7 Ekim 2023 tarihinde başlayan ve Lübnan sınırında İran destekli Hizbullah ile İsrail arasında tırmanan gerilim, bölgedeki istikrarı tehdit eden ciddi bir kriz haline geldi. Çatışmalar, Lübnan’ın güneyinde ve İsrail’in kuzeyinde yoğunlaşırken, iki taraf arasındaki karşılıklı saldırılar ve misillemeler, uluslararası toplumu endişelendirmeye devam ediyor.
Gerilim, 7 Ekim’de Hizbullah militanlarının İsrail sınırına yakın bölgelerdeki İsrail askerlerine yönelik saldırılarıyla başladı. Bu saldırılara, İsrail ordusunun hava ve kara operasyonlarıyla sert yanıt vermesi üzerine, çatışmalar hızla tırmandı. Lübnan’ın güneyindeki çeşitli Hizbullah mevzileri ve altyapı hedefleri, İsrail hava kuvvetleri tarafından yoğun bombardımana tutuldu.
Çatışmaların yoğunlaşması, bölgedeki sivil halk üzerinde de derin etkiler yarattı. Lübnan’ın güneyindeki birçok köy ve kasaba, Hizbullah mevzilerinin yakınında yer aldığı için çatışmalardan doğrudan etkilendi. Bölgedeki siviller, can güvenlikleri için evlerini terk etmek zorunda kaldı. Aynı şekilde, İsrail’in kuzeyinde de siviller, Hizbullah’ın füze saldırılarından korunmak için sığınaklara indi.
Yaşanan çatışmalar uluslararası toplumun dikkatini hızla çekti. Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gibi önemli aktörler, tarafları itidale ve çatışmaları sonlandırmaya çağırdı. BM Genel Sekreteri, derhal bir ateşkes çağrısında bulunarak, sivil kayıpların önlenmesi gerektiğini vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Lübnan ve İsrail hükümetleriyle ayrı ayrı görüşmeler yaparak çatışmaların daha da tırmanmasının önüne geçmek için diplomatik çabalarını yoğunlaştırdı. Avrupa Birliği (AB) de bölgeye insani yardım gönderilmesi ve sivillerin korunması için girişimlerde bulundu.
17 askeri üsse ait görüntüler paylaşıldı
Gerilimi dindirmek için girişimler devam ederken Hizbullah yayınladığı yaklaşık 10 dakikalık videoda silahlı grubun gözetleme uçakları tarafından toplandığını söylediği Golan Tepeleri’ndeki 17 askeri alanın görüntülerini yayınladı.
The second episode of Hezbollah’s Hoopoe: The Hoopoe returns with aerial reconnaissance footage of intelligence bases, command headquarters, and camps in the occupied Syrian Golan Heights.
The footage also reveals newly-established outposts and new roads. pic.twitter.com/hsRA2YQce7— aya (@political_aya__) July 9, 2024
Örgütün yayınladığı videoda, İsrail ordusuna ait işgal altındaki Golan Tepeleri ve kuzeydeki diğer noktalarda bulunan askeri üsler, radar, elektronik gözlem, erken uyarı hava savunma sistemleri ve stratejik askeri noktalar görülüyor. İsrail devlet televizyonu KAN’a konuşan askeri kaynaklar, videoların yaklaşık iki ay önce kaydedildiğini değerlendirdiklerini aktardı.
Video, İsrail’in Gazze’de Hamas’a karşı yürüttüğü savaş ve Lübnan’ın İsrail sınırında sık sık yaşanan ateş teatisi nedeniyle gerilim tırmanırken Hizbullah’ın İsrail’i gözetleme faaliyetlerinin ne kadar ileri boyutlara ulaştığını göstermeyi amaçlayan bir serinin ikinci bölümü.
İran’a bağlı grup Haziran ayında da Hayfa havaalanı ve deniz limanları da dahil olmak üzere İsrail’in çeşitli yerlerini gözetlediğini söylediği dokuz dakikadan uzun bir video yayınlamıştı.
Hizbullah medya ilişkileri sorumlusu Muhammed Afif “Bu videoyu yayınlamak düşmana ve ordusuna açık bir mesaj gönderiyor” demişti. Afif “Bunun önemi, gözetleme alanındaki teknik ve teknolojik yeteneklerimizi göstermemizden ve savaş zamanlarında ihtiyaç duyduğumuz gerekli bilgileri elde etmemizden kaynaklanıyor” diye eklemişti.
İran yanlısı Lübnan televizyon kanalı Al Mayadeen, ilk videonun yayınlanmasının ardından Haziran ayında yaptığı açıklamada insansız hava araçlarının (İHA) İsrail’in savunma sistemlerini atlattığını ve tespit edilmeden ya da vurulmadan Lübnan’a geri döndüğünü söyledi.
Hizbullah geçen Ekim ayında İsrail-Hamas savaşının başlamasından bu yana İsrail’e hem gözetleme hem de saldırı amaçlı insansız hava araçları gönderdi ve insansız hava araçlarının Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerle dayanışma amacıyla fırlatıldığını belirtiyor.
7 Ekim sonrası Gazze: Neler yaşandı?
Gazze’de savaş, Hamas öncülüğündeki Filistinli örgütlerin 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil binden fazla kişinin ölümü, 5 bin 132 kişinin de yaralanmasıyla sonuçlanan saldırının ardından patlak verdi. Militanlar ayrıca yaklaşık 250 rehine ele geçirdi; İsrail’in tahminlerine göre bunlardan 128’i Gazze’de kaldı, 36’sı öldü.
Gazze’de Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in askeri misillemesi çoğu sivil ve birçoğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 37 bin kişinin ölümüne neden olurken, İsrail kuşatması korkunç gıda kıtlığı ve kıtlık tehdidini de beraberinde getirdi. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te dört günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan ‘insani ara’da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 300 Hizbullah mensubu ve 50’den fazla Lübnanlı sivil, 40’ı aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.
