Milyarder girişimci Elon Musk sadece teknoloji alanındaki üstünlüğüyle değil devlet başkanlarıyla girdiği anlaşmazlıklarla da gündemden düşmüyor. Daha önce Venezuela ve Brezilya hükümetiyle ters düşen Musk’ın yeni çıkmazı İtalya. İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella dün Musk’a İtalya’nın devlet işlerine karışmama çağrısı yaptı. Bu çıkışın sebebi İtalyan yargıçların hükümetin göçmen karşıtı planına izin vermemesine Musk’ın gösterdiği tepkiydi.
Tartışmayı anlayabilmek için İtalya’nın göçmen politikası ve son zamanlarda Arnavutluk’la yaptığı anlaşmaya bakmak gerekiyor. Bu anlaşmaya göre İtalya ülkeye gelen göçmenleri Arnavutluk’ta kurulan göçmen gözaltı merkezlerine gönderebiliyor. Bu şekilde yılda 36 bin göçmenin Arnavutluk’a gönderilmesi amaçlanıyor. Ancak hak grupları hükümetin bu kararın savaştan ve istikrarsızlıktan kaçan insanların o güvensiz ortama geri dönme tehlikesini artırıyor.
Mahkeme neye karşı çıkıyor?
Ancak bu planın uygulanmasının önünde bir engel vardı: Roma Mahkemesi. Mahkeme güvenli görülmeyen ülkelerden gelen göçmenlerin iltica talebi reddedilse bile Arnavutluk’taki göçmen merkezlerine gönderilemeyeceğine karar verdi. Örneğin Adalet Divanı’nın kararına göre Mısır ve Bangladeş güvenli olmayan ülkeler olarak kabul ediliyor. Bu ülkelerden İtalya’ya gelen göçmenler iltica talepleri kabul edilmese bile Arnavutluk’a gönderilmemeli. Aynı şekilde Mısır ve Bangladeş’e de gönderilemeyecekleri için İtalya’da kalmak zorundalar. Sonuçta son üç haftada Arnavutluk’a gönderilen iki küçük göçmen grubu tekrar İtalya’ya nakledildi.
Göçmenleri İtalya’da barındırmamaya kararlı aşırı sağcı Giorgia Meloni hükümeti Arnavutluk’taki göçmen merkezlerini korumak amacıyla Mısır ve Bangladeş dahil 19 ülkeyi “güvenli ülke” statüsüne aldıkları yeni bir kararnameyi kabul etti. Ancak yine hukuki bir engelle karşılaştı. Bologna Mahkemesi kararnameyi 29 Ekim’de Avrupa Adalet Divanı’na taşıyarak güvenli ülke denebilecek ülkelerin hangi kriterleri taşıması gerektiğinin sorgulanmasına neden olmuştu. Şimdi ortada hukuki bir belirsizlik var.
Musk’ın açıklamasına tepki cumhurbaşkanından geldi
Musk salı günü kendi sosyal medya platformu X’te “Bu yargıçların gitmesi şart” diye yazarak Arnavutluk’taki göçmen merkezlerinin meşruluğunu sorgulayan yargıçlar heyetini eleştirdi. Musk’ın bu yorumu dün İtalyan gazetelerinin manşetlerinde yerini aldı. Nihayetinde Musk artık sadece teknoloji girişimcisi değil, ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın geçiş hükümetinde Hükümet Verimliliği Bakanlığı’nın başında olmasından gelen siyasi bir gücü var.
Bunun üstüne İtalya Cumhurbaşkanı devreye girerek “İtalya büyük bir demokrasi ülkesidir ve kendi başının çaresine bakmayı bilir” dedi. İtalya’daki kamuoyu yoklamasında saygınlık bakımından üst sıralarda yer alan Mattarella “Hiç kimse, özellikle de dost ve müttefik bir ülkenin yeni kurulacak hükümetinde önemli bir görev üstlenmek üzereyse ülkemizin egemenliğine saygı duymalı ve kendisinde talimat verme hakkı görmemelidir” diye konuştu.
Bunun üstüne Musk İtalyan sözcüsü Andrea Stroppa aracılığıyla yeni bir açıklama yaparak hem Mattarella’ya hem de İtalyan anayasasına “saygı” duyduğunu söylemekle birlikte “görüşlerini özgürce ifade etmeye devam edeceğinin” de altını çizdi. Meloni ile “dostane” görüşmesinde de aynı mesajı verdiğini anlatan Musk İtalya-ABD ilişkilerinin daha da güçlenmesini umduğunu ve Mattarella ile görüşmeyi dört gözle beklediğini söyledi. Meloni, Musk’ın sosyal medya paylaşımları hakkında yorum yapmadı ama başbakan yardımcısı ve aşırı sağcı parti lideri Matteo Salvini, Musk’ın yorumlarını destekleyerek “Adam haklı” dedi.
