Avustralya’nın kuzeyindeki Güney Pasifik ülkesi Papua Yeni Gine’de cuma günü toprak kayması ve facia yaşandı. Facia başkent Port Moresby’nin yaklaşık 600 kilometre kuzeybatısındaki Kaokalam köyünü gece üç sularında vurdu.
Yaşanan felakette 300’den fazla kişinin öldüğü tahmin ediliyordu, ancak arama kurtarma çalışmaları 48 saattir devam ederken Uluslararası Göç Örgütü (IOM) yıkımın boyutunun hâlâ belirsiz olması ve sahadaki koşulların tehlike taşımaya devam etmesi, yardım ve kurtarma çalışmalarının aksaması nedeniyle ölü sayısının tahmin edilenden iki kat fazla olabileceğini söyledi.
IOM’un Papua Yeni Gine yetkilisi Serhan Aktoprak toprak kayması sonrasında 150’den fazla evin çöktüğünü söyleyen Enga eyaleti yetkililerinin verdiği bilgilere dayanarak “Toprak kaymaya devam ediyor, kayalar düşüyor, toprak sürekli artan basınç nedeniyle çatlıyor ve yeraltı suyu yükseliyor. Bu nedenle bölge herkes için büyük bir risk oluşturuyor” diyor.
1250 kişi evini terk etti
Ajansın aktardığına göre bölgede 250’den fazla ev şu anda terk edilmiş durumda, yaklaşık 1250 kişi evlerini terk ederek akrabalarının ve arkadaşlarının yanına sığındı. Ülkede bir ekipman sıkıntısı olduğu da ortada. Ekskavatör gibi daha ağır ekipmanlar ise bölgeye ulaştırılamadı. Bölgenin uzak olması ve engebeli arazilerin varlığı arama ve kurtarma çalışmalarını yavaşlatıyor. Aktoprak “İnsanlar toprağın altında kalan cesetleri çıkarmak için kazma, kürek ve çatal kullanıyor” diye anlatıyor.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde insanlar kayaların, yerinden sökülmüş ağaçların ve toprak tepelerinin üstüne çıkarak hayatta kalanları aradığı görülüyor. Birleşmiş Milletler’in (BM) Yeni Gine’den sorumlu ofisi, 50 ila 60 evin yıkıldığı bir bölgeden beş ceset çıkarıldığını, en az 20’sinin kadın ve çocuk olduğu çok sayıda yaralının kurtarıldığını belirtiyor.
Drone video reveals extent of the damage caused by a landslide in Papua New Guinea, which killed more than 670 people according to the UN.
Rescue workers are trying to retrieve bodies from under the mud. pic.twitter.com/SPvUjdeaQF
— Al Jazeera English (@AJEnglish) May 26, 2024
Toprak kayması, Barrick Gold’un Çin merkezli Xijin Mining ile ortak girişimi olan Barrick Niugini aracılığıyla işlettiği Porgera altın madeninin yakınındaki otoyolun bir kısmını da vurdu. IOM, otoyolun kapalı olduğunu ve altın madeniyle Enga eyaletinin geri kalanı arasında yolculuk yapabilmek için tek yolun helikopter olduğunu söylüyor.
Yol engebeli, yardım çalışmaları zorda
İnsani yardım taşıyan kamyonlar su şişeleri, gıda, giysi, hijyen kitleri, mutfak eşyaları, çadır gibi eşyalar dağıtmaya başladı. Yardım grubu CARE Australia cumartesi günkü açıklamasında toprak kaymasından etkilenen bölgede yaklaşık dört bin kişinin yaşadığını söylemekle birlikte, facianın yaşandığı yere yakın bölgelerdeki çatışmalar nedeniyle evinden ayrılmak zorunda kalanlar için sığınak olarak görülmesi sebebiyle etkilenenlerin sayısının daha yüksek olduğunu tahmin ediyor.
Yaklaşık 10 milyon insanın yaşadığı Yeni Gine kaynakları açısından çok zengin olsa da ekonomisi uzun zamandır komşularının gerisinde. Ayrıca dünyadaki en yüksek suç oranlarına sahip ülkelerden biri de Papua Yeni Gine. Ülkenin daha ücra ve çoğunlukla ulaşımı zor arazilerine yüzlerce kabile yayılmış durumda. Ülkenin Başbakanı James Marape’nin orduya tutuklama yetkisi vermesine neden olan kabile çatışmalarında şubat ayında 26 kişi öldürülmüştü.
Bölgeye giden yardım konvoylarının güvenliğini askerler sağlıyor. Kabilelerin yardımları hedef alacağını düşünmediğini söyleyen Aktoprak, fırsatçı suçluların karışıklıktan faydalanabileceğini belirterek, “Bunun sonu araç hırsızlığına, soyguna kadar gidebilir. Sadece personelin güvenliği için değil, yardımlar için de endişeliyiz” diyor.
