22 kişiyi taşıyan bir lüks yat pazartesi günü gece saatlerinde Sicilya açıklarında kötü hava koşullarının gazabına uğrayarak battı. Biri çocuk 15 kişi kurtarılırken bir kişinin ölü bedenine ulaşıldı. Altı kişiye hâlâ ulaşılamadı. Kayıplar arasında yüksek profilli isimler var. Bunlar yazılım şirketi Autonomy’nin kurucularından İngiliz girişimci Mike Lynch ve ABD’li yatırım şirketi Morgan Stanley International Başkanı Jonathan Bloomer. Tesadüf bu ya, Lynch batan yatta kayıp olarak arandığı saatlerde yargılandığı davanın diğer sanığı Stephen Chamberlain de trafik kazasında hayatını kaybetti.
56 metre büyüklüğündeki İngiltere bandıralı Bayesian yatında neler olmuştu? Beş soruda inceleyelim.
Yata ne oldu?
Görgü tanıkları Bayesian’ın pazartesi gece saatlerinde ani ve güçlü bir fırtınaya yakalandığını söylüyor. Fırtına sırasında yatın Palermo’nun doğusundaki küçük balıkçı köyü Porticello’daki limanın dışında demirli olduğu biliniyor. Fırtınanın şiddeti denizde hortum oluşmasına neden olmuştu.
İtalyan haber ajansı Ansa’ya konuşanlar Bayesian’ın çapasının aşağıda olduğunu, 72 metrelik alüminyum direğin ikiye ayrılarak geminin dengesini kaybetmesine neden olduğunu söyledi. Yani geminin batmasına sebep olan denge kaybıydı. Yakındaki teknelerden birinin kaptanı olan Karsten Borner ancak fırtına bittikten sonra yatın ortadan kaybolduğunu fark ettiklerini söyledi. İngiliz haber ajansı Reuters’e konuşan Borner “Kırmızı bir işaret fişeği gördük. İkinci kaptanımla oraya gittik ve cankurtaran salını sürüklenirken bulduk” dedi. Borner teknesine aralarında ağır yaralı üç kişinin de olduğu bazı kazazedeleri almıştı.
Görülen işaret fişeği. Fotoğraf: Francesco Lo Coco
Bir trol teknesinin kaptanı olan Fabio Cefalu ise balık avına çıkmak üzereyken şimşekleri gördüğünü ve limanda kalma kararı aldığını söyledi. EVN haber ajansına konuşan Cefalu da Borner gibi işaret fişeği gördüklerini söyledi ve “Ama denizde hortumun geçmesini bekledik. 10 dakika sonra denize açıldığımızda batan tekneden geriye kalanları gördük. Ancak su üstünde hiç insan yoktu” diye ekledi.
İngiliz turist Charlotte Golunski de kurtulanlar arasındaydı. İtalyan gazetesi La Repubblica’ya konuşan Golunski bir yaşındaki kızı Sofia’nın boğulmaması için nasıl çabaladığını ve nasıl ailece hayatta kaldıklarını anlattı. Golunski’ye göre hayatta kalmalarının tek sebebi yat battığında partneri James ve kızıyla birlikte güvertede olmasıydı. Charlotte sözlerine şöyle devam etti:
“Gök gürültüsü, şimşek ve tekneyi aşağı yukarı oynatan dalgaların ortasında buluverdik kendimizi. Kızımı iki saniyeliğine denizde kaybettim, neyse ki dalgaların arasında bulup hızla sarıldım. Var gücümle onu su üstünde tuttum, boğulmasını önlemek için kollarımı yukarı uzattım. Her yer karanlıktı. Suyun içinde gözlerimi açık tutamıyordum. Yardım için çığlık attım ama etrafımda duyabildiğim tek şey diğerlerinin çığlıklarıydı.”
Deniz hortumu nedir?
Deniz hortumu deniz veya göl üzerinde oluşan, su yüzeyinden gökyüzüne doğru yükselerek dönen hava olayı. Genellikle fırtınalarla ilişkili olan bu doğa olayı karada oluşan hortuma benzer, ancak su üstünde meydana gelir. Deniz hortumları kuvvetli rüzgarlar, yağış ve bazen de suyun yukarı doğru emilmesiyle karakterize edilir. Çoğunlukla kısa ömürlüdür ve kıyıya yaklaştıklarında zayıflarl.
Deniz hortumunun tehlikesi özellikle teknelerdeki direkleri devirebilecek rüzgar enerjisi yaratmasıdır. Bu durum direğin suyun altına dönmesiyle sonuçlanabilir ve ciddi bir durum yaratır.
Gemide kimler vardı?
Fırtına başladığında gemide 12’si yolcu, 10’u mürettebattan olmak üzere 22 kişi vardı. 15’i kurtarıldı, birinin ölüsüne ulaşıldı. Palermo sahil güvenliği ölen kişinin geminin aşçısı olduğunu söyledi. İtalyan sahil güvenliği adının Recaldo Thomas olduğunu açıkladığı aşçının Kanada-Antigua kökenli olduğunu söyledi.
Öken aşçı. Fotoğraf: Facebook
Kayıp olarak aranan kişiler arasında bazılarının “İngiliz Bill Gates” lakabını taktığı 59 yaşındaki teknoloji girişimcisi Mike Lynch de var. Lynch 1996 yılında yazılım devi Autonomy’yi kurmuş, 2006 yılında girişimcilikteki başarıları nedeniyle Britanya İmparatorluk Nişanı’na layık görülmüştü. Ne var ki şirketi HP’ye 11 milyar dolara satmaya çalışırken dolandırıcılık yaptığı ithamıyla kendini mahkemede buldu. Yasal mücadelesi 12 yıl sürecekti. Haziran ayında beraat edip de ev hapsinden çıktığında masumiyetini ancak cep yakan hukuki masrafları karşılayabilecek servete sahip olması sayesinde kanıtlayabildiğini söylemişti.
Mike Lynch. Fotoğraf: Shutterstock
Yatta kayıp olarak aranan diğer isimler Lynch’in 18 yaşındaki kızı Hannah, Morgan Stanley International Başkanı Jonathan Bloomer ve Clifford Chance avukatı Chris Morvillo. La Repubblica da kayıplardan dördünün İngiliz vatandaşı, ikisinin Amerikalı olduğunu söyledi. Baba-kız kayıp olsa da Lynch’in eşi Angela Bacares kurtarılan 15 kişiden biri.
Jonathan Bloomer. Fotoğraf: X
Günlük gazete Il Giornale di Sicilia yatta çoğunlukla İngiliz vatandaşları olmakla birlikte Yeni Zelanda, Sri Lanka, İrlanda ve İngiliz-Fransız vatandaşları da olduğunu söyledi.
Yaralılarla ilgilenen Dr. Domenico Cipolla Reuters’e tedavi ettiği kadınlardan birinin yolculuğu “kurumsal tatil” olarak nitelediğini ve gemideki bazı kişilerin “çok genç” olduğunu söylediğini aktardı.
Arama çalışmalarında son durum ne?
Altı yolcu hâlâ kayıp, arama kurtarma çalışmaları aralıksız devam ediyor. Dalgıçlar su yüzeyinin yaklaşık 50 metre altında bir enkaz bulduklarını söyledi. Kurtarma çalışmalarına dört devriye botu, bir helikopter ve bir dalgıç ekibi katıldı. Palermo itfaiyesinden bir deniz ve sualtı ekibi de çalışmalara destek verdi.
Sivilya Sivil Savunma Ajansı sözcüsü Francesco Venuto kurtarma ekiplerinin korkusunun kayıp olarak aranan kişilerin cesetlerinin teknede olması olduğunu söyledi. “Bütün gün helikopterler ve botlarla arama yaptık ama hiçbir şey bulamadık” diyen Venuto “Hiç mantıklı değil. Bu koşullarda şimdiye kadar bir şeyler bulmuş olmalıydık” diye konuştu.
Kurtarma yetkililer yata ulaşmaları önündeki en büyük engelin derinlik olduğunu söylüyor. İtfaiye Müdürü Marco Tilotta “Sualtına inmek için üç dakikamız, enkaz üstünde çalışmak için de sekiz dakikamız olduğunu göz önünde bulundurmalısınız. Daha sonra yeniden su yüzeyine çıkmamız gerekiyor. Ayrıca yatın 90 derece açıyla durduğu gerçeği de var. Yine de yata yakın zamanda girme planımız var” dedi.
İtalya’nın itfaiye teşkilatı dalgıçlarının başkanı Giuseppe Petrone, ekibinin yatın gövdesinde bir delik bulmayı başardığını ve kamaralara ulaşmak için bir geçiş açmaya çalıştıklarını söyledi. Ancak bu gedik açılsa bile yetkililer kayıpları canlı bulacaklarını düşünmüyor.
İtalyan sahil güvenliğinden Vincenzo Zagarola PA haber ajansına “Denizden ve havadan arama kurtarma faaliyetlerimiz yaklaşık 36 saattir devam ediyor. Elbette yatın içinde olmama ihtimallerini gözardı etmiyoruz ama yatın hızla battığını da biliyoruz. Kayıp altı kişinin yattan çıkmak için yeterli zamanı bulabildiklerini düşünmüyoruz” dedi. Kayıpların hayatta olma ihtimalleri hakkında Zagarola “Asla asla dememek lazım ama makul cevap hayır olacaktır” dedi.
Bayesian hakkında ne biliyoruz?
Altı süitte 12 misafiri ağırlayabilen lüks yat haftalık 195 bin euroya kadar kiralanabiliyor. Yatı 2008 yılında İtalyan Perini Navi şirketi inşa etmişti. Bayesian’ın sahibi merkezi Man Adası’nda olan Revtom olarak geçiyor.
BBC International’ın haberine göre yatın adının Lynch’in doktora tezinde ele aldığı ve servetine servet katan yazılımının dayandığı Bayesian teorisinden türediği söyleniyor. Lynch’in eşi Bacares, Revtom’un tek yasal sahibi olarak geçiyor.
Tesadüf bu ya, Lynch’in davasındaki diğer sanık ve Autonomy’nin eski finans müdür yardımcısı Stephen Chamberlain Cambridgeshire’de koşarken bir arabanın çarpması sonucu hayatını kaybetti.
