Gazze’deki savaş başladığından beri İsrail’in savaş kabinesinde sık sık tartışma çıktı. Tartışmaların fitilini kimi zaman askere gitme yaşı gelmesine rağmen dinden dolayı muaf tutulan kişiler ateşledi, kimi zaman da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun kabinenin diğer üyelerine duyduğu güvensizlik. Dün karşı karşıya gelenler Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant oldu. Üstelik çatışma televizyon kanalında herkesin gözü önünde oldu. Sebebi savaştan sonra Gazze’nin kimin kontrolünde olacağıydı.
Gallant dün televizyonda kişisel ya da siyasi bedelleri ne olursa olsun Gazze’de Hamas’ın olmayacağı bir yönetim şeklinin uygulanması için Netanyahu’dan “zor kararlar” almasını istedi. İsrail’in Gazze’de sivil ya da askeri yönetimine rıza göstermeyeceğini belirten Gallant, Hamas’ın dışarıda bırakıldığı, uluslararası aktörlerin devrede olacağı şekilde diğer Filistinli yapılar tarafından yönetilmesinin İsrail’in çıkarına olacağını vurguladı. Bakan Netanyahu’nun İsrail’in Gazze Şeridi’nde gelecekte askeri ya da sivil yönetiminin devam etmesi fikrinin kamuoyu önünde reddedilmesi gerektiğini belirtti.
Savunma bakanının bu sözleri savaşın başından bu yana Netanyahu hükümeti içinde doğrudan yükselen en karşıt görüştü. Netanyahu, Gallant’ın açıklamasından saatler önce Hamas yenilgiye uğratılmadan “Gazze’ye ne olacak” tartışmalarının yapılmasının anlamsız olduğunu söylemişti. İsrailli lider El Fetih’li Filistin yönetimi ihtimalini dışarıda bırakarak “Hamastan’dan El Fetihistan’a geçmeye hazır değiliz” demişti.
Alternatifleri konuşmak istemiş, kaale alınmamış
Gallant’ın çağrısı ABD ve diğer ülkelerin savaş sonrası Gazze planıyla uyuşur şekildeydi. Gazze Şeridi’nde Hamas’ın yerine geçecek birini bulamazlarsa Hamas’ın palazlanıp kontrolü yeniden ele geçirerek İsrail’in askeri başarılarının baltalanacağını söyleyen Gallant “Hamas Gazze’deki sivil yaşam üzerindeki kontrolünü elinde tuttuğu müddetçe toparlanıp güçlenebilir. Bu da İsrail ordusunun daha önce operasyon yaptığı bölgelere dönüp savaşmasını gerektirir. Hamas’ın Gazze’deki iktidarını ortadan kaldırmalıyız. Bunun anahtarı da askeri operasyon ve Gazze’deki yönetime alternatif oluşturmak” dedi.
“Böyle bir alternatif oluşmazsa geriye sadece iki olumsuz seçenek kalıyor: Gazze’yi ya Hamas yönetecek ya da İsrail askerleri” diye uyaran Gallant “Kararsızlık, olumsuz seçeneklerden birini seçmek anlamına geliyor. Bu da askeri kazanımlarımızı aşındıracak, Hamas üzerindeki baskının azalmasına neden olacak ve rehinelerin serbest bırakılması için orta yol bulma şansımızı sabote edecektir” dedi.
Ekim ayından bu yana güvenlik kabinesi toplantılarında Hamas’ın yerine alternatif bulma konusunu gündeme getirdiğini ancak her seferinde reddedildiğini söyleyen Gallant “Askeri operasyonun sona ermesi siyasi eylemi de beraberinde getirmelidir. ‘Hamas’tan sonrası’ ancak Filistinli yapıların uluslararası aktörler eşliğinde Gazze’nin kontrolünü eline almasıyla mümkündür. Bu her şeyden önce İsrail’in çıkarına olacaktır. Ne yazık ki bu konu tartışmaya hiç açılmadı ve daha da kötüsü, herhangi bir alternatif de konuşulmadı. Kararsızlık da özünde karardır” diye devam etti.
“Gazze’de askeri yönetimin bedeli kan dökülmesi ve ağır ekonomik darbe olacaktır” diye devam eden Gallant “İsrail askerinin Gazze’de kontrolü ele geçirmesini kabul etmeyeceğim. İsrail Gazze’de sivil kontrolü ele geçirmemelidir. Güvenlik kurumları ve ordu Hamas’ı yok etmekten ve Gazze’de operasyon gerçekleştirme yetkisini kullanmaktan sorumludur” diye konuştu.
Netanyahu: Hamastan’dan sonra Fetihistan olmayacak
Gallant’ın bu çıkışı geçen yıl mart ayında yargı reformu sırasında yine kameralar önüne geçerek Netanyahu’ya geri adım atması için öneride bulunduğu zamanı hatırlattı. O zaman da Netanyahu, Gallant’ın kendisinden habersiz televizyona çıkarak konuşmasına köpürmüş, hatta bakanını görevden almaya kalkmıştı. Ancak Gallant bu kez eleştirilerinde en azından yönetim kademesinde tek başına değil. Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi de hafta sonu düzenlenen güvenlik toplantısında Netanyahu’ya Gazze’de savaş sonrası ne olacağına dair bir strateji geliştirmediği için yüklendi.
Netanyahu’nun Gallant’a yanıtı videolu oldu. Savaştan sonra Gazze’de ne Filistin Yönetimi ne de Hamas’ın olmayacağını vurgulayan Netanyahu “7 Ekim’deki korkunç katliamdan sonra Hamas’ın yok edilmesini emrettim. Hamas’a dokunulmadığı müddetçe Gazze’nin sivil yönetimi için kimse devreye girmeyecek. Hele hele Filistin Yönetimi asla. Hamastan’dan Fetihistan’a geçmeye hazır değilim. Filistin Yönetimi terörü destekliyor, terör eğitimi veriyor, terörü fonluyor. Dolayısıyla başka bir partiye zemin hazırlamanın ilk koşulu Hamas’ı ortadan kaldırmak ve bunu mazeret üretmeden yapmak” dedi.
Ne var ki Netanyahu’nun “Hamas’ı ortadan kaldırma” planı yıllar sürebilir. Bazı uzmanlar bu gaye devam ederse savaşın on yıllar sürebileceğini söylüyor. İsrail şimdiye kadar 13 bin Hamas savaşçısını öldürdüğünü iddia ediyor. Ancak İsrail şimdiye kadar öldürülenlerin Hamas savaşçıları olup olmadığını nasıl anladığına dair herhangi bir açıklama yapmadı. Bu da akıllara tahminlerinin silah alma yaşındaki erkekleri göz önünde bulundurarak yaptığı bir tahmin olduğu anlamına geliyor. Ayrıca Hamas savaşçılarının tüneller aracılığıyla Gazze’nin güneyi ve kuzeyi arasında mekik dokuduğu görülüyor. Örneğin İsrail’in odağı şimdi Refah’a kaydığı için Gazze’nin kuzeyinde daha sıkı çatışmalar patlak vermeye başladı. Üstelik İsrail henüz Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar’ı ve Muhammed Deif’i bulmadı.
