Gazze’de şu anda yaşanan en acil durum insani yardımın yeterince ulaştırılamaması. Yeni doğum yapan anneler çocuklarını emziremiyor, çocuklar açlıktan yaşamını yitiriyor. Şimdiye kadar toplamda 20 kişinin yetersiz beslenme nedeniyle öldüğü biliniyor. Bunlardan 16’sı çocuk. Eğer durum bu şekilde devam ederse hayatını kaybedenlerin sayısının üç haneli rakamlara ulaşması işten bile değil.
Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, İsrail hükümeti şubat ayında planlanan yardım misyonlarının, ki bunlar BM ve ortaklarına aitti, sadece dörtte birinin Gazze’nin kuzeyine girmesine izin verdi. OCHA’nın açıklamasına göre BM koordinasyonundaki bir gıda konvoyunun 5 Şubat’ta ateş edildikten sonra Gazze’nin kuzeyine önceden planlanan 24 misyondan sadece altısı girdi.
İsrail’in ateşlerine karşılık ülkeler başka bir yönteme sığındı: Havadan paraşütlerle yemek paketleri atmak. ABD salı, çarşamba ve perşembe günleri gerçekleştirdiği operasyonlarda 112 bin 896 yiyecek paketini havadan paraşütlerle indirtti. Ama bunun da yeterli olmadığı, üstelik Gazzelilerin onurunu kıracak bir hareket olduğu uzmanlar tarafından vurgulandı. Gereken şey çok açık: İsrail’in yardım kamyonlarının geçişine daha fazla izin vermesi ve bu kamyonlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılırken saldırmaması.
Geçici liman inşa edecek
Öte yandan Washington yeni bir yönteme geçiyor: Beyaz Saray tarafından “acil durum görevi” olarak adlandırılan bir misyonla yüzlerce kamyonluk yardımı deniz üzerinden Gazzelilere ulaştıracaklar. Bunun için Gazze açıklarında yüzer liman inşa edilecek. Liman Gazze’nin kıyı şeridinde, İsrail’in büyük oranda kontrolü ele geçirdiği Gazze Merkez’in biraz daha kuzeyinde inşa edilecek.
Beyaz Saray yetkililerinin açıklamasına göre yardımların ulaştırılacağı geçici limanlar Amerikan gemilerinde inşa edilip sonrasında kıyıya yakın bir yere taşınacak. Yetkililer projenin 30 ila 60 gün sürebileceğini söylüyor. Çatışma devam ettiği için ABD Başkanı Joe Biden’ın talimatı gereği Amerikan askerleri Gazze’de karaya çıkmayacak ama çevredeki gemilerde yüzlerce, binlerce asker olacak. Limanı ABD tek başına inşa etmeyecek. Gazetecilere brifing veren yetkililer bölgedeki diğer ülkelerle de işbirliği yapılacağını söyledi.
Yardımlar Güney Kıbrıs’tan geçecek
ABD’li yetkililer liman girişimini tasarlarken İsraillilerle “yakınen çalıştıklarını” söylese de İsrail’in liman inşasına ya da işletimine doğrudan yardım edip etmeyeceği belirsiz. Bununla birlikte ABD’li bir yetkili İsrail’in Kıbrıs’ta Larnaca Limanı’nda insani yardımların incelenebileceği, sonrasında da oradan yola çıkarak Gazze’ye ulaştırılacağı bir denetim mekanizması geliştirmek için ABD ve diğer ülkelerle aylardır çalıştığını söyledi. Hatta bunun için eski Dışişleri Bakanı Eli Cohen bu fikri görüşmek için üç ay önce Güney Kıbrıs’a gitmişti.
İsrail hükümeti henüz yardımların denizden Gazze’ye girmesine izin verip vermediği hakkında bir yorum yapmadı ama Gazze’yi hem denizden hem de karadan kuşattığı göz önünde bulundurulursa yardımların geçişi için İsrail’in onayı gerekecek.
Ne var ki yardımların deniz yoluyla ulaştırılması, İsrail’in yoğun bombardımanı nedeniyle yardımların ulaştırılamamsı sorununa doğrudan çözüm değil. Daha geçen hafta perşembe günü 100’den fazla Filistinli yemek kuyruğunda beklerken İsrailli askerler tarafından katledildi. Kudüs’teki üst düzey BM yetkilisi Jamie McGoldrick, deniz koridorunun gıda krizine yardımcı olabileceğini ama kara yolundan ulaştırılan yardımların yerini alamayacağını söyledi.
Bu arada ABD’li üst düzey bir yetkili İsrail hükümetinin doğrudan Gazze’nin kuzeyine yeni bir kara geçişi açma hazırlığı içinde olduğunu söyledi. Bunun Refah ve Kerem Şalom’dan sonra üçüncü geçiş kapısı olacağı belirtiliyor. Ama detaylar belirtilmedi. Ama yeni bir geçiş kapısı açılması yeterli değil. Biraz önce de belirttiğimiz gibi geçen yardımların güvenli bir şekilde rotalarına ulaşabilmesi gerekiyor.
Bu arada Türkiye Gazze’ye şimdiye kadarki en büyük yardımını gönderiyor. 3 bin tonluk yiyecek, ilaç ve malzeme taşıyan gemideki yardımların Mısır üzerinden Gazze’ye ulaştırılması planlanıyor. 3 gün sonra ilk önce Mısır’ın El Ariş Limanı’na varması beklenen gemi, oradan da tırlara yüklenerek Gazze’ye ulaştırılacak.
