7 Ekim saldırılarının ardından Gazze Şeridi’nde savaş sürerken Hamas’ın “Aksa Tufanı Operasyonu” diye nitelendirdiği saldırılar sonucu Gazze’ye götürülen esirler için yeni bir fırsat: ABD yönetimi Gazze’de yeni bir esir takası için taraflar arasında somut bir çerçeve plan oluştuğunu duyurdu.
Amerikan MSNBC kanalında esir takası konusunu değerlendiren Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby Paris’te ABD, Katar, Mısır ve İsrailli yetkililer arasında müzakere edilen ateşkes ve esir takası konusunda bir çerçeve oluştuğunu, özellikle esir takası konusunda somut ilerleme kaydedildiğini aktardı.
Henüz bitmiş bir anlaşma olmadığını ve görüşmelerin sürdüğünü vurgulayan Kirby “Bu sefer fark yaratabilecek yeni bir esir takası anlaşması için şu an bir çerçeve mevcut. Bu şekilde hem daha çok sayıda esir dışarı çıkacak, hem de şiddetin azalmasıyla sivil kayıpları da azaltılabilecek” dedi.
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Mısır İstihbarat Başkanı Abbas Kamil’in katıldığı ateşkes ve esir takası anlaşması görüşmeleri Paris’te devam ediyor.
Al Sani: Hamas’a iletmeyi umuyoruz
Kirby’nin ardından Katar Emiri Al Sani de esir takasına ilişkin önemli açıklamalar yaptı. ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantic Council’in başkent Washington’daki stüdyosunda konuşan Al Sani İsrail ile Hamas arasında son haftalarda yürütülen müzakerelerde geçmişe göre daha çok ilerleme sağlandığını, görüşmelerde kalıcı ateşkese ilişkin net bir talep olduğunu söyledi.
Al Sani Fransa’nın başkenti Paris’te İsrail, ABD, Katar ve Mısırlı yetkililerin esir takasına ilişkin yürüttüğü görüşmeye işaret ederek “Dün işleri yeniden düzene sokmak ve en azından ileriye dönük temel oluşturmak için iyi bir ilerleme kaydedildiğini düşünüyorum” dedi. Katar Emiri “Bunun bizi çok yakında daha iyi duruma getireceğini söyleyemeyiz. Ancak bu öneriyi Hamas’a iletmeyi ve onları sürece olumlu ve yapıcı bir şekilde dahil olacakları bir yere getirmeyi umuyoruz” dedi.
Esir takasının Gazze için önemine değinen Al Sani sözlerini şöyle noktaladı:
“Günümüz dünyasında artık şehirdeki tek oyunun bu olduğunu düşünüyoruz. Durumun gerilimini azaltmanın tek yolu bu olacak. Her iki tarafın da bu fırsatı değerlendirerek elbette savaşı durdurmasını ve aynı zamanda rehineleri geri almasını umuyoruz.”
İsrail ile Hamas arasında 24 Kasım 2023’te başlayan ve bir hafta süren esir takası kapsamında 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakılmıştı. Örgütün elinde halen 136 İsrailli esir bulunuyor.
Hamas: Esir takası için Gazze’ye saldırılar durmalı
Hamas Politbüro üyesi Usame Hamdan da devam eden ateşkes görüşmelerine ilişkin örgütün görüşlerini paylaştı. Lübnan’ın başkenti Beyrut’taki Hamas ofisinde konuşan Hamdan “Şüphesiz Katar ve Mısır gibi dost ülkelerden özellikle ateşkesin sağlanması için büyük girişimler var. Biz en başından beri tüm fikirler ve önerilere ciddi bir şekilde yaklaşıyoruz” dedi.
İsrail ile olası bir esir takası anlaşması ve ateşkes için önceliklerinin “Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların nihai olarak tamamen sonlandırılması” olduğunu vurgulayan Hamdan “Kısa bir süre içerisinde geçici bir esir takası anlaşması mümkün mü” sorusuna verdiği yanıtta nihai anlaşmada ısrarcı olduklarını söyledi.
İsrail basını: Gazze’ye saldırılar 45 gün durabilir
İsrail basınındaki haberlere göre İsrail savaş kabinesinin Paris’te taraflar arasında müzakere edilen ateşkes ve esir takası anlaşması teklifi hakkında Dış İstihbarat Teşkilatı Mossad ve İç İstihbarat Teşkilatı Şin Bet (Şabak) direktörlerinden bilgi alacağı bildirilmişti.
İsrail’in müzakerelerde muhataplarına Tel Aviv’in ateşkesin süresi, kaç esirin takas edileceği, insanlık felaketinin yaşandığı Gazze’ye gönderilecek insani yardımın miktarı konusunda “esnek olduğunu,” ancak savaşın kalıcı olarak sona ermesini kabul etmediğini bildirdiği aktarılmıştı. Basına sızan anlaşma taslağına göre İsrail’in Gazze’ye saldırılarını 45 gün süreyle durduracağı, karşılığında da ilk aşamada Gazze Şeridi’ndeki 35-40 arası İsrailli çocuk, yetişkin, yaralı ve hasta esirin serbest bırakılacağı ileri sürülmüştü.
Ayrıca Hamas’ın da İsrail hapishanelerindeki çok sayıda Filistinli esirin serbest bırakılmasını ve insanlık felaketinin yaşandığı Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda insani yardım gönderilmesini talep ettiği belirtilmişti. İsrail merkezli Kanal 12 televizyonunun haberine göre İsrail Başbakanlık Ofisi Paris’te ABD, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda yürütülen ve İsrail’den istihbarat direktörlerinin katıldığı ateşkes taslağına ilişkin basına sızan maddelerin doğru olmadığını açıklamıştı.
İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich de basına sızan ateşkes taslağı haberleri üzerine yaptığı açıklamada “Esir takası karşılığında ateşkes ve Filistinli esirlerin serbest bırakılmasını kabul etmeyeceğiz” demişti.
