Almanya Kuzey Akım Doğalgaz Hattı sabotajının faili olduğunu düşündüğü Polonya vatandaşı için tutuklama kararı çıkardı. Ancak Polonya hükümeti Almanya’nın aradığı kişinin Ukrayna’ya kaçtığını söylüyor. Kuzey Akım sabotajı yapıldığında tüm dünya yeni bir çevre felaketinden endişe etmiş, Birleşmiş Milletler (BM) bile “bu şimdiye kadarki en büyük metan salımı olabilir” demişti.
Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz taşıyan boru hatlarından ikisi, savaşın ilk yılı 2022’de hedef alınmıştı. Kuzey Akım 2 hattı, 26 Eylül’de Danimarka açıklarında sızıntı yapmaya başlamıştı. Yalnızca 14 saat sonra Kuzey Akım 1 de hedef alınmış ve aynı bölgede üç yerden sızıntı meydana gelmişti. Ekim ayına geldiğimizde Rusya boru hatlarının artık kullanılamaz durumda olduğunu teyit etmişti.
Sabotaj Polonya, Norveç ve Danimarka’nın Baltık Denizi’nden geçecek yeni bir boru hattını açmasından bir gün önce meydana gelmişti. Rus yetkililer Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna ve İngiltere’yi suçlayarak, bu doğalgaz boru hatlarının sabotaja uğramasının sebebi olarak Ukrayna savaşını göstermişlerdi. Rusya Birleşmiş Milletler’den soruşturma açılmasını talep etmiş ama bu talep reddedilmişti. Bunun yerine Danimarka, Almanya ve İsveç bir soruşturma başlatmış, İsveç ve Danimarka geçen şubat ayında soruşturmadan çekilmişti.
Danimarka ve İsveç havlu attı ama…
Yaklaşık 18 ay süren soruşturmanın ardından İsveçli yetkililer sabotajdan İsveç vatandaşları ve hükümetin hedef alınmadığı sonucuna vardıkları için olayda yargı yetkisine sahip olmadıklarını bildirmişti. Danimarkalı yetkililer ise Kuzey Akım boru hatlarının Eylül 2022’de “sabote edildiği” sonucuna vardıklarını, ancak ceza davası açmak için herhangi bir dayanakları olmadığını belirtmişti. Yine de soruşturma kapatılmadan önce İsveçli savcı Mats Ljungqvist saldırının arkasında muhtemelen “devlet faktörü” olduğunu belirtmişti.
İsveçli yetkililer zamanında Danimarka ve Almanya’daki yetkililerle gücünü birleştirmeyi reddetmişti. Ljungqvist geçen yıl NYT’ye “Kuzey Akım’ı havaya uçuranın Rusya olduğunu düşünüyor muyum? Asla. Akla mantığa sığmıyor. Ama cinayet vakalarında da olduğu gibi tüm olasılıklara açık olmak gerekiyor” demişti.
Peki fail kim?
Kuzey Akım soruşturmasından vazgeçmeyen Almanya sabotaja karıştığından şüphelenilen ve Polonya’da yaşayan Ukraynalı bir dalış eğitmeni hakkında tutuklama emri çıkarttı. Almanya Başsavcılığı’nın iddianamesinde adı fail olarak geçen 44 yaşındaki Vladimir Z. fotoğraftan teşhis edilmişti. Aşırı hız yaptığı için trafik kameralarına yakalanan saldırgan aynı arabayla saldırıya yakınlarda Almanya’nın Baltık Denizi’deki en büyük adası Rügen Adası’nda görülmüştü.
Alman medyasında yer alan haberlere göre Almanya’daki soruşturmacılar, sabotajı gerçekleştiren yelkenli teknenin Eylül 2022’de beşi erkek, biri kadından oluşan altı kişilik mürettebatıyla Almanya’nın Rostock kentinden yola çıktığına ve Danimarka, İsveç ile Polonya’da durakladığına inanıyor. Mürettebatın bu yolculuk sırasında Baltık Denizi’ne dalarak Kuzey Akım boru hatlarına patlayıcılar yerleştirdiğinden ve bu patlayıcıların daha sonra infilak ederek her iki hatta da zarar verdiğinden şüpheleniliyor.
Polonya’daki yetkililerin haber ajansı Reuters’a Polonya’da yaşadığı bilinen Vladimir Z’nin ülkeyi terk ettiğini söyledi. Yetkililer, şüphelinin isminin arananlar listesine eklenmemesi nedeniyle kolayca ülke değiştirmiş olabileceğini ekledi. Yetkililer Vladimir Z’nin Ukrayna’ya geçmiş olabileceğini düşünüyor. Almanya’nın yürüttüğü soruşturmada evli bir çift de olası fail olarak tespit edilmişti fakat onlar hakkında şimdiye kadar herhangi bir tutuklama kararı çıkarılmadı.
Bu sızıntı sadece savaş nedeniyle değil çevreye vereceği etkiler sebebiyle de tartışılmıştı. 150 bin ton metan gazı açığa çıkaran sızıntı neredeyse 15 milyon ton da karbondioksit salımına yol açmıştı. Danimarkalı bir yetkili bu miktarın Danimarka’nın toplam sera gazı salımının üçte birine denk geldiğini söylemişti. Boru hatları Rusya’nın gaz devi Gazprom tarafından inşa edilmişti. Kuzey Akım 1 2011’den 2022’ye kadar 11 yıl faaliyet gösterdi. Kuzey Akım 2’nin inşası ise 2021’de tamamlandı, ancak Rusya’nın Ukrayna’yı 24 Şubat 2022’deki işgaliyle Almanya projeyi askıya aldığı için hiç kullanılmadı. Kuzey Akım 1 de yine aynı sebeple kullanıma kapatıldı. Sızıntıların gerçekleştiği dönemde her iki boru hattından da Avrupa’ya gaz taşınmıyordu.
