Ukrayna, İsrail ve Tayvan’a yapılacak milyarlarca dolarlık dış yardım konusu Temsilciler Meclisi’nin aylardır süren çıkmazı aniden sona erdirip geçen hafta yardımı onaylamasının ardından ABD Senatosu’nda nihai oylamaya doğru ilerledi. Senato Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen dört tasarıdan oluşan paketi 80’e karşı 19 gibi ezici bir çoğunlukla onaylayarak nihai oylamanın önünü açmak için gerekli 60 oydan çok daha fazlasını elde etti.
Tasarılardan biri Ukrayna için 61 milyar dolar, ikincisi İsrail için 26 milyar dolar, üçüncüsü ise Hint-Pasifik’te “komünist Çin’e karşı koymak için” Tayvan’a 8.12 milyar dolar yardımı öngörüyor. Dördüncü tasarı ise sosyal medya uygulaması TikTok’un yasaklanmasını, elkonan Rus varlıklarının Ukrayna’ya transferine yönelik tedbirleri ve İran’a yönelik yeni yaptırımları içeriyor.
Reuters’a konuşan iki ABD’li yetkili Başkan Joe Biden’ın tasarıyı masasına ulaşır ulaşmaz imzalayacağına söz verdiğini ve yönetimin Ukrayna’ya bir milyar dolarlık ek bir askeri yardım paketi daha hazırladığını söyledi.
‘Batı Soğuk Savaş’tan beri en büyük tehditle karşı karşıya’
Senato’nun Demokrat ve Cumhuriyetçi liderleri Kongre’nin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve “diğer yabancı düşmanlarına karşı” Washington’un Ukrayna ve yabancı ortaklarını desteklemeye devam edeceğini bildirdi.
Demokratların Senato Çoğunluk lideri Chuck Schumer “Bu, tarihte bir dönüm noktasıdır. Batı demokrasisi belki de Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana en büyük tehditle karşı karşıya.”
Yardım paketi Beyaz Saray, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üçte birinin el değiştireceği Kasım ayındaki başkanlık seçimlerine kadar Ukrayna için onaylanan son yardım paketi olabilir.
Altı aylık gecikmeye Cumhuriyetçi yorumu: Geç olsun güç olmasın
“Hayır” oylarının neredeyse tamamı (19 oyun 17’si) Cumhuriyetçilerden geldi ve bunların çoğu Kasım ayında ikinci dönem için adaylığını koyarken “Önce Amerika” politikalarını vurgulayan ve Ukrayna’ya yardıma şüpheyle yaklaşan eski ABD Başkanı Donald Trump’ın yakın müttefikleri.
Cumhuriyetçilerin Senato Çoğunluk lideri Mitch McConnell partisinin Beyaz Saray’da bir Demokrat varken izolasyonist davranma eğiliminde olduğunu söyledi, ancak Cumhuriyetçi Parti’nin yarısından fazlasının tasarıyı ileri taşımak için oy kullandığını belirtti.
Düzenlediği basın toplantısında McConnell partisinin itirazları nedeniyle yardımın geçmesinin altı ay sürdüğü yönündeki şikayetler sorulduğunda “Geç olsun güç olmasın derim” diye konuştu.
Öte yandan Ukrayna’ya verilecek paranın bir kısmı -10 milyar dolarlık ekonomik destek- Trump’ın da önerdiği gibi kredi şeklinde gidecek. Ancak tasarı başkanın 2026’dan itibaren kredi borcunu affetmesine izin veriyor.
İsrail’e yardım ve insani kaygılar
Analistler silah akışının Kiev’in Rusların doğuda büyük bir atılım yapmasını önleme şansını arttıracağını, ancak yardımın Biden’ın geçen yıl talep ettiği zamanda gönderilmesi halinde etkisinin daha kuvvetli hissedilebileceğini söyleyerek gecikmenin olumsuz etkilerine vurgu yapıyor.
İsrail’e verilecek paranın Gazze’deki çatışmayı nasıl etkileyeceği ise aslında aşikar; saldırılar daha da şiddetlenecek. Bu arada İsrail halihazırda ABD’den yıllık milyarlarca dolar güvenlik yardımı alıyor.
Yeni yardım paketini destekleyenler insani yardımın İsrail’in 7 Ekim’de 1.200 kişinin ölümüne yol açan saldırılara misilleme olarak Gazze’de başlattığı harekat nedeniyle harap olan bölgedeki Filistinlilere yardımcı olmasını da umuyor.
Gazze’deki sağlık yetkilileri saldırının Gazze Şeridi’nde 34 binden fazla sivilin ölümüne yol açtığını söylüyor.
En kârlısı silah endüstrisi: Sipariş yoğunluğu geliyor
Senato bu yıl ikinci kez Ukrayna, İsrail ve Hint-Pasifik bölgesine yönelik güvenlik yardımlarını onayladı. İki aydan uzun bir süre önce kabul edilen son tasarı 100 üyeli mecliste Cumhuriyetçi ve Demokratların yüzde 70’inin desteğini almıştı. Ancak Trump’a daha yakın olan Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi liderleri geçen haftaya kadar dış yardım konusunda bir oylama yapılmasına izin vermemişti.
Yasanın ilerleyişi ABD savunma firmalarının Ukrayna ve diğer ABD ortakları için ekipman tedarik etmek üzere büyük sözleşmelere hazırlandığı endüstri tarafından yakından izleniyor.
Uzmanlar yardım paketlerinin onaylanmasının RTX, Lockheed Martin, General Dynamics ve Northrop Grumman gibi hükümet sözleşmeleri alan büyük şirketlerde sipariş birikimini artırmasını bekliyor.
Temsilciler Meclisi geçen hafta yapılan oylamada yardım paketini 311’e karşı 112 oyla kabul ederken, “hayır” oylarının tamamı Kiev’e daha fazla yardım yapılmasına şiddetle karşı çıkan Cumhuriyetçilerden gelmişti. Sadece 101 Cumhuriyetçinin kabul oyu vermesi Meclis Başkanı Mike Johnson’ı Demokratların desteğine güvenmek zorunda bırakmış ve Johnson’ın Meclis Başkanlığı görevinden azledilmesi çağrılarına yol açmıştı.
Ancak meclis üyeleri Johnson’ın görevden alınması için bir oylama yapılmadan bir haftalık tatil için Washington’dan ayrılmıştı.
