“Dokuz aylık hamileyken çalışmak zorunda kaldım. Doğumdan bir hafta öncesine kadar müşterilerle seks yapıyordum…” Bu sözler Belçika’da çalışan seks işçisi Sophie’ye ait.
BBC’ye konuşan Sophie beş çocuk annesi olarak çalışmanın zorluklarını anlatıyor. Beşinci çocuğunu sezaryenle dünyaya getirdikten sonra altı hafta yatak istirahati yapması gerektiği söylendi. Ancak Sophie için bu bir seçenek değildi. Hemen işine geri döndü: “Çalışmaya ara veremezdim, çünkü paraya ihtiyacım vardı.”
Oysa işvereni tarafından ücretli doğum iznine çıkarılsaydı hayatı çok daha kolay olurdu.
Şimdi Belçika’da dünyada bir ilk olma özelliği taşıyan yeni yasa ile bu mümkün. Seks işçileri iş sözleşmeleri ile sağlık sigortası, emeklilik, hastalık ve doğum izni gibi haklara sahip olacak. Aslında temelde herhangi bir işçinin halihazırda sahip olduğu haklara sahip olacak.
Sophie yeni yasayı “Bizim için insanca yaşamak için bir fırsat” olarak yorumluyor.
Dünyada milyonlarca seks işçisi var. Seks işçiliği 2022’de Belçika’da suç olmaktan çıkarıldı; Türkiye, Almanya, Yunanistan, Hollanda gibi ülkelerde olduğu üzere yasal bir meslek. Ancak işçi hakları ve sözleşmeleri açısından Belçika’daki gelişme dünyada bir ilk.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (Human Rights Watch) araştırmacı Erin Kilbride yasayı radikal bir adım olarak nitelendiriyor ve “Şimdiye kadar dünyada gördüklerimizin en iyisi, her ülke bu yönde harekete geçmeli” diyor.
Ancak yeni yasayı eleştirenler de var. Yasanın insan kaçakçılığı ve istismar gibi suçlara engel olmayacağını savunuyorlar.
Belçika’da seks işçileri hakları üzerine çalışan Isala isimli sivil toplum kuruluşundan Julia Crumière yasanın ‘doğasında şiddet olan bir işi’ normalleştirme tehlikesi olduğu görüşünde.
Pek çok seks işçisi zorunluluktan çalışıyor ve onlara göre bu yasa geç bile kaldı.
Seks işçisi Mel çalıştığı genelevde cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olduğunu bildiği halde bir müşteriye prezervatifsiz oral seks yapmaya zorlandığını anımsıyor. Başka bir seçeneği olmadığı hissettirildiğini anlatıyor: “Ya hastalığı yayacaktım ya da para kazanmayacaktım.”
Mel eğer o gün yasalar tarafından korunuyor olsaydı patronuna şartları ihlal ettiği için itiraz edebileceğini söylüyor.
BBC’nin görüştüğü her seks işçisi hayatlarının bir noktasında kendi istekleri dışında bir şey yapmaya zorlandıklarını anlatıyor. Örneğin Victoria bir müşterisinin tecavüzüne uğradıktan sonra gittiği karakolda kendisine seks işçilerinin tecavüze uğrayamayacağının söylendiğini, karakoldan ağlayarak ayrıldığını çok net hatırlıyor. Tam da bu yüzden yeni yasanın hayatlarını iyileştireceğine inanıyor: “Bu yasa daha güvende olmamız için bir araç.”
