Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı ardından başlayan İsrail’in Gazze saldırıları, aylardır durdurulmaya çalışılan Refah Operasyonu’nun da kentin doğusunda başlamasıyla tam teşekküllü bir işgale dönüştü. Filistinlileri “güvenli bölge” dediği Gazze’nin güneyine sürüp orada da hedef alan İsrail, şimdi de bir milyonu aşkın Filistinli sivilin sığındığı Refah’ı yerle yeksan ediyor. Uzun zamandır hava saldırılarıyla hedef aldığı Refah’a Salı günü kara harekatını da başlatan İsrail’in saldırıları nedeniyle 110 bin Filistinli Refah’ı terk etmek zorunda kaldı.
ABD merkezli Axios, İsrail Savaş Kabinesi’nin Refah’taki operasyonu genişletme kararı aldığını yazdı.
Refah operasyonunun ‘genişletilmesi’ onaylandı
ABD merkezli haber sitesi Axios’un ayrıntılar hakkında bilgi sahibi üç kaynağa dayandırdığı haberine göre İsrail Savaş Kabinesi Refah’taki İsrail güçlerinin “operasyon alanının genişletilmesini” onayladı. İsmi açıklanmayan kaynaklardan ikisi bunun ABD Başkanı Joe Biden’ın kırmızı çizgisini aşmayan “ölçülü bir genişleme” olacağını söylerken, üçüncüsü bunun çizgiyi aşmak olarak görülebileceğini söyledi.
Bu hafta başında Biden, ABD’nin İsrail’in savunmasına hala bağlı olduğunu ve savunma silahlarını tedarik edeceğini ancak İsrail güçlerinin Refah’ı işgal etmesi halinde “kullanılan silahları ve top mermilerini tedarik etmeyeceklerini” söylemişti.
Refah Operasyonunun genişletilmesiyle bölgedeki Filistinlilerin bölgeden ayrılarak daha önce sürüldükleri Han Yunus’a doğru hareket etmeleri söylendi. Han Yunus’ta saldırılar devam ediyor, bölge İsrail eliyle açık hava cezaevine çevrilmiş durumda.
Axios’a konuşan üç kaynak ayrıca kabinenin İsrail müzakerelerine bir esir anlaşmasına varma çabalarını sürdürme ve bir atılım sağlayacak yeni bir girişim formüle etme talimatı verdiğini, aşırı sağcı bakanlar Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich’in ise bu karara karşı oy kullandığını söyledi.
BM: 110 bin Filistinli Refah’tan ayrıldı
Birleşmiş Milletler (BM), İsrail’in 6 Mayıs’ta saldırılarını yoğunlaştırdığı, yaklaşık bir milyon yerinden edilmiş Filistinlinin bulunduğu Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’tan ayrılanların sayısının tahmini 110 bine çıktığını duyurdu. BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’ndan (UNRWA) yapılan açıklamada, İsrail ordusunun saldırılarını yoğunlaştırması nedeniyle zorla yerinden edilmelerin sürdüğü bildirildi.
Açıklamada, “UNRWA, yaklaşık 110 bin kişinin güvenlik arayışıyla Refah’tan kaçtığını tahmin ediyor. Ancak Gazze’de hiçbir yer güvenli değil ve yaşam şartları çok kötü. Tek umut acil ateşkes” ifadelerine yer verildi.
Filistinlilerin son sığınağı: Refah
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana sürdürdüğü saldırıları nedeniyle yaklaşık 2,3 milyon nüfuslu Gazze Şeridi’nde 1,9 milyon kişi, yerinden edildi. Bu Filistinlilerin çoğu, İsrail’in daha önce “güvenli bölge” olduğunu iddia ettiği Refah kentine sığındı.
Gazze Şeridi’nin en güneyinde, Mısır sınırında yer alan Refah’ın İsrail saldırılarından önce 280 bin olan nüfusu, halihazırda 5 katından fazla artarak neredeyse 1,5 milyona ulaştı. İsrail saldırılarından kaçarak, yeterli kalacak yerin bulunmadığı ve altyapının yetersiz kaldığı Refah’a sığınan Filistinlilerin büyük bölümü, derme çatma çadırlardan oluşan kamplarda yaşam mücadelesi veriyor. İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849’u kadın olmak üzere 34 bin 904 Filistinli öldürüldü, 78 bin 514 kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
Refah’ta yakın çatışma
İsrail’in Refah’a başlattığı kara harekatında İsrail Ordusu “belirli bölgelerde” meskûn mahal çatışmalarını (yakın mesafe taktiğine verilen isim) sürdürdüklerini açıkladı. İsrail’in Refah Operasyonu’nda sivilleri hedef almasına ilişkin eleştiri ve endişeler sürerken Tel Aviv güçleri, direkt savaşçıları hedef almak adına yakın çatışma sürdürdüklerini iddia etti.
Ordunun yaptığı açıklamaya göre İsrail savaş uçakları ise son bir günde Gazze’nin orta ve kuzey bölgelerinde toplam 40 hedefi vurdu. İsrail’in Gazze’deki son saldırı dalgası, aralarında Gazze’nin merkezindeki Cibaliye kampında evleri vurulan birkaç çocuğun da bulunduğu çok sayıda sivilin ölümüne neden oldu.
Hastalar hastanelerden çıkartılıyor
İsrail, Gazze’nin kuzeyi ve güneyinde yaptığı gibi Refah operasyonunda da hastaneleri hedef alıyor. 7 Mayıs’ta Refah’ın doğusuna yönelik başlayan kara harekatı kapsamında kentte bulunan hastaneler de boşaltılıyor. Al Jazeera’de yer alan habere göre Refah harekatıyla bölgeye giren askerler, Filistinli hastaları ve sağlık görevlilerini zorla hastanelerden çıkarttı. Hali hazırda, kıtlık, ilaç yokluğu gibi zorluklarla kalan Filistinliler şimdi de hiçbir şekilde tedavi göremeyecekleri bir şekilde hastanelerden çıkartıldı.
Filistinli bir doktor olan Muhammed Zaqout, “Yatağımız yok, insanları yönlendireceğimiz hastanelerimiz yok. Özellikle de durumu kritik hastalarımız için… El Najjar Hastanesi servis dışı kaldı. Ve Refah’ta bulunan Kuveyt Hastanesi ise sadece acil durumlar ve travmalar için kullanılabiliyor” dedi.
İnsanlar yeniden yerinden edildi
İsrail’in saldırılarının başladığı günden bu yana Gazze nüfusunun neredeyse tamamı yersiz yurtsuz kaldı. Evlerini terk etmek zorunda kalan Filistinliler son çare olarak sığındıkları Refah’tan da ayrılmak zorunda bırakıldılar. Yerinden edilen Filistinlilerden biri olan, Leyla el-Kafarna Al-Jazeera’ye konuştu. Savaşın başından bu yana 6 kere yer değiştirmek zorunda kaldıklarını söyleyen el-Kafarna, “Sürekli bir yerden başka bir yere geçiyoruz. Çocuğum savaşa doğdu, onun ne günahı var ki?” diye sordu.
Şöyle devam etti El-Kafarna, “Bize Gazze’nin güneyine gitmemizi söylediler, sonrasın da Han Yunus’a. Han Yunus’tan Nuseyrat’a geçtik en sonunda da Refah’a geldik. Buranın güvenli olduğunu söylemişlerdi ancak değil.”
İsrail’in Gazze’yi işgalinde 7 Ekim sonrası
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail, 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı. İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849’u kadın olmak üzere 34 bin 904 Filistinli öldürüldü, 78 bin 514 kişi yaralandı.
Enkaz altında hala binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor. İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 269’u karadan işgal sürecinde olmak üzere 614 askerinin öldüğünü duyurdu.
İsrail ordusu, 6 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, zorla yerinden edilmiş Filistinlilerin sığındığı Refah’ın doğusundaki bazı mahallelerin boşaltılmasını istemiş, 7 Mayıs sabahı da Gazze’nin Refah bölgesine kara saldırısı başlatarak Mısır ile olan sınır kapısının Gazze tarafını ele geçirdiğini duyurmuştu. Bunun üzerine İsrail’in en büyük müttefiki olan ABD de İsrail’e silah sevkiyatını durdurduğunu açıklamıştı.