ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Gazze Şeridi’nde bir yıldan fazla süredir devam eden çatışmaların sona erdirilmesi amacıyla ateşkes müzakerelerinin önümüzdeki günlerde başlayacağını duyurdu. Blinken 7 Ekim’den bu yana 11’inci kez çıktığı Ortadoğu turu kapsamında Katar’ın başkenti Doha’ya giderek bu kritik müzakerelere zemin hazırlamak için yoğun diplomatik temaslarda bulundu. ABD’li Bakan, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ve Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile bir araya gelerek bölgedeki son gelişmeleri değerlendirdi.
ABD’nin Ortadoğu’da yaşanan insani krizin çözümüne yönelik artan çabalarının merkezinde yer alan bu görüşmelerde Gazze’deki çatışmaların sona erdirilmesi, insani yardımın hızlandırılması ve İsrail ile Hamas arasında müzakere sürecinin yeniden canlandırılması gerektiği üzerinde duruldu. Ortak basın toplantısında konuşan Blinken müzakerecilerin önümüzdeki günlerde bir araya gelmesini beklediklerini belirtti. Blinken “Gazze’de barışa giden yolu açmak için diplomatik girişimlerimizi hızlandıracağız. Hem insani yardımın ulaşması hem de çatışmaların durması için farklı seçenekler üzerinde çalışıyoruz” diye konuştu.
ABD’nin diplomatik girişimleri
Dışişleri Bakanı Blinken Beyaz Saray’ın Gazze’deki insani yardımları artırmaya kararlı olduğunu ve bölgedeki Filistinlilere yönelik yardımların kapsamını genişletmek için çeşitli adımlar attıklarını dile getirdi. 7 Ekim’den bu yana toplam yardım miktarının 1.2 milyar doları bulduğunu vurgulayan Blinken, ABD’nin bu yardımları koordine etmek için Katar ve Mısır gibi bölgesel güçlerle yakın iş birliği içinde olduğunu belirtti. “Bu savaşı sona erdirmek, tüm rehineleri evlerine geri getirmek ve Gazze halkı için daha iyi bir gelecek inşa etmek için çalışmanın zamanı geldi” diyen Blinken, İsrail’in stratejik hedeflerine büyük ölçüde ulaştığını da ekledi. Ayrıca, Blinken, önümüzdeki günlerde İsrail ve Hamas arasında dolaylı müzakerelerin yeniden başlaması için diplomatik girişimlerin hız kazanacağını açıkladı.
Blinken’ın konuşmasında Katar’ın arabuluculuk rolüne ve iki ülke arasındaki iş birliğinin önemine yaptığı vurgu dikkat çekti. ABD, Katar ile ortak çalışarak, ateşkesin sağlanması ve Gazze’de çatışmaların sona erdirilmesi için müzakerelere hız vereceğini belirtirken, Blinken Katar’ın bu süreçteki desteğinden memnuniyet duyduğunu belirtti.
Katar’ın ateşkes çağrısı
Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani de toplantıda yaptığı açıklamada, bölgede yaşanan insani krizin hafifletilmesi gerektiğini belirterek sürdürülebilir bir ateşkese olan acil ihtiyacı vurguladı. Katar’ın bölgedeki taraflarla sürekli temas halinde olduğunu ve diplomatik çabalarını sürdüreceğini belirten Al Sani, uluslararası iş birliğinin bölgesel barış ve istikrar açısından önem taşıdığını ifade etti. Al Sani, İsrail-Filistin çatışmasının sona erdirilmesi için iki devletli çözümün temel referans olduğunu dile getirerek “İsrail ve Filistin halkları için kalıcı barış ancak bu çözümle sağlanabilir” dedi.
Katar Başbakanı özellikle Gazze’de insani yardımların öncelikli olduğunu, bu yardımların hızla ulaşabilmesi için sınır geçişlerinin açık tutulması gerektiğini belirtti. Al Sani ateşkes için Mısır ile de yakın işbirliği içinde olduklarını ve Gazze’de bir çözüm için tüm taraflarla görüşmeye devam edeceklerini söyledi. Bu süreçte Filistinli sivillerin evlerine dönmelerine izin verilmesi gerektiğinin altını çizen Al Sani, Katar’ın taraflar arasında köprü kurma çabalarının süreceğini kaydetti.
Gazetecilere yönelik saldırılara tepki
Toplantıda ayrıca, İsrail’in Katar merkezli El Cezire televizyonuna yönelik saldırıları da ele alındı. Al Sani, çatışma bölgelerinde gazetecileri hedef almanın hiçbir haklı gerekçesi olmadığını belirtti ve bu tür saldırılara karşı uluslararası toplumu sorumluluğa davet etti. “Gazeteciler savaş bölgelerinde gerçeği haberleştiriyorlar ve bu sebeple hedef alınmamaları gerekir” diyen Al Sani, El Cezire’nin basın özgürlüğü konusunda en yüksek standartlarda çalıştığını vurguladı. Blinken ise bu konuda İsrail’in suçlamaları hakkında bir yorum yapamayacağını belirtti, ancak gazetecilere yönelik saldırıların kabul edilemez olduğunu ima etti.
Blinken’ın Doha’daki temasları ABD’nin Gazze’de çatışmaların sona erdirilmesi için yürüttüğü yoğun diplomatik çabaların bir parçası olarak görülüyor. ABD Dışişleri Bakanı Gazze’de insani yardımları artırmak, ateşkesi sağlamak ve bölgedeki çatışmaların sona ermesi için diplomatik turlara devam ederken, bu kapsamda Katar’dan sonra İsrail, Suudi Arabistan ve İngiltere’ye gitmesi bekleniyor. Özellikle İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı müzakerelerin yeniden başlaması için bu temasların büyük önem taşıdığı vurgulanıyor.
Blinken’ın salı günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve diğer üst düzey İsrailli yetkililerle de bir araya geleceği açıklandı. ABD’nin hem bölgedeki çatışmaların durdurulması hem de insani yardımların hızla ulaştırılması için yoğun bir diplomasi trafiği yürüttüğü belirtilirken, Blinken’ın İsrail ve Arap ülkeleri arasında arabuluculuk çabalarına hız vermesi bekleniyor.
Fidan da ateşkes istemiş
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre Bakan Hakan Fidan da ABD’li mevkidaşı Blinken ile telefonda görüştü. Fidan görüşmede, bilhassa Gazze’nin kuzeyindeki insani durumun felaket boyutuna ulaştığına dikkati çekerek insani yardımların Gazze’ye kesintisiz biçimde ulaştırılmasının önemine değindi.
Görüşmede Lübnan’daki son gelişmeler de değerlendirilirken, savaşın bölge geneline yayılmasının önlenmesi için tüm tarafların itidalli davranması gerektiğini vurgulayan Fidan, zaman kaybetmeksizin Gazze’de ateşkes ilan edilmesi ve İsrail’in Lübnan’a yönelik saldırılarını sonlandırması gerektiğini belirtti.
Görüşmede Ukrayna’daki son durum da ele alındı. Ayrıca Blinken dün Ankara’da gerçekleştirilen terör saldırısı nedeniyle başsağlığı diledi.
