TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasının ardından ABD’nin F-16’lar için nasıl bir hamlede bulunacağı merak edilirken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ABD Kongresi’nin kararını beklemeden İsveç’in NATO’ya üyelik protokolünü onayladı. Karar Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Şimdi geriye sadece onay belgesinin Washington’a teslim edilmesi kaldı.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını memnuniyetle karşılıyoruz. Böylece İsveç’in NATO üyeliği yolunda kritik bir dönüm noktasına gelindi” dedi.
Ak Parti, CHP ve MHP’nin oylarıyla salı günü kabul edilen kararda 346 milletvekilinden 287’si evet oyu olumlu yönde oy kullanırken 55’i teklifi reddetmiş, dört milletvekili ise çekimser kalmıştı. Oylamadan sonra İsveç temkinli yaklaşıp sürecin henüz tamamlanmadığını belirterek Erdoğan’ın kararı henüz imzalamadığına dikkat çekmişti.
İsveç’in NATO üyeliğine onay vermemiş tek bir ülke kaldı, Macaristan. Macaristan Başbakanı Viktor Orban İsveç’in üyeliğini desteklediklerini ancak onay vermeden önce İsveçli mevkidaşı Ulf Kristersson ile konu hakkında istişarelerde bulunmak istediğini söylemişti. İsveç tarafı davete başta soğuk yaklaşmışsa da sonrasında Kristersson Orban’ın davetini kabul etti. Hem İsveç hem de diğer NATO ülkeleri Türkiye onay verdikten sonra Macaristan’ın işi yokuşa sürmeyip hemen onay vereceğini düşünmüştü. Dolayısıyla bu tavır onları da şaşırttı. Macaristan da onay verdikten sonra İsveç’in NATO üyeliği önünde hiçbir engel kalmayacak.
Erdoğan’ın 15 günü vardı
İsveç’in NATO üyeliği resmen doğrulanmasa da Türkiye açısından önemli bir pazarlık kozuydu. Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri alması üzerine ABD Kongresi tarafından F-35 savaş uçağı programından dışlanan Türkiye savaş uçağı filosunda doğacak açığı yenilenmiş F-16 savaş uçaklarıyla doldurmak istiyor. Ve bu satışın ABD Kongre’sinde engellenmemesi için de İsveç’in NATO üyeliği onayı kozunu kullanıyordu.
Bu pazarlığın son aşamasına gelinmişti. TBMM İsveç’in NATO’ya girişine dair anlaşmayı kabul etti. Gözler Washington’a çevrildi. Bu ülkede de Türkiye’ye F-16 satışı için izin prosedürünün başlaması gerekiyor. Ancak henüz prosedür başlatılmadı.
Erdoğan’ın ABD’nin hamlesini beklemek için 15 günü vardı. Zira mecliste alınan kararı yayınlanmak üzere Resmi Gazete’ye göndermek için anayasaya göre 15 günü vardı. Bu süreçte isterse TBMM kararını yeniden görüşülmek üzere meclise geri yollayabilirdi.
Amerikan tarafında prosedür şöyle işleyecek: Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Türkiye’ye F-16 savaş uçaklarının satılmasına karar verildiğini Amerikan Kongresi’nin Dışişleri Komisyonu’na mektupla resmen bildirecek. Bu bildirime 15 gün itiraz gelmezse satış kesinleşecek, Kongre engeli aşılmış olacak.
Macaristan’ın da İsveç’in üyeliğine onay vermesinin ardından Türkiye artık İsveç kararını geri çekemeyecek. Çünkü NATO’nun iç işleyişine göre tüm üyeler kabul ettikten sonra başvuruyu yapan ülke ittifaka resmen dahil edilmiş oluyor.
