Türkiye bir süredir yüzünü Somali’ye çevirmiş durumda. Bunun bir örneği Somali denizlerini koruma karşılığında bu denizlerde petrol arayıp belli oranlarda hak sahibi olma konusunda yapılan işbirliği. Ama Türkiye’nin Somali için çizdiği planda sadece denizlerin altı değil; gökler, uzay da var. Sabah’tan Fatma Göksu’nun haberine göre Somali, Türkiye’nin orada kurmak istediği uzay üssüne izin verdi.
Habere göre projenin yatırım maliyeti altı milyar dolar. Mevcut şartlarda Türkiye Uzay Ajansı’nın yıllık bütçesi sadece 40 milyon dolar. Böyle bir yatırımın altından tek başına kalkması mümkün değil. Ankara’nın bu açıdan bir ortağa ihtiyaç duyduğunun belirtildiği yazıda en olası ortağın Birleşik Arap Emirlikleri olduğu yazıyor. Dubai’nin de son zamanlarda yüzünü Somali’ye çevirdiği notu düşülmeli. Hatta Dubai’nin bölgede Ankara’nın en zorlu rakiplerinin başında geldiği birçok analize konu oldu.
Türkiye Somali’ye kurduğu uzay üssünde uzay roketleri denemesinin yanı sıra füze denemeleri de yapmayı planlıyor. Özellikle uzun menzilli füzelerin denemelerinin burada yapılması amaçlanıyor. Peki neden özellikle Somali? Somali’nin coğrafi konumu füze ve roket fırlatmalarını çok elverişli hale getiriyor. Fransa da 60’lı yıllarda Somali’ye uzay üssü kurmak istemişti.
Nedeni de ekvatora yakınlığı. Ekvator çevresinde uzay üssü kurmak Dünya’nın dönüş hızından maksimum fayda edinmeyi mümkün kılıyor. Bu sayede roketler daha az yakıtla uzaya ulaşabilir. Yani maliyetleri azaltıcı bir avantaj sağlıyor.
Ancak Somali’ye üs kurmanın zorlukları da var. Çünkü bu Afrika ülkesi yıllardır süren iç çatışmalarla, özellikle eş Şebab gibi örgütlerin saldırılarıyla çalkalanan bir yer. Bu da büyük yatırımların önünde engel. Ankara son dönemde Somalili askerlerin bu örgütlerle karşı nasıl savaşabilecekleri konusunda eğitilmesinde rol oynuyor.
Yine de Türkiye’nin söz konusu ülkede böylesine maliyetli bir adım atabilmesi için güvenliği çok sıkı tutması gerekiyor.
Ekvatora yakınlığıyla öne çıkan diğer uzay üsleri arasında adını fırlatmalarda çok sık duyduğumuz Florida’daki Cape Canaveral geliyor. Çünkü milyarder girişimci Elon Musk’ın özel uzay şirketi SpaceX Falcon 9 ve Crew Dragon fırlatmalarını genelde bu uzay üssünden yapıyor.
Avrupa Uzay Ajansı’nın Fransız Guyanası’na kurduğu uzay üssü de ekvatora sadece beş derece uzak olmasıyla avantajlı konumda. Hindistan’ın Satish Dhawan Uzay Üssü de yine ekvatora yakınlığı nedeniyle avantajlı.
