Donald Trump’ın ikinci kez başkan seçilerek sonuçlandırdığı siyasi dönüşün son dönemdeki davaların gidişatını yeniden şekillendirmesi bekleniyor. Beyaz Saray’ın verdiği güçle Trump hiç değilse başkanlığı süresince mahkeme önünde hesap vermekten uzak durabilir.
Başkanlık koltuğuna oturan ilk hükümlü olan Trump’ın New York’taki davada cezasının bu ay sonlarına doğru kesinleşecek olması yargıç için de büyük zorluk yaratıyor. Trump kendisine açılan davaları siyasi rakiplerinin başlattığı bir cadı avı olarak niteliyor. Şimdi seçim zaferi sayesinde bu davaları rafa kaldırmak ya da tamamen sona erdirmek için muazzam bir güce sahip. Peki Trump ve mahkemeleri önümüzdeki dönemde nasıl bir süreç bekliyor?
Federal davalar
Trump’ın en önemli hukuki sorunlarının merkezinde iki büyük federal dava var. Biri 2020 seçimlerini geçersiz kılma çabaları, diğeri de gizli belgeleri görevi sona erdikten sonra da saklaması. Her iki davayı da özel savcı Jack Smith açtı. Bunlar ABD tarihinde eski bir başkana açılan en önemli davalar üstelik.
Ama Trump bu suçlamalardan kaçınmanın yolunu bulabilir. Zaten seçim sonuçlanmadan kısa süre önce Smith’i görevden alacağı sinyalini vermişti. Trump tarafından atanacak yeni başsavcı her iki soruşturmayı da sonlandırıp suçlamaları düşürme yetkisine sahip olacak.
Trump’a Washington’da kongre baskınıyla ilgili açılan federal davanın seçim sonrasına ertelenmesi sağlanmıştı. ABD Bölge Yargıcı Tanya Chutkan aslında başta davanın hızlı sonlanacağı bir takvim belirlemiş, ama Trump’ın avukatları birçok kez erteleme talebinde bulunmuştu. ABD Yüksek Mahkemesi bu yaz başkanların görev sırasındaki bazı eylemlerinde dokunulmazlığa sahip olduğuna karar verince dava tehlikeli bir hal aldı. Chutkan davayı sürdürmeye kararlılığını açıkça ortaya koysa da bunun hukuki imkanlarına sahip olup olmayacağı belirsiz. Dava ertelenir ya da rayından çıkarsa Trump büyük zafer kazanmış olacak.
Gizli belge davasına gelince, Trump’ın atadığı yargıç Aileen Cannon daha önce Adalet Bakanlığı’nın bazı iddialarını yetki aşımı gerekçesiyle reddetmişti. Bu durum Trump’ın avukatlarının davayı geciktirmek ya da sonlandırmak için başka yasal hamlelerde bulunabileceği işaretini veriyor.
Trump’ın kendini affetme yetkisine sahip olup olmadığı henüz çözümlenmemiş bir sorun.
Eyalet davaları
Trump’a açılan davalar arasında en kritiklerden biri olan ve Georgia’da açılan 2020 seçim sonuçlarını tersine çevirmeye çalıştığıyla ilgili dava şimdiye kadar birçok hukuki engelle karşı karşıya kaldı. Daha önce de dediğimiz gibi ABD Yüksek Mahkemesi Trump’ın görevi sırasındaki bazı eylemleri için yargılanamayacağı kararı verdi. Ama davayı erteleten bir diğer şey de Bölge Savcısı Fani Willis’in davadaki kilit isimlerden biriyle romantik bir ilişki yaşadığının ortaya çıkmasıydı.
Trump 2016 seçimlerinde porno yıldızı Stormy Daniels’la ilişkisi hakkında konuşmaması için verdiği parayı seçim harcaması olarak gösterdiği için suçlu bulunmuştu. Şimdi o davanın 26 Kasım’da ceza duruşması yapılacak. Bu Trump’ın hukuki geleceği konusunda kritik bir dönüm noktası teşkil ediyor. New York Yüksek Mahkemesi Yargıcı Juan Merchan, eğer Trump’a ceza vermeyi kesinlikle kafaya koyarsa sürecin nasıl işleyeceğini de bulmak zorunda.
Trump’ın avukatları müvekkillerinin anayasal görevleri ve yürütme sorumluluklarının karmaşıklığını gerekçe göstererek hapis cezası gibi bir hukuki işlemin başkanlık sonrasına ertelenmesini isteyebilir. Merchan ev hapsi ya da kamu hizmeti gibi hapis dışı bir cezayı tercih etse bile Trump’ın hukuk ekibi bu tür yaptırımların kendisi görevdeyken pratik olmayacağını öne sürebilir.
