Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkiler geçen yıl belli aralıklarla yetkililer arasındaki görüşmeler sonucunda orta yolu bulunarak yoluna soktu. Türkiye’nin bu yıl ilişkilerini düzelttiği tek ülke Yunanistan değildi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Mısır ziyaretiyle 2022’den beri devam eden normalleşme süreci tamamlanmış oldu örneğin. Fakat Türkiye ile Yunanistan arasındaki barış ve dostluk havasına rağmen Türkiye’nin tasarım ve üretimini milli imkanlarla gerçekleştirdiği ilk savaş uçağı Kaan’ın geçen hafta havalanması Yunanistan’da endişeye neden oldu. Bu endişeyi dillendiren ise Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias.
Atina yönetimi normalleşmeden sonra Türk-Yunan ilişkileri konusunda sessizlik politikası izlese de Dendias son gelişmelere sessiz kalamadı. Türkiye’nin İsveç’in üyeliğini onaylamasının ardından ABD’den 40 F16 ve 79 modernizasyon kiti için izin almasını, EuroFighterlar için Avrupa ülkeleriyle görüşmeler yapılmasını ve kendi savaş uçağını üretmesini kast ederek Ankara’nın devamlı silahlandığına dikkat çekti ve Türkiye ile sıcak çatışma yaşarsa Yunanistan’ın tek başına kalacağını belirtti.
Geçen hafta parlamentoda Milli Savunma ve Dış İlişkiler Komitesi’nin oturumuna katılan Dendias “Türk silahlarının ülkemiz için oluşturduğu tehlikeyi görüyorsunuz. Türkiye’nin en gelişmiş ikinci uçak gemisinin inşasından bahsediliyor. Sorulacak soru şu: Bu gemi neden inşa ediliyor? İstanbul Boğazı’nda geçit töreni düzenlemek için mi yoksa Libya ile yaptığı deniz mutabakatı gibi metinlere dayanarak Doğu Akdeniz’de mutlak üstünlük ve kontrol iddiasında mı bulunuyor?” dedi.
Kaan’ın başarılı uçuşuyla yaklaşık aynı zamanda Türk Deniz Kuvvetleri için ilk uçak gemisinin tasarımına başlandığı açıklanmıştı. Edinilen bilgiye göre yerli uçak gemisi 285 metre tam boya, 68 metre genişliğe, 60 bin ton ağırlığa, 25 knots hıza, COGAG tahrik sistemine (elektrik enerjisinin üretildiği sistem), STOBAR uçak kalkış/iniş sistemine ve 10.1 metre su çekimine sahip olacak şekilde tasarlanıyor.
Türkiye’nin Libya ile 2019’da yaptığı mutabakat sayesinde Ankara’nın Akdeniz’de hidrokarbon araması mümkün olmuş, ama Türkiye ve Libya’nın bu ortak hareketine Yunanistan ve Mısır’dan tepki yükselmişti. Dendias o zaman “Bu anlaşma Akdeniz’deki güvenliği ve istikrarı tehdit ediyor” derken anlaşmaya Mısır Dışişleri Bakanı Sami Şükrü de karşı çıkmıştı. Ancak Türkiye iki ülkeyle de ilişkileri düzelttikten sonra herkesin çıkarına olacak bir orta yol bulunabileceğinin sinyallerini verdi.
Adaları silahlandırmayı meşrulaştırmaya çalıştı
Türkiye’nin ilişkilerin normalleşmesiyle bir nebze durulduğunu, sert tonunu düşürdüğünü söyleyen Dendias yine de savaş gemisi inşasına devam edilmesine değinerek “Ege’nin karşı tarafındaki bizler bu karardan nasıl bir sonuç çıkarmalıyız? Kibar konuşmaya çalışıyorum ama bu tartışma olduğu yerde duruyor ve görmezden gelemeyiz. Erdoğan Türkiye’sinden sonrasını da kapsayacak 10 yıllık planımızı yaparken hiçbir yanılsamaya kapılmamalıyız” dedi.
Aynı zamanda son dönemde Atina ve Ankara arasında hüküm süren “göreceli sükunete” değinen Dendias bu dönemin memnuniyet verici olduğunu ve böyle devam etmesi için her türlü çabanın gösterileceğini belirtti ve ekledi: “Üç gün önce Brüksel’de Türk mevkidaşımla görüştüm ve bu atmosferin korunmasını istedim. Taraflar arası gerginliği yükseltecek her türlü eylemden kaçınılmasını istedim. Çünkü biz sükunet arıyoruz ki diyalog için bir çerçeve oluşturabilelim. Ama bunun için iki kişi gerekiyor. Onu da tek başımıza yapamayız” dedi.
Adaların silahlandırılması yıllardır tartışma konusu ama son görüşmelerde tam olarak anlaşmaya varılamayacak konuların sonraki görüşmelere sarkıtıldığı belirtilmiş, Erdoğan “Denizden geçerken nehirde boğulanlardan olmayalım” sözleriyle büyük resme bakacakları işareti vermişti. Dendias ise geçen hafta adaların silahlandırılmasının bir gereklilik olduğunu iddia ederek “Adaların savunmasız kalması mümkün değil. Ege’nin karşı tarafında donanma varken Yunan adalarının silahsızlandırılması akla mantığa sığmıyor” savunması yaptı.
Bunlar Dendias’ın geçen haftaki açıklamalarıydı. Yunan bakan sonra bir kez daha konuştu. Sözleri Yunan haber sitesi News Break’te yer aldı. athensvoice.gr podcast’ine mülakat veren Dendias Türkiye ile gerginlik yaşanması durumunda Yunanistan’ın Fransa ve ABD ile imzaladığı savunma anlaşmalarına ve Avrupa Birliği’nin karşılıklı yardım maddesine rağmen tek başlarına kalacaklarını söyledi. “Avrupa Birliği’nin parçası olmanın verdiği güvenlik hissi önemli mi, önemli. Ama bir ülkenin güvenliğini kesinlikle koruyan bir şey mi? Hayır. Bir ülke kendi kendini koruyabilmeli” dedi. Dendias Yunanistan’ın ABD, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır ile imzalanan anlaşmalara bel bağlayamayacağının da altını çizdi.
NTV’nin haberine göre Dendias’ın son dönemdeki açıklamaları Ankara’da rahatsızlık yarattı.
