Google, yapay zeka destekli arama özelliğini ücretli hale getirmeyi planlıyor. Uzmanlara göre şirketin bu radikal değişimi, kullanıcılara bu hizmeti verebilmek için yapılan büyük masrafın doğal bir sonucu ve gelecekte sektörün önde gelen diğer liderleri de yaptıkları harcamaları karşılamak için çeşitli abonelik modelleriyle karşımıza çıkabilir.
Financial Times’ın haberine göre Google’ın planı yeni arama özelliğini sadece premium abonelik hizmetinden yararlananların kullanabilmesi. Zaten mevcut koşullarda da Google kullanıcılarının Gmail ve diğer ofis araçlarında şirketin yeni tanıttığı sohbet robotu Gemini’den faydalanmak istiyorlarsa premium abone olmaları gerekiyor. Seçili kullanıcıların beta olarak denediği yeni arama özelliğinde Google’ın üretken yapay zeka modeli, ChatGPT ve diğer rakiplerine benzer şekilde sorulara doğrudan tek bir yanıtla cevap veriyor. Yani link tıklamaya gerek kalmıyor.
Bu arada endişelenmeyin, Google’ın geleneksel arama motoru ücretsiz olmaya devam edecek. Tabii geleneksel arama motorunda aboneler dahil herkesin karşısına çıkan ilk sonuçlar reklamlar olacak.
Kullanıcılar SEO çöplüğünden bıktı
Google’ın geçen yıl arama motoru ve ilgili reklamlardan elde ettiği gelir 175 milyar dolardı. Bu toplam satışlarının yarısından fazlasını oluşturuyordu ve şirketin de en büyük kâr kaynağıydı. Bu önemli bir detay çünkü ChatGPT çıktı çıkalı çoğumuz merak ettiğimiz bir soruyu Google’a sormak yerine ChatGPT’ye soruyoruz. Çünkü Google’a soru sorduğumuzda alakasız, konuyu gereksiz yere uzatan cevaplarla karşılaşmamız mümkün. Ayrıca reklamlar var ve sürekli linkten linke girmek bir sıkıntı yaratıyor.
Halbuki ChatGPT, bir soruyu arkadaşına sormak gibi. Eğer soruya dolaylı yanıt veriyorsa daha ayrıntılı bir komut vererek istediğiniz cevabı almanız mümkün oluyor. Reklamlarla uğraşmak zorunda kalmıyorsunuz ve işinizi taş çatlasa üç dakika içinde çözmüş oluyorsunuz. Bu durumu kendisi için bir tehlike olarak gören Google “Neden ben de kendi yapay zeka destekli aramamı yapmıyorum ki?” diyerek geçen yıl mayıs ayında testlere başladı.
Ama Google’ın bu çalışmaları tarayıcıya reklamverenler için bir tehlike oluşturuyor. Ayrıca ekmeğini tıklanma sayısından kazanan (bir site ne kadar tıklanıyorsa reklam alma ihtimali artıyor) siteler için bir kâbus olacak. Sırf bu yüzden birçok site aramalarda üste çıkmak için çoğu zaman hiçbir yere varmayan SEO’ya uygun içerikler üretti, üretmeye de devam ediyor.
Ne var ki kullanıcıları da bıktıran zaten bu SEO içerikleri. Bir kullanıcı okulların ne zaman tatil olacağını öğrenmek isteyip bir haber sitesini açtığında karşısına “Okullar ne zaman tatil olacak? MEB açıkladı, işte okulların açılacağı tarih. Herkes bunun açıklanmasını bekliyordu” gibi beş-altı paragraflık cümlelerden oluşan ve sonuçta soruya cevap vermeyen içerikler görmekten bıktı. 25 yıl önce kaliteli içerik idealiyle yola çıkan Google SEO çöplüğüne döndü demek çok da yanlış olmaz. Şirket şimdi şimdi hatasını fark ederek düzeltmeye çalışıyor.
Ücretsiz olursa Google’ın reklam kazancı düşer
Bu yöntemi ücretsiz yapmak Google’ın reklam kazançlarına zarar verebilir. Biraz önce de belirttiğimiz üzere Google’ın reklam kazancı en büyük kâr kaynağı ve yapay zeka hiç de maliyetsiz bir işlem sayılmaz. Dijital dönüşüm danışmanlık şirketi UST’nin baş veri bilimcisi Heather Dawe yapay zekayla arama özelliğindeki hesaplamaların geleneksel arama süreçlerinden daha pahalı olduğunu söylüyor.
Yapay zeka modellerini büyük veri kümeleriyle eğitmek için kullanılan bilgi işlem gücü şirketlere büyük masraf çıkarıyor. Mühendis James Hamilton’a göre Amazon geçen yıl tek bir yapay zeka eğitim çalışması için 65 milyon dolar harcamış ki Hamilton bunun yakın gelecekte 1 milyar dolar sınırını aşmasını bekliyor.
Sektörün önde gelen ismi OpenAI ve ortağı Microsoft, yapay zeka eğitimi için 100 milyar dolarlık bir veri merkezi inşa etmeyi planladıklarını geçen hafta duyurdular. Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg ise sadece Nvidia çiplerine en az dokuz milyar dolar harcamayı hedeflediğini ocak ayında dile getirmişti.
Yatırım firması Jefferies’in analisti Brent Thill’e göreyse yapay zeka eğitiminin maliyeti sektörün toplam harcamalarının yalnızca onda birini oluşturuyor. Asıl harcamalar eğitime değil, teknolojinin çalıştırılmasına yani yapay zeka modeline bir komut verildikten sonra vereceği cevabı hesapladığı sürecin düzgün çalışmasına gidiyor. Üretime daha fazla model ve araç girdikçe bu hesaplamalar için eğitimden çok daha fazla para harcanıyor.
Thill bazı şirketlerin üretken yeni yapay zeka araçlarında maliyeti karşılayabilmek için kullanım başına ücretlendirme yöntemine gittiğini, bazılarının ise aylık ücretlendirme yöntemini kullandığını söylüyor. Yapay zeka destekli arama motoru Perplexity reklam almıyor ama yapay zeka modelinin daha güçlü versiyonlarına erişim ve sınırsız kullanım için aylık 20 dolar istiyor.
Bazıları ise ürünlerini zararına sunmaya devam ediyor. Örneğin Microsoft’un Bing’inin yapay zeka özelliklerinin kullanımı ücretsiz ama onu da sadece Edge, Chrome ve Safari’de kullanmak mümkün. Ayrıca Bing’in sohbet robotunu Chrome ya da Safari’de kullanınca birtakım sınırlandırmalarla karşılaşmak mümkün. Tarayıcı ve arama girişimi Arc da yine ürünlerini kullanıcılara ücretsiz olarak sunuyor ama gelecekte ofis özellikleri için ücret alma gibi bir planı olduğunu söylüyor.
