Ürdün’ün kuzeydoğusunda Suriye sınırına yakın bir bölgede konuşlanmış ABD ileri karakolu “Kule 22” dün gece insansız hava aracı (İHA) saldırısına hedef olmuştu. Saldırı sonucu üç ABD askeri ölürken en az 40 asker de yaralanmıştı. Saldırıdan İran’ı sorumlu tutan ABD Başkanı Joe Biden bu saldırılara “kendi seçtikleri zamanda ve kendi seçtikleri yöntemle” karşılık vereceklerini söylemişti.
Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamaya göre Biden sabah saatlerinde Beyaz Saray’da Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC) üyeleriyle bir görüşme yaptı. Görüşmede Suriye-Ürdün sınırında bulunan ve “Al-Tanf” olarak bilinen Amerikan üssüne düzenlenen saldırıya ilişkin gelişmeler kapsamlı şekilde ele alındı. Görüşmeye ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines’in yanı sıra diğer yetkililer ve NSC Orta Doğu Koordinatörü Brett McGurk katıldı.
The faces of Biden, Harris and Blinken in the meeting with the national security team after the drone attack on the American base in Jordan pic.twitter.com/kq6daITKeM
— S p r i n t e r (@Sprinter99800) January 29, 2024
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby toplantıya ilişkin Amerikan basınına yaptığı açıklamada, Biden’a tüm seçenekleri sunduklarını ve ABD Başkanı’nın saldırıya ne şekilde karşılık vereceklerine ilişkin kararı vereceğini bildirdi. Kirby, Başkan Joe Biden’ın söz konusu saldırıya “uygun karşılığı” verme noktasında kararlı olduğunu vurgularken “İran’la bir savaş, rejimle askeri bir çatışma peşinde değiliz” dedi.
Bölgede tansiyonu ve gerilimi artırma amacında olmadıklarını kaydeden Kirby, hafta sonu gerçekleşen saldırının ise tansiyon artırıcı bir saldırı olduğunu ve karşılık vermeleri gerektiğini belirtti. Beyaz Saray yetkilisi saldırıya ne şekilde karşılık verecekleri ve bunları yeri ve zamanı konusunda ise tüm detayların kendi uhdelerinde olduğunu, gerçekleştiğinde herkesin bunu göreceğini söyledi.
Saldırıya hedef olan ABD üssü Al-Tanf, diğer adıyla Kule 22. / Fotoğraf: AA
Toplantıya ilişkin X hesabından paylaşım yapan Biden da “Bugün (Beyaz Saray) Durum Odası’nda ulusal güvenlik ekibimin üyeleri tarafından Ürdün’ün kuzeydoğusundaki ABD askerlerine yönelik saldırıyla ilgili son gelişmeler hakkında bilgilendirildim. Söylediğim gibi, sorumlulardan kendi seçeceğimiz şekilde ve kendi seçeceğimiz zamanda hesap soracağız” dedi.
Today, I was briefed by members of my national security team in the Situation Room on the latest developments regarding the attack on U.S. service members in northeastern Jordan.
As I’ve said, we’ll hold all those responsible to account at a time and in a manner of our choosing. pic.twitter.com/pLScFuXjk2
— President Biden (@POTUS) January 29, 2024
Pentagon yine İran’ı işaret etti
Pentagon Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, günlük basın toplantısında saldırıyla ilgili gelişmeleri aktardı. Singh, saldırıda hayatını kaybeden askerlerin isimlerini William Jerome Rivers (46), Kennedy Ladon Sanders (24) ve Breonna Alexsondria Moffett (23) olarak açıkladı, yaralı sayısının ise 40’ı geçtiğini söyledi. Yaralı sayısının özellikle “travmatik beyin yaralanması” değerlendirmelerinin devam etmesi nedeniyle artabileceğine işaret eden Singh, saldırıda askerlerin konteyner barınaklarının isabet aldığı bilgisini paylaştı.
Singh, saldırının arkasında İran’ın bulunduğunu bildiklerini tekrarlayarak, İran’ın ABD üslerine saldıran grupları silah ve ekipman ile desteklediğini savundu ve “Kesinlikle onları (İran’ı) sorumlu tutacağız” dedi. Tahran’ın söz konusu grupları yönlendirmesi konusundaki bir soruya ise Singh “Bu saldırıyı İran’daki liderlerin yönetip yönetmediğine dair istihbarat değerlendirmesi açısından paylaşacak daha fazla şeyim yok” şeklinde yanıt verdi.
Sözcü, bölgede çatışmaların arttığını görmek istemediklerini ancak, son saldırının “kesinlikle tırmandırıcı” olduğunu vurgulayarak “Biz kesinlikle bir savaş aramıyoruz ve açıkçası İran’ın da ABD ile savaşa girmek istediğini görmüyoruz” diye konuştu. Bölgedeki ABD güçlerine yönelik 17 Ekim 2023’ten bu yana toplam 165 saldırı gerçekleştirildiği bilgisini de paylaşan Singh, bunların 66’sının Irak’ta, 98’inin Suriye’de ve en sonuncusunun da Ürdün’de olduğunu kaydetti. Pentagon Sözcüsü bölgedeki Husilerin ve İran destekli grupların “yeteneklerini azaltmada ve belirli saldırıları gerçekleştirmelerini sekteye uğratmada etkili olduklarına inandıklarını” söyleyerek “Ama gerçek şu ki dün maalesef başarılı oldular ve üç askerimizi öldürdüler. İşte bu trajedi” dedi.
Savunma Bakanı Lloyd Austin de “gerekli tüm adımların atılacağının” sözünü vererek, “ABD güçlerine yönelik saldırılara ne ben ne de Başkan Biden müsamaha göstereceğiz. ABD’yi ve ordumuzu korumak için gerekli tüm adımları atacağız” dedi.
Blinken: Yanıtımız çok katmanlı olacak
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Washington’da ortak basın toplantısı düzenleyen ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, saldırıda hayatını kaybeden askerler için yas tuttuklarını ve bir daha böyle saldırıların olmaması için mümkün olan her tedbiri aldıklarını ifade ederken, Biden yönetimi olarak askeri karşılık seçeneklerini değerlendirdiklerini hatırlattı. Saldırıya ABD’nin ne şekilde karşılık vereceğine ilişkin soruyu Blinken “Dün Başkan’ın da belirttiği gibi, biz (bu saldırıya) yanıt vereceğiz ve bu yanıt çok katmanlı olacak, aşamalar halinde ve uzun süreli şekilde gerçekleşecek” şeklinde cevapladı.
“İran’la bir savaş peşinde olmadıklarını” söyleyen Blinken, 7 Ekim’den bu yana bölgede gerilimin çok arttığını ve ABD’nin Ortadoğu’daki çıkarlarını korumaya devam edeceklerini belirtti.
WSJ: Saldırı üsse dönen diğer ABD İHA’sı nedeniyle önlenememiş
Amerikan Wall Street Journal (WSJ) gazetesine konuşan ismi açıklanmayan ABD’li yetkililer, ABD üssüne yapılan ölümcül İHA saldırısı hakkında değerlendirmelerde bulundu. Yetkililer Suriye-Ürdün sınırındaki ABD üssüne yönelik Irak’tan fırlatılan tek yönlü İHA’nın engellenememesinin aynı anda üsse dönmekte olan başka bir ABD İHA’sının yol açtığı kafa karışıklığından kaynaklandığı sonucuna vardıklarını söyledi.
Düşman İHA’sının hedefine yaklaşırken aynı zamanda bir ABD İHA’sının üsse dönmesinin “düşman-dost” ayrımını güçleştirdiğine dikkati çeken yetkililer saldırı ile ilgili incelemelerin devam ettiğini kaydetti. Öte yandan ABD’li bir savunma yetkilisi de şu ana kadar 3 ABD askerinin ölümüne ve en az 40 askerin de yaralanmasına yol açan saldırıyı İran’ın yönettiğine dair bir kanıt bulanamadığı belirtti.
Hastaneye kaldırılışı kriz yaratan Austin işbaşı yaptı
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, 22 Aralık 2023’te gizlice hastaneye kaldırılması ve sağlık durumuna ilişkin Beyaz Saray ile Kongre düzeyinde bilgilendirme krizi yaşanmasının ardından ilk kez Savunma Bakanlığı’ndaki (Pentagon) ofisine döndü. Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada Bakan Austin’in Walter Reed Ulusal Askeri Hastanesi’nden taburcu edildiği, 15 Ocak’tan bu yana evden çalıştığı hatırlatıldı.
ABD üssüne İHA saldırısı
ABD Başkanı Joe Biden ilk olarak Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamayla ABD’nin Ürdün-Suriye sınırındaki askeri üssüne tek yönlü İHA ile gerçekleştirilen saldırıda 3 ABD askerinin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) da saldırıda ayrıca 25 kişinin yaralandığını bildirmiş, daha sonra yaralananların sayısını en az 40 olarak güncellemişti.
Başta Biden olmak üzere ABD’li yetkililer saldırıdan İran destekli grupları sorumlu tutmuş, ABD’nin seçeceği bir zaman ve yerde saldırıya karşılık verileceğini belirtmişti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani ise İran’ın söz konusu saldırıyla bağlantılı olduğu iddialarını reddederek “Bölgedeki direniş güçleri karar ve eylemlerinde İran’dan talimat almıyor” demişti.
