Libya’daki sel felaketinde 6 bin kişinin öldüğü, binlerce kişinin kayıp olduğu açıklanırken BM Uluslararası Göç Örgütü Derne kentinde 30 bin kişinin yerinden olduğunu bildirdi. Hükümete bağlı Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Saadettin Abdulvekil, ölü sayısının 6 bini aştığını, binlerce kişinin de kayıp olduğunu ifade ederek, bu sayının selden etkilenen tüm bölgeler için verildiğini, en çok kaybın Derne kentinde kaydedildiğini aktardı.
Abdulvekil, selden etkilenen bölgelerdeki devlet hastanelerinin neredeyse atıl durumda olduğunu, 10 hastaneyi çalışır duruma getirmek için çalıştıklarını söyledi.
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Libya temsilciliği de sel felaketine ilişkin rapor yayımladı. Buna göre, Daniel kasırgasından en çok Derne etkilenirken, burada yaşanan sel nedeniyle en 30 bin kişi yerinden oldu. Beyda’da 3 bin, Bingazi’de 2 bin 85 ve El-Mehili kentinde ise 1000 kişinin seller nedeniyle yerinden olduğu belirlendi.
Derne’de yaşanan yıkım nedeniyle yollar kapanırken, bu durum insani yardımları da engelliyor.
Libya'nın Derne şehrinde meydana gelen sel felaketinin yarattığı tahribat uydudan görüntülendi https://t.co/FqvXdS9Hia pic.twitter.com/fqd4Dapz9o
— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) September 13, 2023
‘Siyasete malzeme olmasın’
Libya Başkanlık Konseyi Basın Ofisi’nden paylaşılan videoda açıklamalarda bulunan Konsey Başkanı Muhammed el-Menfi Menfi, “Siyasi liderlere ve kurumların yöneticilerine sel felaketinin siyasi malzeme yapılmaması çağrısında bulunuyorum” dedi. Sel felaketinin siyasi malzeme yapılmasının “felaketle mücadele çabalarını olumsuz etkileyeceğini” vurgulayan Menfi, “Kardeşlerimizin acısını dindirmek için bu zorlukların üstesinden beraber gelmek, tek yumruk ve tek yürek olmak zorundayız. Bu tür sıkıntılar ve felaketler, bize her zaman dayanışma ve işbirliğinin önemini hatırlatıyor.” diye konuştu.
Libya Kızılayı Sözcüsü Tevfik Şükri, sel felaketi nedeniyle yerinden olan aile sayısını 20 bin olarak tahmin ettiklerini kaydetmişti.
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, sel felaketi nedeniyle 11 Eylül’de ülke genelinde 3 günlük yas ilan etmiş, Libya Başkanlık Konseyi de kardeş ülkelere ve uluslararası kurumlara sel felaketinden zarar gören bölgeler için yardım çağrısında bulunmuştu. Ülkenin doğu bölgelerindeki yağış miktarının 40 yıldan uzun süredir kaydedilen en yüksek miktar olduğu ifade edilmişti.
Kimliksiz defnedilen 1100 kişi
Ülkenin doğusundaki Temsilciler Meclisi tarafından atanan hükümetin İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık el-Harraz, “Derne kentinde defnedilenlerin sayısı 2 bin 90’a ulaştı, bunlardan 1100’ü kimliği belirlenemeden toprağa verildi” dedi. Derne’deki kayıp kişilere ilişkin ise Harraz, henüz bildirilmeyen kayıplara ek olarak, 2 bin kişi hakkında resmi kayıp başvurusunun olduğunu aktardı. Sözcü Harraz, kayıp olarak bildirilen kişilerden 35’inin Mısırlı olduğunu ifade ederek, 151 Sudan uyruklunun da naaşının toprağa verildiğini kaydetti.
The Guardian: Tek sebep iklim değişikliği değil
Daniel Fırtınası’nın yarattığı bu yıkıma dair İngiliz The Guardian’ın haberine göre fırtınanın büyüklüğü gibi Libya’daki altyapı sorunları da etkili oldu. Haberde, bölgenin bu yaz ayları boyunca eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgasından etkilendiği, bilim insanlarına göre sıcak hava dalgasının deniz yüzeyi sıcaklıklarını yükselttiğini ve bunun da Akdeniz tropik benzeri bir siklon oluşumunu teşvik etmiş olabileceğinin altı çiziliyor.
Leipzig Üniversitesi’nden iklim bilimci Dr. Karsten Haustein, “Daniel Fırtınası’nın daha şiddetli hale gelmesinde iklim değişikliğinin rolüne ilişkin resmi bir tespit henüz yapılmamış olsa da Akdeniz’de deniz yüzeyi sıcaklıklarının yaz boyunca ortalamanın oldukça üzerinde seyrettiğini söylemek yanlış olmaz. Suyun ısınması bu fırtınaları sadece yağış yoğunluğu açısından körüklemekle kalmıyor, aynı zamanda daha da şiddetli hale getiriyor” diyor.
Eski refahı olmayan Libya, krize hazır değil
Ancak uzmanlara göre patlayan barajlar da dahil olmak üzere altyapının zaten kötü durumda olduğu Derne’de meydana gelen yıkımın tek sorumlusu fırtınanın kendisi değil. Libya’nın şehirlerinin NATO donanması ve savaş uçakları tarafından bombalanmasının üzerinden on yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen petrol zengini ülke eski refahının gölgesinde kalmaya devam ediyor. Birçok yoksul ülke gibi Libya da Daniel’in getirdiği aşırı hava koşullarına hazır değildi. Open Üniversitesi’nde çevre ve sistemler konusunda kıdemli öğretim görevlisi olan Dr. Kevin Collins haberdeki görüşünde şu ifadeleri kullanıyor: “Fırtınanın tek başına can kaybına neden olmadığını kabul etmek önemli. Bu aynı zamanda kısmen Libya’nın hava etkilerini tahmin etme konusundaki sınırlı becerisinin, sınırlı uyarı ve tahliye sistemlerinin, altyapı ve şehirler için planlama ve tasarım standartlarının bir fonksiyonu. İklimimiz değiştikçe, bu daha aşırı olay türlerini anlamak, planlamak ve bunlara uyum sağlamak tüm ülkelerdeki bireyler, işletmeler ve topluluklar tarafından yapılmalıdır.”
