Rusya bu yıl önce Moskova’daki eğlence merkezine IŞİD’in Horasan kolu tarafından düzenlenen saldırıyla hedef alındı, sonra yine IŞİD bağlantılı mahkumlar bir gözetim merkezinde gardiyanları rehin aldı. Her iki olay da Rusya’da güvenlik sorunu tartışmasına yol açmışken bu kez ülkenin güney ucundaki Dağıstan karıştı. Dağıstan’ın Derbent kentinde bir kilise ve sinagoga, Mahaçkale’de de bir sinagoga ve bir polis arama noktasına saldırı düzenlendi. En az 20 kişinin öldürüldüğü, toplamda 46 kişinin yaralandığı açıklandı. Bu iki şehir arasındaki mesafe yaklaşık 120 kilometre.
Rusya’nın resmi haber ajanslarından RIA Novosti Dağıstan yetkililerine dayandırdığı haberde saldırganların altısının öldürüldüğünü duyurdu.
Dağıstan Kamu İzleme Komisyonu Başkanı Şamil Kadılayev Derbent’te kiliseye saldırıda 66 yaşındaki rahip Peder Nikolay’ın öldürüldüğünü söyledi. Saldırganlar zaten çok hasta olduğu belirtilen rahibin boğazını kestiği belirtiliyor. Ayrıca kilisede silah olarak sadece tabanca taşıyan güvenlik görevlisinin de yaralandığı aktarıldı. Diğer rahipler kendilerini kilisenin güvenli bir kısmına kilitleyerek yardımı bekledi, yardımın gelmesinin ardından onlar ve kilisede olan diğer kişiler güvenli şekilde çıkarıldı. Öte yandan Derbent’teki sinagog ateşe verildi. Ateşe verilen sinagogun UNESCO’nun miras listesinde olduğu öğrenildi. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde sinagogun pencerelerinden alev ve duman yükseldiği görülüyor.
BREAKING:
A terrorist attack on a Jewish synagogue and a church in Russia’s Dagestan.
Five police officers were killed, and nine more were injured. pic.twitter.com/NnowMks4pR
— Globe Eye News (@GlobeEyeNews) June 23, 2024
Derbent’teki saldırılarla aynı saatlerdeki Mahaçkale sinagogu saldırısının da planlı olduğu tahmin ediliyor. İsrail Dışişleri Bakanlığı iki sinagogun hedef alındığı saldırıların “koordineli olduğunu” belirtti. Bakanlıktan yapılan açıklamada “Derbent’teki sinagog ateşe verildi, Mahaçkale’deki sinagog silahlı saldırıya uğradı. Başka ayrıntı yok. Bilindiği kadarıyla saldırı sırasında sinagoglarda ibadet eden kimse yoktu. Yahudi topluluğundan şimdilik kayıp bildirimi gelmedi” dendi.
Derbent’teki saldırganların bir görüntüsü. Fotoğraf: X
Dağıstan Cumhuriyeti’nin lideri Sergey Melikov Telegram’dan saldırıyı düzenleyenlerin kimliğinin belirsiz olduğunu, toplumu istikrarsızlaştırmayı amaçladıklarını açıkladı. Melikov saldırganların kimliklerini öğrenmeye çalıştıklarını ve operasyon karargahı kurulduğunu söyledi. Halkı sakin olmaya çağıran Melikov “Onların güvendiği şey panik ve korku. Dağıstanlılardan istediklerini alamayacaklar!” dedi.
Rusya Soruşturma Komitesi de saldırıyla ilgili olarak terör soruşturması açıldığını duyurdu. Saldırganların herhangi bir örgüte bağlı olup olmadığı bilinmiyor ama Dağıstan’daki bazı siyasetçiler saldırıyı NATO ve Ukrayna ile ilişkilendirdi. Örneğin Dağıstanlı siyasetçi Abdülhakim Gadziyev Telegram’dan “Bu terörist saldırıların Ukrayna ve NATO’nun istihbarat servisleriyle bağlantılı olduğuna şüphe yok” diye yazdı. Rusya’ya bağlı Çeçenistan’ın lideri Ramazan Kadirov ise “Yaşananlar alçakça bir provokasyon ve mezhepler arasında anlaşmazlık yaratma girişimi gibi görünüyor” dedi.
Patrik Kirill de Dağıstan’daki terör saldırılarıyla ilgili olarak “etnik düşmanlıkların ve dinlerin radikalleştirilmesinin bastırılması” çağrısı yaptı.
Öte yandan Mahaçkale’deki saldırılara Sergokala bölgesinin ilçe başkanı Magomed Omarov’un oğulları Osman ve Adil Omarov’un karışmış olabileceği belirtiliyor. RIA Novosti’ye konuşan kaynaklar eski bir polis memuru olan Omarov’un soruşturulduğunu belirtildi. Yine RIA Novosti’nin haberine göre Omarov’un görevinden istifa edeceği bildirildi.
Dağıstan’daki olayların ardından Kabardino-Balkarya’da güvenlik önlemleri artırıldı.
Kremlin’den ‘geçmişe dönüş yok’ açıklaması
Saldırıya ilişkin Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov’dan açıklama geldi. Başkent Moskova’da gazetecilere konuşan Peskov Devlet Başkanı Vladimir Putin’in hayatını kaybedenler için başsağlığı dilediğini söyledi.
Saldırı sonrasında Rusya’nın 2000’lerin başındaki durumuna geri dönme ihtimali hakkında endişe duyup duymadıkları sorulan Peskov “Hayır. Rusya artık farklı. Toplum tamamen bütünleşmiş durumda ve dün Dağıstan’da gördüğümüz gibi terörist eylemler Rusya’da veya Dağıstan’da toplum tarafından desteklenmiyor” şeklinde yanıt verdi.
Rusya’nın dost olmayan ülkelerden saldırıya ilişkin başsağlığı mesajı almadığını ve bu ülkelerden bir kınama da görmediklerinin altını çizen deneyimli Rus bürokrat, Putin’in saldırıyla ilgili gelişmeleri yakından takip ettiğini ve gerekli bilgilerin kendisine sürekli iletildiğini belirtti.
