Almanya’da hükümet, Hür demokrat Parti’nin koalisyondan çekilmesiyle bir ay önce azınlık durumuna düştü, yani parlamentoda zaten çok kırılgan olan çoğunluğunu kaybetti. Başbakan Olaf Scholz dün itibarıyla Meclis’e güvenoylaması istediğine dair resmi yazı gönderdi.
Almanya’da Anayasa erken seçimi bir hayli zorlaştırıyor. Bunun şartlarından biri hükümetin güvenoyu alaması. Ama bunu da hükümetin istemesi gerekiyor.
Şimdi eğer parlamentodan güvensizlik oyu çıkarsa ve Cumhurbaşkanı Walter Steinmayer de bu kararı onaylarda Almanya 23 Şubatta erken seçime gidebilir.
Resmi yazı gitti
Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre Başbakan Scholz, Anayasası’nın 68. maddesi uyarınca güven oylamasına ilişkin başvuruyu imzaladı.
Scholz, Meclis Başkanı Baerbel Bas’a gönderdiği başvuruda 16 Aralık 2024 Pazartesi günü saat 13.00’te yapılacak güven oylaması oturumu öncesinde mecliste açıklama yapmak istediğini belirtti.
Erken genel seçimin önünü açmak istiyorum
Almanya Başbakanı Scholz, Başbakanlıkta yaptığı açıklamada, Meclis Başkanı’ndan güven oylaması yapılması talebinde bulunduğunu ifade ederek, “Bununla erken genel seçimlerin önünü açmak istiyorum. Pazartesi günü, başvurumla ilgili ayrıntılı gerekçelerimi açıklayacağım. Meclis üyeleri, önerdiğim yolu izlerse, Cumhurbaşkanı (Frank-Walter) Steinmeier’e pazartesi öğleden sonra meclisin feshedilmesini önereceğim” dedi.
Scholz, Steinmeier’in önerisini kabul etmesi durumunda 23 Şubat’ta seçimlerin düzenleneceğini ifade ederek, “Benim hedefim bu. Demokraside, gelecekteki politikanın gidişatını seçmenler belirler. Onlar önümüzdeki büyük konulara nasıl cevap verileceğine karar verir” değerlendirmesinde bulunuldu.
Güçlü bir ülkede yatırım yapılması için cesaretli olunmasını isteyen Scholz, “İstihdamı güvence altına alalım ve sanayimizi modernize edelim” dedi.
Ülkede istihdamı korumak ve vatandaşların yükünün hafifletilmesi için mevcut hükümetin aldığı kararların bulunduğunu ve bunların geciktirilmemesi gerektiğini ifade eden Scholz, çocuk yardımına, vergilere, toplumu taşıma desteğine ve enerji ücretlerine ilişkin düzenlemelere meclisin destek vermesini istedi.
Scholz milletvekillerine seslenerek, “Gelin vatandaşlarımızın menfaatleri doğrultusunda birlikte hareket edelim.” ifadesini kullandı.
6 Kasım’da koalisyon hükümeti dağılmıştı
Başbakan Scholz, 6 Kasım’da Almanya’daki hükümet ortakları Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) temsilcileriyle yaptığı toplantıda, FDP Genel Başkanı da olan Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden almıştı.
Toplantının ardından FPD, hükümette yer alan bakanlarını geri çekmiş ve renklerinden dolayı “trafik ışığı koalisyonu” olarak adlandırılan hükümet dağılmıştı.
Scholz hükümetin dağılmasının ardından meclisten güven oyu isteyeceğini ve erken seçime gideceğini duyurmuştu.
Güven oyu süreci
Almanya’da başbakanın mecliste güvenoyu istemesi ve Federal Meclis’i feshetmesi Anayasa’nın 68’inci maddesinde düzenleniyor.
Buna göre, başbakan, güvenoyu isteyeceğine ilişkin önergeyi meclise verdikten sonra Federal Meclis’te güven oylaması yapılıyor. Söz konusu önerge, meclisin çoğunluğu tarafından kabul edilmezse cumhurbaşkanı, başbakanın önerisiyle 21 gün içinde meclisi feshediyor.
Başbakan, güvenoyu alamadığında ayrıca Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’den seçime gitmesini isteyecek ve bu sürecin ardından Almanya’da 60 gün içinde erken genel seçim yapılacak.
Başbakan güvenoyu alırsa görevine 28 Eylül’deki genel seçimlere kadar devam edecek.
Ancak SPD, Yeşiller ve Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin meclis grupları seçim tarihi için 23 Şubat 2025’te anlaşmıştı. Seçim tarihine ilişkin nihai kararı Cumhurbaşkanı Steinmeier verecek.
En son 2005’te dönemin Başbakanı Gerhard Schröder erken seçimin yolunu açmak için meclisten güvenoyu istemiş ve oylamada çoğunluğu alamayınca seçime gidilmişti.