Gabon’da General Brice Oligui Nguema liderliğindeki askeri cunta, geçen çarşamba günü ülkenin Devlet Başkanı Ali Bongu’nun seçimlerde üçüncü dönemi garantilediğini duyurduktan dakikalar sonra yönetime el koydu. Bongo’yu ev hapsine alan ordu, Nguema’yı devlet başkanı ilan ederek Bongo ailesinin 56 yıllık iktidarına son verdi.
Batı ve Orta Afrika’da üç yıl içinde gerçekleşen bu sekizinci darbe, başkent Libreville’de coşkulu kalabalıklarca kutlanırken, Batı tarafından kınamayla karşılandı. Bölgesel bir birlik olan Orta Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECCAS), perşembe günü yaptığı olağanüstü toplantının ardından Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği’ni Gabon’da bir an önce anayasal düzeni dönülmesini desteklemeye çağırdı. Bugün ECCAS bir kez daha toplanacak.
Nguema cuma gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “Amacımız olabildiğince hızlı ama emin adımlarla hareket etmek. Olabildiğince hızlı hareket etmek; aynı hatalara düşeceğimiz, aynı insanların iktidarda kalmaya devam edeceği ve her şeyin aynı kaldığı seçimler düzenlemek demek değil” dedi.
Gabon’da seçimin meşru galibi olduğunu söyleyen ana muhalefet partisi Alternance 2023, cuma günü uluslararası topluma seslenerek cuntayı iktidarı sivillere vermeye ikna etmeye çağırdı.
Halkın üçte biri açken…
Bongo, 1967’de iktidara gelen babasından 2009’da görevi devralarak devlet başkanı oldu. İktidara muhalif olanlar, Bongo ailesinin Gabon’un petrol ve madenlerini halkla paylaşmak için bir şey yapmadığını söylüyor. Bongo ailesi yıllar boyunca Atlantik Okyanusu’na bakan lüks bir sarayda yaşadı.
Araştırmacı gazetecilerden oluşan küresel Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi’nin 2020 yılında yaptığı araştırmaya göre Bongo ailesi Fransa ve ABD’de pahalı arabalara ve mülklere sahip. Öte yandan ülkedeki 2,3 milyon insanın neredeyse üçte biri yoksulluk içinde yaşıyor.
Cunta, Bongo’nun oğullarından Nurettin Bongo Valentin ile kabinesinin bazı üyelerini zimmete para geçirmekten uyuşturucu kaçakçılığına kadar geniş bir yelpazede suçlayarak tutuklanmalarını emretti. Resmi yayın kuruluşu Gabon 24, bazı siyasetçilerin evlerinde para dolu spor çantaları bulunduğunu ve bunlara el konulduğunu bildirdi.
Peki Nguema, halkın aradığı demokrasiyi ve eşitliği sağlayabilecek mi? Darbe lideri ‘yeni bir sayfa açma’ sözü verdi ancak Nguema’nın Bongo’nun kuzeni olduğu gerçeği bu yeni başlangıç hayalini daha başlamadan sonlandırabilir. Zira Afrika’nın darbe zincirindeki bu halka bir aile kavgasından çıkmış gibi görünüyor.
