Beş yıl önce Norveç kıyılarına beyaz bir balina vurdu. Bu balina sırtında “St. Petersburg Ekipmanı” yazılı kamera askısı ve kayışı taşıyordu. Beyaz balinalar genelde sürüler haline hareket eder, Hvaldimir ise tek başına yolculuk yapıyordu. Bunun sebebi ne olabilirdi? O dönem Rus ordusunun gizli deniz görevleri için beyaz balinaları, yunusları ve fokları eğittiği biliniyordu. Hvaldimir de o casus balinalardan biriydi belli ki. Rusya hiçbir zaman bu iddiaları kabul etmedi ama Norveçliler bu beyaz balinaya Norveçce’de “balina” anlamına gelen Hval ile “Vladimir”in birleşimi olan Hvaldimir adını verdi.
Belki bir casustu ama arkadaş canlısıydı. Teknelere yanaşıp yiyecek ister, halka yakalama oyununu oynardı. Ayrıca kendisini gören insanların başını okşamasından da hoşlanıyordu. Son günlerde sağlığı yerinde olarak rapor edilen Hvaldimir’in birdenbire ölüm haberi geldiğinde hayvan hakları gruplarının ne kadar büyük bir hayal kırıklığına uğradığını tahmin edersiniz. Amerikan haber ajansı AP’ye göre Norveç kamu yayın kuruluşu NRK, beyaz balinanın cesedinin cumartesi günü Norveç’in güneyindeki Risavika Körfezi’nde balıkçılık yapan bir baba ve oğlu tarafından yüzer halde bulunduğunu duyurdu.
Peki ya sağlıklı bir balina nasıl olmuştu da ölebilmişti?
Vurularak öldürüldü mü?
Norveç merkezli iki hayvan hakları grubu, Hvaldimir’in Norveç’in güneyinde “vurularak öldürüldüğünü” iddia etti. Hvaldimir’i korumayı ve onu kuzey kutup bölgesindeki diğer beyaz balinalarının arasına karıştırmaya kendini adadığını söyleyen OneWhale grubu, balinanın bir ateşli silahla öldürüldüğüne dair “ikna edici” kanıtlar bulunduğunu söyleyerek cezai soruşturma başlatılmasını istedi. OneWhale, balinanın ölümünü bir diğer hayvan hakları grubu NOAH ile araştırdıklarını söyledi.
OneWhale’in sosyal medya platformu Instagram’daki paylaşımında “çok sayıda veteriner, biyolog ve balistik uzmanının Hvaldimir’in yaralarını incelediğini ve balinanın ölümünün bir suç eylemi sonucu meydana geldiği kanısına vardıklarını söyledi. Buna göre cansız balinanın üstünde delikler açılmış ve kan izleri görülmüştü.
İki kuruluş el ele vererek hem Sandnes Polis Karakolu’na hem de Norveç Ulusal Ekonomik ve Çevresel Suçları Soruşturma ve Kovuşturma Kurumu’na ellerindeki raporu sundu.
Yetkililer Hvaldimir’in ölümü için resmi soruşturma açılması talebi aldıklarını teyit etti ama henüz resmi bir soruşturma açıp açmayacaklarına karar vermediklerini söyledi. Yetkililer “Daha önce böyle bir olay yaşadığımızı sanmıyorum” diyor.
Ancak deniz yaşamının korunmasını savunan bir STK olan Marine Mind, Veterinerlik Enstitüsü’nün soruşturması tamamlanana kadar kamuoyunu “spekülasyonlardan kaçınmaya” çağırdı. Hvaldimir’in ölümünü duyuran da Marine Mind’dı. Deniz biyoloğu Sebastian Strand, NRK’ya Hvaldimir’in ölüm nedenini hemen söylemenin mümkün olamayacağını çünkü hayvanda büyük bir dış yaralanma görülmediğini söyledi.
Hak grupları onu diğer balinaların yanına götürmek istiyordu
Hvaldimir’in ölümünden kısa süre önce OneWhale ve NOAH, Hvaldimir’i Norveç’in kuzeyinde daha güvenli bir bölgeye yerleştirmek için işbirliği yapmış ve Norveç Balıkçılık Müdürlüğü’nden bunun için izin almıştı.
Hvaldimir bir beyaz kutup balinası, dolayısıyla kuzeyde kalması gerekirken yolculuğu güneye doğru ilerliyordu. Üstelik balıkçılığın yaygın olduğu tehlikeli limanlara doğru yol alıyordu. Hvaldimir’in neden güneye gittiği belli değildi. Araştırmacılar genç bir erkek olduğu için eş aramasının muhtemel olduğunu düşünüyordu. Daha fazla yiyeceğin peşine düşmesi de bir ihtimaldi.
Norveç’te katil balinalar üstüne çalışan deniz biyoloğu Anna Bisther zamanında New York Times’a “Vücut dillerini pek okuyamazsınız. O bir kuzey kutup bölgesi balinası, güneye gitmemesi gerekiyor. Tam bir gizem” demişti.
