ABD Hamas'ın en üst düzey yetkililerinden Mervan İsa'nın İsrail operasyonunda öldüğünü doğruladı. "Gölge Adam" lakabıyla tanınan İsa örgütün üç numaralı ismi olarak biliniyordu.

İsrail’in Gazze Şeridi’ni harabeye çeviren saldırıları ve işgal harekatı sürüyor. 7 Ekim’de başlayan savaşta şu ana kadar 31 binin üstünde Filistinli hayatını kaybetti, on binlercesi yerinden edildi. Hamas’ı bitirene kadar savaşı sürdüreceğini söyleyen İsrail örgütün kilit isimlerine operasyonlara da devam ediyor.

Şeride saldırılar sürerken Beyaz Saray Hamas lideri Mervan İsa’nın Tel Aviv’e bağlı güçlerin son operasyonununda öldürüldüğünü doğruladı. İsa’nın Hamas’ın askeri kanadının yardımcı komutanı olduğu, bu ayın başlarında Gazze’de öldürüldüğü belirtildi.

Hamas’ın en üst yetkilisi olarak İsmail Haniye’yi ve Gazze şefi Yahya Sinvar’ı “bir numara” olarak kabul eden İsrail için Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın şefi Muhammed Deif’i ikinci, İsa ise üçüncü sıradaydı. Netanyahu sıralamayı böyle yaparken dördüncü sıraya Lübnan’da öldürdükleri Salih Aruri’yi eklemişti (Aruri suikastı ve cenaze törenine ilişkin ayrıntılı haberimiz için tıklayın).

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan “Hamas’ın üç numarası Mervan İsa geçen hafta bir İsrail operasyonunda öldürüldü” dedi ve diğer üst düzey yöneticilerin güçlü ihtimalle Hamas tünel ağında derin bir noktada saklandığını savundu, “Onlar için de adalet gelecek” dedi.

Hamas’ın askeri kanadının başkan yardımcısı Marwan İsa 2015 yılında sosyal medyada dolaşan doğrulanmamış bir fotoğrafta daire içinde. / Fotoğraf: Times of Israel

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant pazar günü İsa’ya yapılan operasyonun başarılı olduğuna dair işaretler vermişti aslında. Gallant “Kara operasyonu sayesinde bizi başarılara götüren bilgilere ulaştık. Bu Kuzey Gazze, Nuseyrat’taki alanlar ve güney sınırındaki Refah için de geçerli” demişti.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) başlangıçta İsa’nın ölümünü doğrulamaktan kaçındı ancak IDF Sözcüsü Herzi Halevi “9 Mart’taki operasyonun “önemli bir istihbarat başarısı” olduğunu, isim vermeden yüksek rütbeli Hamas liderinin öldüğünü söylemişti.

Geçen hafta Filistin kaynakları da İsa’nın İsrail saldırısından sağ kurtulamadığını ve cesedinin hâlâ enkaz altında olduğunu belirtmişti. İsrail ordusu da saldırı anına ait olduğu iddia edilen görüntüyü paylaşmıştı.

Mervan İsa kimdir?

Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed Deif’in yardımcılığını yapan Mervan İsa İsrail tarafından örgütün günlük askeri operasyonlarında merkezi rol oynamakla ve 7 Ekim saldırısını planlamakla suçlanıyordu.

İsa çok göze batmaması ve İsrail’in suikast girişimlerinden kaçması nedeniyle “Gölge Adam” olarak anılıyordu. Hamas’ın en uzun süreli üst düzey liderlerinden biri olan İsa 2006, 2014 ve 2021’de IDF’in suikast girişimlerden kaçmayı başardı. Ayrıca nadiren kamusal alanda görünüyordu.

On yılı aşkın süre önce Hamas’ın “Gölge Adam”ı ile tanışan eski Alman istihbarat görevlisi Gerhard Conrad onu “karizmadan yoksun kararlı ve sessiz bir kişi” olarak tanımladı. Conrad bir röportajında İsa için “Pek güzel konuşan biri değildi ama ne söyleyeceğini biliyordu ve doğrudan konuya giriyordu” dedi.

Conrad İsa da dahil olmak üzere üst düzey Hamas yetkilileri ile 2009 ve 2011 yılları arasında Gazze Şehri’nde yaklaşık on kez görüştüğünü söyledi. Bu isimler İsrail ile Hamas arasında bir mahkum takasına aracılık çabasının bir parçası olarak bir araya gelmişti.

İsa 1965 yılında Gazze şeridinin orta kesiminde doğsa da ailesi şu anda İsrail’de Aşkelon bölgesinde yaşıyor. İki oğlu vardı, ikisi de vefat etti. Büyük oğlu Baraa 2009 yılında Mısır’dan Gazze Şeridi’ne geçme girişimi sırasında hayatını kaybetti. Diğer oğlu Muhammed ise 2023 yılında İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırıda öldü.

Örgütteki hızlı yükselişiyle Deif’in sağ kolu olan “Gölge Adam” bu göreve Ahmed Jabari’nin suikasta kurban gitmesinin ardından geldi. Yahya Sinvar tarafından denetlenen Hamas’ın askeri konseyinde ve Gazze’deki siyasi ofisinde de görev yaptı.

İsa 1980’lerin sonlarındaki İlk Filistin İntifadası sırasında İsrail’de cezaevindeydi. 1997’de Filistin Yönetimi tarafından tutuklandı ve 2000’de İkinci İntifada’nın başlamasına kadar tutuklu kaldı.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli National News’a 2021 yılında verdiği demeçte İsa, İsrail askeri Gilad Şalit karşılığında binden fazla Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasına yol açan görüşmelere dahil olduğunu söylemişti. Al Jazeera’ye verdiği demeçte de “Filistin’deki direniş düşman tarafından her an izlense bile onları da şaşırtacak” demişti.

İsa’nın ölümü Hamas için ne anlama geliyor?

Uzmanlar İsa’yı “Deif ve Sinvar’ın önemli ortağı” olarak nitelendiriyor ancak ölümünün grubun varlığı tehdit oluşturmadığı noktasında hemfikirler.

Hamas’a yakınlığıyla bilinen Filistinli analist Selahaddin Avavde, Mervan İsa’nın ölümüne ilişkin “Her zaman bir yedek vardır. Askeri kanadın herhangi bir üyesinin öldürülmesinin Kassam’ın faaliyetleri üzerinde bir etkisi olacağını düşünmüyorum” dedi.

Eski İsrail askeri istihbarat görevlisi ve Filistin uzmanı Michael Milshtein da İsa’nın ölümünün Kassam Tugayları için önemli darbe olduğunu, ancak bunun Hamas için “dünyanın sonu” olmadığını söyledi.

“Çok fazla deneyimi vardı” diyen Milhstein “Onun ölümü Hamas için büyük bir kayıp ama örgütün çöküşüne yol açacak veya uzun süre etkileyebilecek bir kayıp değil. Bir iki hafta içinde üstesinden geleceklerdir” diye ekledi.

Milshtein “İsa’nın fikirlerine Hamas yönetimi tarafından değer verilse de savaşçılara doğrudan komuta etmediği için ölümü örgütün operasyonlarında boşluk yaratmıyor” dedi.

İsrail basını: 7 Ekim’den bu yana ülkeye tonlarca silah geldi

İsrail’in Şifa Hastanesi’ne gece baskınının ardından: Biden ve Netanyahu görüştü