ABD, dünyanın en büyük teknoloji firmaları için alarm çanlarını çaldıran davalarından birinde sona yaklaşıyor. Adalet Bakanlığı’nın savcıları ve Google avukatları dünden bu yana şirketin arama motorlarında diğer şirketlere üstün gelmek için antitröst yasalarını ihlal edip etmediği konusunda son argümanlarını sunuyor.
Hükümetin Google’a yönelttiği suçlamalar neydi? Google’ın Apple ve diğer şirketlere akıllı telefon ve diğer cihazlarda arama yapmak isteyen kullanıcılar için Google’ı varsayılan arama motoru olarak göstermesi için milyarlarca dolar ödediğini iddia ediyor, bunun haksız rekabet olduğunu söylüyordu. Gerçekten de Google’ın Apple’a 18 milyar dolar ödediği ortaya çıkmıştı. Google ise kullanıcıların kendi arama motorunu en iyi arama motoru olduğu için kullandığında ısrarcı davranıyor.
İnternette yapılan aramaların yaklaşık yüzde 90’ı Google’ın arama motorundan yapılıyor. Duruşmada sunulan bilgilere göre şirket Safari ve Firefox gibi tarayıcılarda varsayılan arama motoru olmak için sadece 2021 yılında 26.3 milyar dolar harcadı. Apple’ın bu anlaşmadaki payı 18 milyar dolardı.
Avukatlar bu süreçte aralarında Google CEO’su Sundar Pichai ve Microsoft CEO’su Satya Nadella’nın da olduğu uzman ve yöneticileri sorguladı. Nadella, Google’ın rekabetteki baskınlığının interneti “Google web” haline getirdiğini, gelecekte Google’ın aynı yöntemi yapay zeka alanındaki hakimiyetini korumak için de kullanabileceğinden korktuğunu söyledi. OpenAI ChatGPT ile çıkagelene dek Google yapay zeka alanındaki çalışmalarda lider konumdaydı. Nadella, “Yapay zeka konusundaki coşkuma rağmen içine hapsolduğum bu kısır döngünün daha da kısırlaşabileceğinden çok endişeleniyorum” dedi.
Google’ın önümüzdeki dönemde yapay zeka destekli arama motorunu ücretli olarak kullanıma sokacağını biliyoruz. Paralı olana komut girdiğinizde karşınıza yüzlerce sonuç çıkmadan doğrudan cevap verilecek. Bizim kullanmakta olduğumuz ücretsiz olan ise aynı şekilde, reklamverenlerin üstte olacağı şekilde sıralanmaya devam edecek.
Şimdi ne olacak?
Önümüzdeki haftalarda ya da belki aylarda ABD Columbia Bölge Mahkemesi’nde görülen davayı yöneten yargıç Amit P. Mehta, Google’ın işleri yürütme şeklini değiştirecek, hatta şirketin darmaduman olmasına neden olabilecek veya şirketi tamamen aklayan bir karara varacak. Antitröst uzmanları Mehta’nın ortada bir yerde duracağını ve Google’ın bazı yöntemlerinde değişikliğe gitmesi için baskı uygulayacağını düşünüyor.
Bu dava sadece ABD ve Google arasındaki bir dava olarak okunmamalı. Çünkü dava başladığından beri Big Tech dediğimiz Apple, Amazon, Microsoft ve Meta gibi diğer teknoloji devlerine sıçrayacak bir yangının kıvılcımı olarak görülüyordu. Bugüne kadar bu şirketlere pek çok kez antitröst davası açıldı ama Google’ın davası bunlar içinde hukuki emsali oluşturan olacak.
Mehta Google aleyhine bir karar verirse yasa dışı davranışın nasıl düzeltileceğini de belirlemek zorunda kalacak. Bu tedbirlerden biri şirketin Apple ve diğer şirketlerle yaptığı anlaşmayı feshetmesi olabilir. 2019’da Avrupa Birliği Google aleyhine verdiği kararda akıllı telefon kullanıcılarının varsayılan arama motorunu seçmesi için birkaç seçeneğin gösterilmesi kararına varmıştı. O zaman verilen karar nispeten küçük şirketlere Google ile rekabet etme şansı sunsa da çoğu bunun işe yaramadığından şikayetçi.
Öyle ya da böyle Apple’ın da davayı yakından takip etmesinde fayda var. Zira Google’dan sonra sıra kendisine geliyor. Bugüne kadar küçük şirketlerin yaşadığı tekelcilik sorunlarıyla ilgili olarak eteklerindeki taşları dökecek olan şirket Apple. Hükümetin onu neyle suçladığını aşağıdaki haberimizden okuyabilirsiniz.
