Bu yıl imza attığı ilklerle büyük ses getiren Cop28’e 190’dan fazla ülke katıldı. Ülkelerin fosil yakıtları kademeli olarak terk etme konusunda anlaşıp anlaşamayacağı günlerce konuşuldu. Bir anlaşmaya varıldığında da bu ortak kararın ne kadar işlevsel olduğu tartışıldı. Bundan sonraki süreçte alınan kararın ne kadar uygulanıp uygulanmadığı tartışılacak. Bu tartışmanın adresi ise Azerbaycan olacak. Ancak bazılarının dikkatini çeken bir sorun var: Cop29 zirvesinin organizasyon komitesinin tamamı erkeklerden oluşuyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev aralık ayında Azerbaycan’da düzenlenecek Cop29 iklim zirvesinin organizasyon komitesinde yer alacak 28 kişinin de erkekten oluştuğunu, üyeler arasında hiç kadın olmadığını açıkladı. Tepkiler gecikmedi. She Changes Climate kampanya grubu tarafından “gericilik” olarak görülen bu tutum için “İklim değişikliği dünyanın yarısını değil, tamamını etkiliyor” dendi.
Cop29 komitesinin neredeyse tüm üyeleri, bakan ve diğer devlet yetkililerinden oluşuyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) izinden giden Azerbaycan devletin gaz dağıtım şebekesinin başkanını da komiteye ekledi. BAE’de düzenlenen COP28 zirvesinin organizasyon başkanlığını devlete bağlı petrol şirketi Adnoc’un yöneticisi Al Jaber yapmıştı.
Cop28’in Başkanı Sultan Al Jaber zirve öncesi görüştüğü ülkeleri fosil yakıt kullanımını artırmaya teşvik etmekle suçlanıyor. Al Jaber iddiaları reddetse de zirve sırasında “fosil yakıtları terk etmenin bilimsel bir dayanağı olmadığını” iddia etmesiyle bir kez daha tepki toplamıştı.
She Changes Climate’ten yapılan açıklamada, “Bu komite, iklim meselesinde cinsiyet eşitliğine giden yolda gerici bir adımdır. Ancak değişim için hâlâ vaktimiz var. Bu yıl yapılacak iklim görüşmelerinin yönetiminde eşit temsiliyet istiyoruz. Çünkü iklim değişikliği dünyanın yarısını değil tamamını etkiliyor” dendi.
Komite başkanı 26 yıl petrol şirketinde çalışmış
Dünyanın en büyük iklim zirvesi üst üst ikinci kez geliri fosil yakıt üretimine bağımlı bir ülkenin ev sahipliğinde yapılacak. İklim zirvesinden önce ülkelerle görüşerek nasıl bir yol izleneceği konusunda bilgi alışverişi yapacak organizasyon başkanlığına aday isim ise ülkenin Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Muhtar Babayev. Babayev 26 yıl boyunca devlete ait petrol şirketi Socar’da çalışmıştı.
Ayrıca İngiliz gazetesi The Guardian’ın iddiasına göre Azerbaycan önümüzdeki 10 yıl içinde fosil yakıt üretimini üçte bir oranında artırmayı planlıyor. ABD Uluslararası Ticaret İdaresi’ne göre Azerbaycan’ın milli gelirinin neredeyse yarısı ve geçen yılki ihracat gelirinin yüzde 92,5’inden fazlası petrol ve doğal gazdan.
She Changes Climate “Çevresel bütünlüğü korumak bizim ve pek çok sivil toplum kuruluşu için endişe kaynağı olmaya devam ederken fosil yakıt endüstrisi ile Cop yönetimi arasında kalın bir set çekilmesini istiyoruz” diyerek fosil yakıt endüstrisinin iklim zirvesinde yetkili bir konumda olmaması çağrısı yaptı.
Bilim insanları iklim krizinin yaratacağı en kötü senaryodan kaçınmak için fosil yakıt kullanımının bir an önce bırakılmasının önem taşıdığını söylüyor. Özellikle de 2023 büyük bir farkla kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğu için bilim insanlarının uyarısı çok daha büyük önem taşıyor.
Friends of the Earth Ireland’in yöneticisi Oisin Coghlan da X’teki paylaşımında “Yüce Tanrım. Cop29’u organize etmek için 28 erkek 0 kadın seçilmiş. TheElders’tan Mary Robinson’a sesleniyorum: Konuşmanızı istediğimiz bir sultan çeşidi daha var” diye yazdı. Mary Robinson, Al Jaber’in meşhur “bilimsellik” yorumunu yaptığı gazeteciydi.
