Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kasım ayındaki seçimlere hazırlanıyor. Seçimler yaklaştıkça ülkedeki gerilim de büyüyor, çünkü eski Başkan Donald Trump’ın olası galibiyeti her geçen gün belirginleşiyor. Özellikle de 28 Haziran günü gerçekleştirilen mevcut ABD Başkanı Joe Biden ve Trump arasındaki münazara sonrasında… 81 yaşındaki Biden ve 78 yaşındaki Trump’ın CNN ekranlarındaki yüzleşmesi sadece ABD değil dünyanın nefesini tutup izlediği yayınlardan biri oldu. Dünyada ivme yakalayan aşırı sağın ABD’de de galip çıkmasına yönelik endişeler büyürken Biden’ın performansı Demokratlar için hayal kırıklığı olmanın ötesine geçemedi. ABD’liler dili tutulan, ekrana boş gözlerle bakan, Trump’ın çok kolay bertaraf edilebilecek sözlerine dahi karşılık veremeyen Biden’ın performansını “tren kazasına” benzetti. Münazarayı izleyen Demokratların hayal kırıklığını yansıtan fotoğraf kareleri medyaya servis edilirken partililer bir bahaneye sığındı: “Başkan bitkin ve hasta. Ekibi de kötü hazırlık yapmış.”
‘Trump’ın iyi bilinen yalanlarını dahi çürütemedi’
İngiltere merkezli haber ajansı Reuters 90 dakikalık yayında Trump’ın “iyi bilinen yalanlarını” dahi çürütemediğini yazdı. Reuters’ın bu yalanlardan kastı 2020 başkanlık seçimlerinin esas kazananının kendisi olduğunu iddia etmesi. Biden’ın buna dahi karşı koyamaması, sesinin kısık çıkması, hatta Trump’ın dönüp “Ne dediğini anlamıyorum, hatta kendisi de neden bahsettiğini bilmiyor” demesi bardağı taşıran son damla oldu. Artık Demokratlar arasında yeni bir tartışma var: “Biden’ın yarıştan çekilmesi”
Biden’ın başkanlık yarışından çekilmesini savunanlar bir yana ona destek verenler de azımsanacak sayıda değil. Onlara göre bu yayının böylesi kötü geçmesinin belli başlı sebepleri var. Bunlardan biri başkanın hasta ve bitkin olması, diğeri Biden’ın ekibinin yayına kötü hazırlanması.
‘Üst düzey yardımcısına başvurduk, ama sonuç alamadık’
Reuters’a konuşan Demokrat bir yetkili “Biden’ın münazaradan önce dinlendiğinden emin olmak istediğini” söyleyerek “kendini iyi hissetmiyordu, çok yorgundu. Üst düzey yardımcısına kadar başvurduk ama sonuç alamadık” dedi. Yetkili başkanın bu şekilde bile isteye ekrana çıkartılmasının çok kötü bir karar olduğunu ifade ederek “Bana göre aşırı çalıştırılmıştı. Ve inanıyorum ki [kıdemli yardımcısı] Anita Dunn… onu Trump’a karşı olabilecek en elverişli ortama soktu, başkanın kendisi için değil” dedi.
‘Kovulmalılar’
Floridalı avukat ve Biden’ın bağış kampanyasının önemli isimlerinden John Morgan başkanı bu denli yoran bir temponun imzacısı olarak gördüğü Dunn ve eşi Bob Bauer’e işaret etti. Bauer münazara öncesinde Camp David’de yürütülen çalışmalarda Trump’ı canlandıran bir avukat. Morgan şöyle konuştu: Kovulmalılar ve bir daha seçim kampanyasının yakınına bile yaklaştırılmamalılar.”
Camp David’de ‘tecrit gibi’ hazırlık
Biden’ın CNN ekranlarındaki münazara için yapılan tartışma stratejisi 2020’de kazanmasına yardımcı olan ve Ocak ayında dengesiz bir yeniden seçim kampanyasını desteklemek üzere atanan kampanya başkanı Jen O’Malley Dillon tarafından belirlendi. Uzun süredir Biden’ın yardımcısı ve eski Barack Obama kampanya stratejisti olan Dunn da bu stratejiyi destekledi.
Aslında münazara konusunda Biden’a güven tamdı. Çünkü Trump 31 Mayıs’ta bir porno yıldızıyla ilişkisini gizlemek için belgede sahtecilik yapmaktan suçlu bulunmuştu ve o sırada Biden, Avrupa’da arka arkaya ziyaretler gerçekleştiriyordu. Hatta Biden’ın inatla düşük olan anket oranları takip eden haftalarda da ivme yakalamaya başlamıştı.
Bunların ardından danışmanları Biden’ın altı gün boyunca Camp David’de tecrit edildiği sıkı bir münazara hazırlık takvimi oluşturdu. On yıllardır Biden’a yakın olan bazı kişiler de işin içindeydi: Beyaz Saray’daki ilk özel kalem müdürü Ron Klain, Dunn, eski Beyaz Saray danışmanı ve uzun süredir danışmanlık yapan Mike Donilon ve yaklaşık bir düzine başka politika ve siyaset uzmanı daha. Biden’ın kampanyası Cuma günü yaptığı açıklamada herhangi bir personel değişikliğinin söz konusu olmadığını söyledi. Çünkü onlara göre sorumlu ne başkanın kendisi ne de ekibi: “Şişirilmiş medya anlatıları.”
‘Şişirilmiş medya anlatıları anketleri etkiliyor’
Cumartesi günü destekçilerine gönderdiği e-postada O’Malley Dillon şirket içi anketlerin ve odak gruplarının seçmenlerin görüşlerinde bir değişiklik olmadığını gösterdiğini söyledi: “Aşırı şişirilmiş medya anlatılarının anketlerde geçici düşüşlere neden olabilir.” O’Malley, Biden’ın Kasım ayındaki seçimleri kazanacağından emin olduğunu söyledi.
Ancak anketler pek öyle söylemiyor
ABD’de yapılan ankette katılımcıların yüzde 72’si, ABD Başkanı Joe Biden’ın “başkan olarak görev yapacak zihinsel ve bilişsel sağlığa” sahip olmadığına inandığını söyledi. Kasımda yapılacak başkanlık seçimleri için 27 Haziran gecesi yapılan ilk canlı yayın tartışmasından sonra Biden’ın sağlık durumuyla ilgili tartışmalar devam ediyor.
CBS News/You Gov’un bugün yayınladığı ankete göre Amerikalıların yüzde 72’si Biden’ın “başkan olarak görev yapacak zihinsel ve bilişsel sağlığa” sahip olmadığına inandığını ortaya koydu. Ankette Biden’ın sağlık nedeniyle başkanlık seçimlerinden çekilmesi gerektiğine inananların yüzde 46’sının Demokrat seçmenlerden oluştuğuna dikkat çekildi.
Aynı ankette Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın başkanlık için gerekli zihinsel ve bilişsel sağlığa sahip olup olmadığı konusundaki soruya da yüzde 50’si “evet,” yüzde 49’u “hayır” cevabı verdi.
İlk canlı yayın tartışması eleştirilere yol açmıştı
ABD’de 5 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimleri için yarışan Demokrat Partili Biden ile Cumhuriyetçi rakibi Trump 27 Haziran gecesi CNN’deki ilk canlı yayın tartışmasında kozlarını paylaşmıştı. Trump program boyunca rakibine karşı net üstünlük sağlayamasa da Biden ikinci dönem adaylığında yaşı konusunda duyulan kaygıları giderecek bir performans sergileyememiş, program sonrası yoğun eleştiriye maruz kalmıştı.
Demokratlar içinde Biden’ın adaylıktan çekilmesi gerektiği yönünde tartışmalar alevlenirken Temsilciler Meclisi Üyesi Cumhuriyetçi Chip Roy, Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in “Anayasa’nın 25. Ek Maddesi’ni” kullanarak Başkan Biden’ı görevden alma çağrısı yapması için tasarı hazırlığında olduğunu duyurmuştu.
Bazı Demokratlar Biden’a alternatif arayışında.