Ukrayna, geçen yıl 24 Şubat’ta başlayan Rusya’nın işgal girişiminden beri Batılı müttefiklerinden bir an önce F-16 savaş uçakları almaya çalışıyor. Zira savaşın başından bu yana Ukrayna, 1970 ve 80’lerden kalma Sovyet dönemi savaş uçaklarını kullanıyor.
F-16’yı müttefiklerine tedarik eden ABD, söz konusu savaş jetlerinin Rusya toprakları üzerinde kullanılmaması karşılığında Ukrayna’ya eğitim verilmesini kabul etmişti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, cuma günü yaptığı açıklamada eğitimleri tamamlanır tamamlanmaz Ukrayna’ya F-16 savaş uçaklarının tedarikinin onaylanacağını söyledi. Ukraynalı pilotlar cumartesi günü eğitimlerine başladı. Geriye bir tek F-16’nın tedariki kaldı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile Eindhoven Havaalanı’nda pazar günü ortak basın toplantısı düzenleyen Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ‘Böyle bir tedarik için gerekli koşulların sağlanması halinde Hollanda’nın Ukrayna’ya F-16 uçaklarını teslim etmeyi taahhüt edeceğini’ söyledi. Bu sözlerin ‘tarihi’ nitelikte olduğunu belirten Zelensi, “Hollanda, Ukrayna’ya eğitim sonrası F-16 vermeyi kabul eden ilk ülke oldu. Çok minnettarım” dedi.
Bununla birlikte Hollanda’nın Ukrayna’ya kaç uçak vereceği belli değil. Rutte, “Şu anda Hollanda’nın elinde 42 tane F-16 var. Bu 42 uçağın bir kısmına Danimarka ve Romanya’daki tatbikatlarda ihtiyacımız olacak” dedi. Rutte, tatbikat için ayrılan uçakların dışında kalan tün jetleri Ukrayna’ya verip vermeyeceği konusunda ise bir şey söylemedi.
Danimarka’dan 19 F-16 sözü
Pazar günü Zelenski’yi mutlu edecek bir haber daha geldi. Danimarka Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Danimarka’nın da Ukrayna’ya F-16 tedarik edeceği doğrulandı. Zelenski, Rutte ile görüşmesinin ardından Danimarka’ya geçerek, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ile bir araya geldi.
Frederiksen, “Ukrayna’ya 19 adet F-16 jeti sağlayacağımızı duyuruyoruz, Danimarka savaş uçaklarının gökyüzünüzü korumaya yardımcı olacağına inanıyoruz. Bu tedarikin amacı Ukrayna’yı korumak. Jetleri yeni yıla yakın bir zamanda vermeyi planlıyoruz, bu tedarik süreci ilk olarak yaklaşık altı adet, bir sonraki yıl sekiz adet ve daha sonra da beş adet olacak şekilde devam edecek” dedi.
F-16’nın verilmesi için gereken koşullar arasında Ukraynalı personelin eğitilmesi, altyapı ve lojistiğin oluşturulması ve gerekli iznin alınması gösterildi.
‘Ukrayna’nın oyunda kalmasını sağlayacak’
Swiss Military Review’un genel yayın yönetmeni ve analisti Alexandre Vautravers, F-16’ların tedarikinin ‘oyunun kurallarını değiştirmese de Ukrayna’nın oyunda kalmasını sağladığını’ söyledi. El Cezire’ye konuşan Vautravers, “Şimdiye kadar Ukrayna’nın çoğu MiG-29 olmak üzere oldukça fazla savaş uçağı aldığını, dolayısıyla savaşa başlarkenki uçak sayısından geriye düşmediğini söyleyebiliriz. Ancak Batılı ülkelerin bu savaşta Ukrayna’ya verebilecekleri eski Sovyet uçakları kalmadı. Bu nedenle bundan sonra Batı’ya ait uçakların tedarik edilmesi gerekecek” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’nın F-16’ları nükleer bomba taşıma kapasitesi nedeniyle ‘nükleer’ bir tehdit olarak değerlendireceğini söyledi. Rus diplomat Vladimir Barbin, Ritzau haber ajansına verdiği demeçte, “Danimarka’nın Ukrayna’ya F-16 savaş uçağı bağışlaması çatışmanın büyümesine yol açacak. Ukrayna’nın ‘barış koşullarını kendisi belirlesin’ bahanesinin ardına sığınan Danimarka, eylemleri ve sözleriyle Ukrayna’ya Rusya ile askeri çatışmayı sürdürmekten başka seçenek bırakmamaya çalışıyor” sözlerini dile getirdi.
