Herkese yeni bir günden merhaba. Biz bu günlükleri neredeyse 60 gündür yapıyoruz ve bir noktadan sonra giriş yazmak zor bir iş haline geldi. Her gün sadece “Seçime şu kadar kaldı” (13 gün kaldı) ya da “Her iki aday da savaş meydanının en can alıcı yerlerinde” (ki öyleler) demek de canımı çok sıkıyor, o yüzden en azından bugün derdimi anlatarak giriş kısmını atlatayım istedim.
🗺️Biraz önce laf arasında da dediğim gibi adaylar ve yardımcıları salıncak eyaletlerde dolaşıyor. Mesela Demokratların adayı Kamala Harris’in yardımcısı Tim Walz, yanına eski Başkan Barack Obama’yı da alarak Wisconsin’de miting düzenledi. Daha önceki günlükleri okuduysanız Walz’ın nasıl da düşünmeden konuştuğunu bilirsiniz. Herhalde Obama, Walz’a göz kulak olsun diye ikili beraber miting düzenlemeye başladı. Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’ın yardımcısı JD Vance ise Arizona’daydı. Geçenlerde Arizona’nın anketlerini sizinle paylaşmıştık. O anketlerde çoğunlukla Harris bir, bilemediniz iki puan önde olsa da Wall Street Journal’ın anketinde Trump öndeydi.
💃Şimdi adaylarımızın nerede olduğuna… Onları sona bıraktım çünkü ikisi de yine aynı kitleleri hedef aldı. Harris kararsız Latin seçmenleri ikna etmek için İspanyolca yayın yapan Telemundo’ya söyleşi verirken, Trump da Miami’de Latinlerle bir araya geldi. Herhalde programlarını aynı kişi belirliyor. Bu kadar denk geliş de fazla canım.
📉Arap seçmenler arasında kim popüler?
Anketleri seçmenlerin etnik kökenleri, ırkları bakımından da incelemek gerekiyor. Eminim siz de Arap asıllı seçmenlerin oylarını merak ediyorsunuzdur. Gazze’de savaş varken nasıl etmeyesiniz ki? Arab News’in YouGov’a yaptırdığı ankete göre Trump Arap seçmenler arasında 45’e 43 yarışı önde götürüyor. Madde madde inceleyelim:
🎈Ankete göre Araplar, Trump’ın İsrail-Filistin çatışmasını başarılı şekilde çözme olasılığının Demokrat rakibine göre 39’a 33 daha mümkün olduğunu düşünüyor.
🎈Yine de seçmenlerin hemfikir olduğu bir konu var: Ortadoğu meselesinde hangisinin daha iyi olacağı. Her ikisi de bu konuda yüzde 38 ile berabere kaldı.
🎈Arap Amerikanları en çok ilgilendiren sorunlar sırasıyla şöyle: İsrail-Filistin savaşı (yüzde 29), ekonomi ve hayat pahalılığı (21), ırkçılık ve ayrımcılık (13).
🎈Araplar Trump’ın savaşı bitireceğine inansa da Cumhuriyetçi adayın İsrail’in mevcut hükümetini destekleme konusunda Demokrat rakibinin altı puan önünde olduğunu söyleyelim. Yani bu mantığa göre Trump hem savaşı bitirecek hem de Netanyahu hükümetini destekliyor.
NOT: Anket Arap asıllı 500 Amerikalıyla yapıldı. Hata payı da yüzde 5,93 olarak belirlenmiş.
📝Biliyor muydunuz: ABD’nin yönetim kadrosu tamamen Müslümanlardan oluşan ilk şehri olan Michigan Hamtramck’in belediye başkanı geçen ay Trump’ı desteklediğini açıkladı. Sebebi de Trump’ın “ilkelerine bağlı bir aday” ve “doğru bir seçim” olmasıymış.
🗣️Trump ne diyor: Sosyal medya hesabı Truth Social’da “Eğer Kamala dört yıl daha Beyaz Saray’da kalırsa Ortadoğu önümüzdeki 40 yılı alevler içinde geçirecek. Çocuklarınız savaşa, hatta belki de Üçüncü Dünya Savaşı’na girecekler. Oysa Trump yönetiminde böyle bir şey asla olmayacak. Ülkemizin ve çocuklarınızın iyiliği için, BARIŞ için Trump’a oy verin!” dedi.
💬Kendime düşünceler: Trump’ın Ukrayna savaşına bakışı nedeniyle Gazze’ye bakışının da aynı olacağını düşünüyor çoğumuz. Ama biraz geçmişe gidelim. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyan da Trump değil miydi? Bu seçim sürecinde Harris’i sürekli “İsrail’i desteklemiyor” diyerek eleştiren de, Gazze’de yaşanan acıları bariz bir şekilde umursamayan da Trump değil mi? Biden yönetiminin eleştirilecek çok yanı var. İsrail’in döktüğü kanlardan, yolladığı silahlarla kuşkusuz Biden yönetimi de sorumlu. Ayrıca yine Biden yönetiminde iki savaş çıktığını ve her ikisinde de ABD’nin katkılarının büyük olduğunun farkındayım.
Peki ya Trump başa geçtiğinde daha farklı bir İsrail politikası göreceğimiz ne malum? Trump’ın kampanyasına ABD’li milyarder Elon Musk’tan bile daha büyük destek veren bir isim var. Bu kişi İsrail asıllı Miriam Adelson. Demokratlarda hiç olmazsa İsrail’in yaptıklarına karşı sesini yükselten, istifa eden, Biden’a baskı yapmaya çalışan bir kesim var. Cumhuriyetçilerin neredeyse tamamı İsrail yanlısı politika güdüyor ve Gazze’de yaşananlardan rahatsızlık duymuyor. Yani baktığımızda Cumhuriyetçilerde Trump’a vicdan olacak birileri yok.
Üstelik İsrail’in bölgede İran’a yaratacağı baskı Trump’ın işine gelir. Biden yönetiminde İran politikası yine sert olduysa da Pasifik ve Rusya tehdidinin gerilerinde kaldı. Oysa Trump döneminde İran’a ağır baskı uygulanmıştı. Son olarak Trump’ın Ukrayna’daki savaşı bitirme planı Kiev’in toprak kaybetmesine neden olacak bir plan. Gazze bir avuç toprak diyebilirsiniz, İsrail burada da yerleşimler kurmaya başlarsa ne olacak?
🟦Demokratları ‘mavi duvar’ krizi sardı
ABD basınını tararken son günlerde karşıma sürekli “Demokratlar endişeli”, “Mavi duvar eyaletleri tehlikede mi?” gibi içerikler çıkıyor. Hayır, bu başlıklar Fox News gibi muhafazakâr eğilimli haber kuruluşlarından çıkmıyor. Seçimlere iki haftadan kısa süre kalmışken, salıncak eyaletlerde yapılan anketler Demokratları epey germeye başladı. Bu gerginliği yaratan da son iki seçimde Demokratlara yâr olan Wisconsin, Michigan ve Pensilvanya eyaletleri.
🔵Neden önemli: Ofiste her gün “Seçimi kim kazanıyor?” sorusunu duyuyorum. Buna sadece anketlere dayanarak cevap vermem mümkün oluyor ama Trump ve Harris o kadar başa baş gidiyor ki seçimi anketlerde bir, iki puan öndeki Harris değil de Trump kazanırsa şaşırmam. 2020 seçim sonuçlarına baktığımızda gerçekten kıl payı alınmış bir Demokrat zaferi görüyoruz. Kaldı ki o zaman Biden anketlerde yarışı yedi, sekiz puan farkla önde götürüyordu. Bu zaferi sağlayanlar da Wisconsin, Michigan ve Pensilvanya’ydı. Yani seçimi kazanmak ya da kazanmamak, işte tüm mesele bu üç eyalet!
🥶Demokratlar neden endişeli: Harris’in kampanya stratejisi hakkında bilgi sahibi kaynaklara göre Demokratların son günlerdeki tartışması bu eyaletlerden en az birinin düşme ihtimali. Burada düşmeye en yakın eyaletler de Wisconsin ve Michigan görülüyor. Bunlar arasında da bir bahis oynayacak olsalar paralarını Michigan’a yatırırlar. Ufak bir hesap yapalım: Harris her iki adayın da yoğun enerji ve kaynak ayırdığı Pensilvanya’yı alsa bile Wisconsin ya da Michigan’dan birini kaybederse salıncak eyaletlerden bir ikisini kazanmak zorunda. Aksi takdirde Beyaz Saray bileti için gereken 270 seçmene ulaşamaz.
🔹Anketler neyi gösteriyor: Detroit News’in 1-4 Ekim tarihleri arasında yaptığı ankete göre Harris eyalette çok küçük bir farkla önde. Washington Post’un anketi de Detroit News’inkinden farklı değil. New York Times’ın birçok anketin ortalamasını çıkardığı verilere göreyse her iki aday da yüzde 48’de kalmış durumda.
🌊Kuzey Carolina işi bozdu: Aslında Demokratlar birkaç hafta öncesine kadar Trump Pensilvanya ve Cumhuriyetçilerin kalesi olan 19 seçim bölgesinde zafer ilan etse bile Harris’in Kuzey Carolina ve Nevada’dan alacağı oylarla yarıştan alnının akıyla çıkabileceğini düşünüyordu. Ama son Helene Kasırgası ve onu takip eden dezenformasyonlar ve komplo teorileri nedeniyle Harris’in bu eyaletteki işi zorlaştı. Yine de Harris bu eyalet için de mücadelesini sürdürüyor. Sonuçta Cumhuriyetçiler de p*rnocu Mark Robinson nedeniyle söz konusu eyalette zorda.
Tesadüf bu ya: Michigan’da yoğun Arap nüfusu var.
🗞️Kıssadan hisseler
⏰Saatlerinizi kurun: CNN yarın Türkiye saatiyle gece dört civarı Harris’i halk meydanı programında ağırlayacak. Harris’in izleyicisi Philadelphia’daki kararsız seçmenler olacak. Trump’ın CNN’in teklifini reddettiğini de not düşelim. Gerçi Fox News’deki kadın temalı halk meydanına çıkıp yarım saat göçmenlerden bahsetmişti. Belki de kabul etmemesi onun için çok daha hayırlı olmuştur.
🗳️Erken oy kullanma rekoru: Erken oy verme işleminin başladığı eyaletlerde şimdiden rekorlar kırılıyor. Birçok eyalette ilk gün kullanılan oylarda rekor kırılmıştı ama şimdi 15 milyondan fazla insanın oy kullandığını biliyoruz.
👀Trump Hıristiyanlara yanlıyor: Kuzey Carolina’da Hıristiyan din adamlarının katıldığı bir toplantıda konuşan Trump ortama uyarak epey dindar bir konuşma hazırlamış. Dini bütün biri olduğunu söyleyen Cumhuriyetçi, çocukken kiliseye gittiğini hatırlattı. (Onun çocukluk yıllarında – kendisi 78 yaşında – aileler çocukları isteseler de istemeseler de kiliseye götürmüyor muydu zaten?) Ayrıca Pensilvanya’daki ilk suikast girişiminden sağ salim kurtulmasında da ilahi bir müdahale olduğunu ima etti. Kürtaj konusuna hiç girmedi.
👁️🗨️Seçime hile karıştırmamak: Trump pazartesi günkü açıklamasında bu yılki seçimlerde hile yapıldığına dair bir kanıt görmediğini kabul etti. Ama hatalı oy sayımlarının ya da Amerikan vatandaşı olmayan kişilerin oy kullanmasının bu durumu bozabileceği konusundaki ısrarından da vazgeçmedi.