50 yıllık G7 tarihinin en kalabalık zirvesi bitti. Sonuç bildirgesinde İtalya ve Fransa liderleri arasında kürtaj krizi yaşanırken Papa'dan liderlere yapay zeka uyarısı geldi. Erdoğan da davetli olduğu zirvede liderlerle yoğun bir diplomasi yürüttü.

ABD ve diğer altı endüstriyel dünya devi ülkeyi içeren G7 (Group of Seven), yani 7’ler Grubu’nun 50. Liderler Zirvesi İtalya’nın güneyindeki Borgo Egnazia kasabasında ikinci ve son gününde de dolu dolu geçti. ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve İtalya’dan oluşan G7 ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB) liderlerinin katılımıyla düzenlenen zirvede liderler düzensiz göç, yapay zeka, ekonomik güvenlik ve Asya-Pasifik bölgesine dikkatleri çekti.

İtalya’nın güneyindeki Puglia bölgesinde lüks bir tatil kasabası olan Borgo Egnazia’da bir araya gelen liderler ayrıca Ukrayna’ya mali destek, Gazze’deki savaş, iklim değişikliği, İran, Kızıldeniz’deki durum, cinsiyet eşitliği ve Çin’in sanayi politikası ve ekonomik güvenlik gibi diğer önemli konuları da ele aldı.

Oturum sonrasında liderler aile fotoğrafı çektirdi. Fotoğraf çekimine zirveye davetli olarak katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bulundu. Erdoğan’ın olunda Vatikan Devlet Başkanı ve Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis, sağında Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani yer aldı.

G7 Liderler Zirvesi’nin ikinci gününde çekilen aile fotoğrafı. / Fotoğraf: AA

G7 liderleri sonuç bildirgesinde Ukrayna ile dayanışma içinde olduklarını, Gazze’de derhal ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını sağlayacak bir anlaşmaya destek verdiklerini, Afrika’da sürdürülebilir altyapıya yatırım yaptıklarını ve iklim değişikliği ve göç konularını ele alma taahhütlerinde bulunduklarını belirterek “Zamanımızın acil sorunlarını ele almak için birlikte ve diğerleriyle birlikte çalışıyoruz” dedi.

Fransa ve İtalya arasında kürtaj krizi

Ancak zirve sırasında özellikle de zirvenin sonuç bildirgesinde kürtaja atıfta bulunulmaması nedeniyle görüş ayrılıkları ortaya çıktı. İtalyan ve Fransız liderler arasında kürtaj konusundaki bu anlaşmazlık organizasyona damgasını vurdu. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarının desteklenmesine atıfta bulunulmasına rağmen bu yılki sonuç bildirgesinde “kürtaj” kelimesi yer almadı.

G7 Liderler Zirvesi’nde kürtaja erişim hakkının güvence altına alınmasıyla ilgili atıf konusunda özellikle Fransa ve Kanada’nın ısrarcı olduğu, İtalya’nın ise bu konuyu görüşmeye açık olduğu basına yansımıştı. Bu atfın özellikle Fransa ve Kanada tarafından talep edildiği, ancak dönem başkanı İtalya’dan kaynakların bu konudaki müzakerelerin devam ettiğini belirttikleri ifade edilmişti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dünkü ilk gün oturumlarının ardından Fransız basınına yaptığı açıklamada ev sahibi İtalya’nın talebi doğrultusunda sonuç bildirgesinde “kürtaj” kelimesinin yer almamasının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını söylemişti.

Haberlere göre İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Macron’u bu açıklamalarından dolayı “seçim kampanyası yapmakla” suçladı ve üzerinde uzlaşılan konulara dair tartışma yaratmanın anlamsız olduğunu belirtti. Meloni “Bu kadar zor bir dönemde G7 gibi önemli bir platformu seçim çalışmaları için kullanmak son derece yanlış” yorumunda bulundu.

Ayrıca İtalyan basınında yer alan ve resmi kaynaklara dayandırılan haberlerde İtalya’nın geçen yıl Japonya’nın Hiroşima kentindeki zirvede kabul edilen bildiride kürtaja yapılan atfı desteklemeye devam ettiği belirtildi.

Macron bunun üzerine ihtiyatlı bir açıklama yaparak “Yararlı sonuçları olan faydalı bir G7 oldu” dedi ve”Önümüzdeki haftalar özellikle iki çatışma etrafında siyasi fırsatlar için gerekli koşulları yaratacaktır” diye ekledi.

İki liderin dün akşam İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın G7 liderleri onuruna verdiği yemekte gerilimi azalttıkları basına yansıdı. Fakat oturum öncesi iki liderin tokalaşması basının dikkatlerden kaçmadı. İşte o anlar:

Geçen yıl Japonya’nın Hiroşima kentinde düzenlenen zirvenin ardından yayınlanan bildiride kadın ve kız çocuklarının güvenli ve yasal kürtaja erişiminin sağlanması taahhüdü dile getirilmiş ve toplumsal cinsiyet eşitliği ile LGBTİ+ bireylerin haklarının savunulacağı taahhüt edilmişti.

Göçmen krizinde liderler mutabık

Cuma günkü görüşmelerin ilk konusunu göç oluştururken, liderler kaçakçılıkla mücadele ve göçmenlerin çoğu zaman hayati tehlike arz eden yolculuklara çıktıkları ülkelere yapılan yatırımları arttırmanın yollarını aradılar. Bu konu, Afrika, Ortadoğu ve Asya’daki savaş ve yoksulluktan kaçan insanların Avrupa Birliği’ne giden ana güzergahlarından biri üzerinde yer alan zirvenin ev sahibi İtalya’yı özellikle ilgilendiriyor.

Göç konusundaki sert tutumuyla bilinen sağcı İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Avrupa üzerindeki göç baskısını azaltmanın bir yolu olarak Afrika ülkelerine yönelik yatırım ve finansmanı arttırma konusunda istekli.

Zirvenin sonuç bildirgesinde liderlerin “göçmen kaçakçılığını önlemek ve buna karşı koymak için G7 Koalisyonu’nu başlattıkları” belirtilerek, yedi ülkenin “düzensiz göçün temel nedenlerine, sınır yönetimini geliştirme ve sınır aşan organize suçları engelleme çabalarına ve göç için güvenli ve düzenli yollara odaklanacağı” kaydedildi.

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak “muhteşem” olarak nitelendirdiği Meloni ile göç konusunda “aynı fikirde” olduklarını söyledi. Sunak “Ülkelerimize kimin geleceğine suç çetelerinin karar vermesine izin veremeyiz” dedi.

Meloni’nin komşu ülke Arnavutluk’la yaptığı beş yıllık tartışmalı bir anlaşmaya göre İtalya binlerce sığınmacının taleplerini işleme koyarken bu Balkan ülkesi sığınmacılara ev sahipliği yapacak. Meloni aynı zamanda Afrika için Mattei Planı’na öncülük ediyor. Bu plan ülkedeki ekonomik fırsatları artırmak ve böylece göçü caydırmak için kıta çapında bir strateji.

İngiltere ise bazı sığınmacıları Ruanda’ya sınır dışı etmek için bir anlaşma yaptı ancak henüz hiçbir uçuş gerçekleşmedi. İnsan hakları örgütleri bu anlaşmayı etik dışı ve uygulanamaz olarak nitelendiriyor.

Amerika Birleşik Devletleri de sayıları giderek artan göçmenlerle mücadele ediyor. Başkan Joe Biden, Kongre’den geçirmeye çalıştığı bir yasa tasarısının geçmemesi üzerine göçü engellemek için yeni politikalar getirdi. Ancak göçmen hakları savunucularının açtığı davalar nedeniyle yeni politikaların geleceği belirsizliğini koruyor.

Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve ABD’den oluşan G7 ülkelerinin yanı sıra İtalyan ev sahipleri, Meloni’nin göç ve kalkınma girişimlerini desteklemeleri için Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, Kenya Cumhurbaşkanı William Ruto ve Tunus Cumhurbaşkanı Kais Said gibi bazı Afrikalı liderleri de davet etti.

Ancak hak örgütleri gelişmekte olan ülkelere verilen destekte eksiklik olduğunu söyleyerek bu durumu kınadılar.

Afrika’ya yatırım yapılmasını savunan ‘One Campaign’ adlı kuruluş, G7 ve AB kurumlarının Afrika’ya giden yardım payının 1973’ten bu yana en düşük seviyede olduğunu tespit ettiklerini söyledi.

One Campaign İcra Direktörü David McNair “İtalya’daki G7, somut bir eylem olmaksızın, anlamsız basmakalıp sözlerden öteye gitmiyor” dedi. McNair “Zirvenin sonuç bildirgesinde G7 ve Afrika arasındaki ortaklığın artırılacağına dair sözler yer alsa da, eğer varsa hangi yeni finansmanın sağlanacağına dair çok az ayrıntı var” diye konuştu.

Bu arada zirvenin G7 dışından da oldukça farklı konukları vardı. Diğer davetliler arasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yer aldı. Bu zirve 50 yılını dolduran G7’nin en kalabalık zirvesi olarak da kayıtlara geçti.

Biden’dan Scholz’a doğum günü şarkısı sürprizi

Bu arada 14 Haziran Almanya Başbakanı Scholz’un doğum günü. Zirvede bulunan liderler Alman şansölyenin doğum gününü kutlamayı es geçmedi.

Etkinlikten alınan bir videoda İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau’un Scholz’u tebrik ettiği görülüyor. Daha sonra ABD Başkanı Joe Biden da bu liderlere katıldı.

Leyen, Biden’a “Bugün onun (Scholz’un) doğum günü” dediğinde Biden “Onun için bir doğum günü şarkısı söylediniz mi?” diye sordu ve “Biden ailesinde doğum günlerinde ‘Mutlu Yıllar’ şarkısını söylemek zorundasınız” dedi. Daha sonra liderler şarkıya alkışlarla eşlik ederek Scholz’un doğum gününü kutladı.

Papa’dan liderlere uyarı: İnsanlar karar vermeli, makineler değil

Afrika ve Akdeniz, Yapay Zeka ve Enerji konulu G7 Yüksek Düzeyli Oturum’da konuşma yapan Papa Francis teknolojinin insanlığın hizmetinde olması gerektiğini belirterek “Her zaman insan karar vermeli, makineler değil” dedi.

Kararın her zaman insana bırakılması gerektiğini vurgulayan Papa “Eğer insanlardan kendileri ve hayatları hakkında karar verme yeteneğini alıp, onları makinelerin tercihlerine bağımlı olmaya bırakırsak, insanlığı umutsuz bir geleceğe mahkum etmiş oluruz” diye konuştu.

G7 Liderler Zirvesi’nden bir kare. / Fotoğraf: AA

Papa Francis yapay zekanın bir yandan sunduğu imkanlar nedeniyle heyecan verdiğini ancak diğer yandan da önerdiği sonuçlar itibarıyla korkulara sebebiyet verdiğini kaydetti. Ölümcül otonom silahların yasaklanması çağrısında bulunan Papa, konuşmasında barış için iyi siyaset yapılmasına ihtiyaç olduğunu vurguladı.

İtalya Başbakanı Meloni de tarihte ilk kez bir Papa’nın, G7 Liderler Zirvesi’ne katıldığını belirterek Katoliklerin ruhani liderine teşekkür etti.

Fotoğraf: AA

Erdoğan’dan yoğun diplomasi

Afrika ve Akdeniz, Yapay Zeka ve Enerji konulu G7 Yüksek Düzeyli Oturum’a katılan bir diğer lider de zirveye davetli olarak katılan Erdoğan’dı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, zirveye gelen liderleri tek tek karşıladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da zirveye gelişinde Meloni ile tokalaştı ve basın mensuplarına poz verdi.

Fotoğraf: AA

Oturum öncesinde ABD Başkanı Joe Biden ile ayaküstü konuşan Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la da sohbet etti.

Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva ve Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Muhammed Bin Zayed Al Nahyan ile el ele poz veren Erdoğan, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Nahyan ile de kısa bir süre konuştu.

Fotoğraf: AA

Erdoğan’ın görüştüğü diğer isimler ise şöyle: Vatikan Devlet Başkanı Papa Francis, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, Ürdün Kralı 2. Abdullah ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel.

Dolu dolu G7: Dondurulan Rus varlıklarıyla Ukrayna’ya 50 milyar dolar borç verilecek