Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı (COP28) yarın başlayacak. Dünya liderlerinin boy göstereceği, çevrecilerin her sene alışık olduğumuz anlamlı protestolar yapacağı zirve bu yıl önemli bir misafiri de ağırlayacaktı, ancak olmadı. Eğer hasta olmasaydı ilki 1995 yılında düzenlenen zirveye katılması beklenen ilk Papa olarak tarihe geçecekti Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Francis. Ancak “grip” olarak açıklanan rahatsızlığı nedeniyle bu sene Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de düzenlenecek zirveye katılımını iptal etti.
10 yıldır Papalık görevini yürüten 86 yaşındaki Francis çevrecilik konularını da Vatikan’ın önemli gündemlerinden biri haline getirmeyi başarmıştı. Daha önce İtalyan televizyonu RAI’ye verdiği röportajda küresel ısınmayla ilgili dünya liderlerine seslenerek “sorumluluk almak lazım” diyen Papa’nın benzer bir konuşmayı Abu Dabi’de yapması bekleniyordu.
‘Doktorların talebini üzüntüyle kabul etti’
Papa’nın ziyaretinin iptalini ve sağlık durumunu Vatikan sözcüsü Matteo Bruni duyurdu. Bruni “Papa’nın grip belirtileri gösteren rahatsızlığı ve solunum yollarındaki iltihaplanmayla ilgili genel durumu iyileşmiş olsa da, doktorlar Papa’dan önümüzdeki günlerde Dubai’ye yapılması planlanan seyahati gerçekleştirmemesini istedi. Papa Francis doktorların talebini büyük bir üzüntüyle kabul etti ve bu nedenle gezi iptal edildi” dedi.
Ancak Bruni, Papa’nın planlandığı gibi Çarşamba sabahı haftalık ayini yöneteceğini aktardı.
Yarısından fazlası gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 1.3 milyar Katolik’in lideri Papa Francis uzun zamandır iklim kriziyle yoksulluk arasındaki bağlantıya yaptığı vurguyla gündeme geliyordu. Papa küresel ısınmanın en büyük bedelini dünyanın en yoksul kesimlerinin ödediğini belirtiyordu. Dubai’de iklim krizi konusunda harekete geçmeyen ülkeleri kınamak ve onları sera gazı emisyonunu önemli ölçüde azaltmaya ikna etmek için bu platformu kullanması da bekleniyordu Papa’nın, ancak sağlık durumu buna izin vermedi.
Francis’in Cop28’de dünya liderlerine hitabı ekim ayında dünyanın küresel ısınma nedeniyle “çöküş” ve “kırılma noktası”na yaklaşmakta olduğu uyarısı yapan bir metin yayınlamasından sadece birkaç hafta sonra gerçekleşecekti. Hükümetlerin iklim krizine karşı yetersiz tepkilerinden duyulan hayal kırıklığını dile getiren bu uyarı 2015 yılında çevre konusunda kaleme aldığı Laudato Si (Sana Övgüler Olsun) adlı tezinin devamı niteliğindeydi ve insan kaynaklı iklim değişikliğine ve bunun dünya genelindeki yansımalarına karşı bilime dayalı bir eleştiri taşıyordu. Papa Francis ekim ayında katılımcıların fosil yakıtlardan rüzgar ve güneş gibi temiz enerji kaynaklarına geçiş için bağlayıcı anlaşmalar yapması halinde Cop28 görüşmelerinin “bir yön değişikliğini temsil edebileceğini” yazmıştı.
İstifa mektubunu 9 yıldır bekletiyor
Gelecek ay 87 yaşına basacak olan Papa son zamanlarda diz ve kalça ağrılarından kalın bağırsak iltihabına ve son olarak haziran ayında geçirdiği fıtık ameliyatına kadar bir dizi sağlık sorunu yaşadı. Bu sağlık sorunları nedeniyle de birçok programını iptal etmek zorunda kaldı.
Son zamanlarda daha çok sağlık sorunlarıyla gündeme gelen Papa Francis 2022 yılındaki bir röportajıyla da dikkat çekmişti. Papa sağlık nedeniyle görevini yerine getirememe olasılığına karşı istifa mektubunu dokuz yıldır hazır beklettiğini söylemişti. Papa Francis geçen yıl İspanya’nın ABC gazetesine “İstifamı yazdım ve eski Vatikan Devlet Sekreteri (Başbakan) Kardinal Tarcisio Bertone’ye vererek ona ‘Tıbbi nedenlerle ya da çalışmama engel olacak başka şeylere karşı işte istifam’ dedim. Kardinal Bertone’nin bunu kime verdiğini bilmiyorum, ama eminim yeni Devlet Sekreteri Pietro Parolin’e vermiştir” diye konuşmuştu.
Papa Francis Vatikan’da 2013’te görevden ayrılan eski Devlet Sekreteri Bertone’deki istifa mektubunun şu an Parolin’de olması gerektiğini, geçmişte Papa 12. Pius (1939-1958) ve Papa 6. Paulus’un da (1963-1978) benzer şekilde istifa mektuplarını önceden hazır tuttuğunu aktarmıştı.
2022 yılının sonunda 95 yaşındayken ölen emekli Papa 16. Benedictus da istifa kararıyla gündeme gelmişti. Benedictus’un 2013’teki tarihi istifa kararında yıllardır yaşadığı uykusuzluk sorununun ‘temel sebep’ olduğu belirtilmişti.
