Sahra Çölü dünyanın en kurak ve çorak yerlerinden biri. Ancak bugünlerde çöle gidip de su görürseniz bunun serap olduğunu düşünmenize gerek yok. Çünkü yarım asır sonra ilk kez Sahra’yı su bastı. Çölden gelen görüntüler çok çarpıcı.
Fas’ın güneydoğusundaki Sahra’da hiç yağmur yağmaz diye bir kaide yok. Bölgede yılda birkaç milimetre yağış görülür, bunlar da genelde yazın sonlarına tekabul eder. Oysa geçen ay alçak basınç sisteminin Sahra’nın kuzeybatısı boyunca ilerlemesi sonucunda iki gün şiddetli yağmur yağdı.
NASA’dan gelen ilk uydu verileri Sahra’nın bazı kesimlerinde yaklaşık 200 mm yağmur yağdığını gösteriyor. Fas’ın güneydoğusundaki çöl şehri Er-Raşidiye’de geçen ay sadece iki günde 76 mm yağış kaydedildi. Bu miktar eylül ayı geneli açısından normal yağış miktarının dört katından fazlasına denk geliyor.
Fas meteoroloji ajansından Houssine Youabeb geçen hafta Amerikan haber ajansı AP’ye “O kadar kısa sürede bu kadar çok yağmur almayalı 30-50 yıl olmuştur” diyor.
Yağmur çöl arazisinde su birikintileri oluşturdu. Bu da palmiye ağaçları ve çalılıklar arasında çölden uzak bir görüntü ortaya çıkardı. En çarpıcı görüntüler kum tepelerinde göllerin oluştuğu çöl kasabası Merzouga’dan geldi.
Sahara Dessert is witnessing flood after 50 years.
Does this remind you of something? pic.twitter.com/voHvdsBNzw
— Dilshad (@dilshad_akhtar1) October 13, 2024
Yağmur suları Fas’ın en büyük milli parkı Iriqui’deki gibi 50 yıldır kuru olan gölleri de doldurdu. Aşağıda göreceğiniz NASA’dan alınan uydu görüntüleri Sahra’nın kuzeybatısında yeni oluşan gölleri gösteriyor.
Yağıştan önce bölge.
Yağıştan sonra bölge.
Yağmurun büyük kısmı seyrek nüfuslu uzak bölgelere düşerken bir kısmı da Fas’taki kasaba ve köylere düşerek en az 18 kişiyi öldüren sellere yol açtı. Bu da aslında ilginç bir örüntü oluşturuyor, çünkü Fas’ta altı yıl üst üste görülen kuraklık çiftçilerin tarlalarını nadasa bırakmasına, halka dağıtılan suyun da karneye bağlanmasına neden olmuştu.
Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Celeste Saulo dün gazetecilere dünya genelinde su döngülerinin çok sık aralıklarla değiştiğini söyledi. Saulo “Artan sıcaklıkların bir sonucu olarak su döngüsü hızlandı. Bunun üstüne daha düzensiz ve öngörülemez hale geldi. Ya aşırı su sorunu oluyor ya da kuraklık. Ortası yok” dedi.
9,2 milyon kilometrekare boyunca uzanan dünyanın en büyük sıcak çölü olan Sahra’daki bu ani aşırı yağmurlar fırtınaların normalden daha kuzeye doğru ilerlemesiyle ilişkilendiriliyor. Buna sebep olan da insan kaynaklı iklim krizi esasında.
Son araştırmalara göre fosil yakıtların fütursuzca kullanılması sera gazlarının atmosferde birikmesine neden oluyor. Bunun sonucunda atmosferden giren güneş ışınlarının geri yansıması zorlaşıyor ve bu ışınlar dünyada kapana kısılmış halde kalıyor. Normalde bu ışınlar okyanuslarda emiliyor ancak artık okyanuslar da bununla boy ölçüşemiyor. Isınan su altta kalan soğuk suyla yer değiştiremediği için dünya daha hızlı ısınıyor.
