu olarak hareket ediyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken cuma günü “Rusya’nın benzer taktikleri dünyanın çeşitli yerlerinde de yaptığını ortaya çıkarıyoruz. Rusya dünyanın her yerinde özgür ve açık görüşlü toplumları yıkmak ve kutuplaştırmak için dezenformasyonu silah olarak kullanmaya başladı” diyor.
ABD bu ayın başlarında RT’de çalışan iki kişinin Rus hükümetinin mesajlarını iletebilmek için ABD merkezli sosyal medya şirketi Tenet-Media’ya yaklaşık 10 milyon dolar göndermek suretiyle komplo kurmakla suçlamıştı. Bir video yayın sitesi olan Tenet-Media aracılığıyla Rus propagandasının yapıldığı iddia ediliyor.
Washington 2022’de savaş başladıktan sonra da Rus medyasına sansür uygulamıştı. Savaşın ilk zamanlarında DirecTV ve Roku gibi TV distribütörleri RT’yi programlarından çıkarmıştı mesela. Bu kez sansürün sebebi başkanlık yarışı sona yaklaşırken Rusya’nın seçime müdahale etme ihtimalinin önüne geçmek.
ABD’de yarın Senato İstihbarat Komitesi, seçimlerdeki yabancı ülke tehlikesiyle ilgili bir oturum düzenleyecek. Siyasetçiler Meta’nın küresel işlerinden sorumlu başkanı Nick Clegg’i sorguya çekecek. Bunun dışında Google ve Microsoft’un da üst düzey yetkililerinin de hesap vermesi bekleniyor.
Ancak bu platformlar arasında özellikle Meta öne çıkıyor çünkü 2016 seçimlerinde şirketin uygulamaları belli kitleleri etkileyecek şekilde propaganda yapmak için kullanıldığı için mimlenmiş durumda. İmajını temize çıkarmak isteyen bu süreçte bazı tedbirler aldı. Meta iki yıl önce Rus devlet medyasının dünya genelinde reklam yayınlamasının önüne geçerek kuruluşların yaptığı yayınların daha genel bir kitleye ulaşmasının önüne geçmeye çalıştı.
