Geçen yaz bunaltıcı sıcakların, kuraklığın ve şiddetli yangınların etkisine girerek kayıtlara geçen en sıcak yazı yaşayan Avrupa’da alışılmadık derecede fazla insanın öldüğü ortaya çıktı.
Halk sağlığı uzmanları, Avrupa Birliği’nden istatistikçilerin verilerini ele alarak, epidemiyolojik modeller aracılığıyla kaç ölümün havanın sıcaklığına bağlanabileceğini hesapladı. Bunun sonucunda Avrupa’da 30 Mayıs ila 4 Eylül 2022 tarihleri arasında 61 bin 672 kişinin sıcaklığa bağlı nedenlerden öldüğünü tespit ettiler. Ölüm oranı en yüksek ülkeler ise İtalya, Yunanistan, İspanya ve Portekiz oldu.
Sıcağa bağlı ölümlerin sadece küçük bir kısmı sıcak çarpmasından kaynaklanıyor. Çoğu durumda sıcak hava, vücudun kalp ve akciğer hastalığı gibi mevcut sağlık sorunlarıyla başa çıkmasını engelleyerek insanların ölümlerini hızlandırıyor.
Araştırmaya göre 2022 yazında Avrupa’daki ortalama sıcaklıklar ‘kesintisiz olarak’ önceki 30 yılın değerlerini aştı. En yoğun sıcaklar, 11 bin 637 kişinin ölümüne de sebep olan 18-24 Temmuz tarihleri arasında yaşandı. Avrupa’da yapılan çalışmalarda, başta yaşlı kadınlar olmak üzere kadınların sıcaklardan ölmesinin erkeklerinkinden çok daha yüksek olduğu ortaya konulmuştu.
İsviçre’de 2000’den fazla yaşlı kadın, sıcak hava dalgalarının kendi sağlıkları için oluşturduğu riski gerekçe göstererek, küresel ısınmayı durdurmak için yeterince çaba göstermediği gerekçesiyle federal hükümeti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne şikayet etti. İsviçre hükümeti ise iki durum arasındaki bağlantının ‘çok zayıf ve uzak’ olduğunu savunuyor.
Çalışmada yer almayan Borne Üniversitesi İklim ve Sağlık Araştırma Grubu Başkanı Ana Maria Vicedo-Cebrera, uzmanların analizini övse de gerçek ölüm oranının bundan daha yüksek olabileceğini söylüyor. Zira araştırmacıların sıcaklık ve ölüm oranlarına dair haftalık verileri kullandığını, bunun da kısa süreli ani artışların etkilerini seyrelttiğini belirtiyor. İspanya için günlük verilerin kullanıldığı bir çalışmada, ülkede sıcaklığa bağlı ölümlerin haftalık verilere göre yüzde 10 daha fazla olduğu görülmüştü.
Dünya yaklaşık 1.1 derece ısınsa da Avrupa’da sıcaklıklar küresel ortalamanın neredeyse iki kat üstünde bir artış gösterdi. Uzmanlar, hükümetlerin vatandaşlarını daha sıcak havalardan korumadığı ve dünyayı ısıtan gazların salınımını azaltmadığı müddetçe sıcak hava dalgalarının giderek daha da ölümcül hale geleceği konusunda uyarıyor.
Temmuzun ilk günlerinde art arda sıcaklık rekorları kırıldığı göz önünde bulundurulursa ölümcül günler o kadar da uzak değil.
