Dünyanın endişeyle izlediği İsrail-Filistin geriliminin neden olduğu yoğun diplomasi trafiği sürüyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kahire’de, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es Sisi ve Mevkidaşı Samih Şukri ile bir araya geldi. Fidan, ayrıca Kahire’de Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile de görüştü.
Fidan Türkiye’nin Gazze’ye gönderilen yardımlar ve Gazze’de bulunan Türk vatandaşlarının tahliyesine ilişkin, “Tahliyeler konusunda şimdilik şunu söyleyebilirim. Mısır makamlarıyla ve İsrail makamlarıyla bu konuda yakın iş birliği içerisindeyiz. İçeride yaklaşık 300 civarında çift uyruklu Türk vatandaşımız bulunmakta. Bunlardan 30’unun tahliyesini başardık ama sınır kapısı kapalı olduğu için çalışmalarımız hâlihazırda devam etmektedir” dedi.
Fidan Kahire’den İsrail’e seslendi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ortak basın toplantısı düzenledi. Dışişleri Bakanı Fidan, “(Filistin’deki) Masum sivilleri hedef alan saldırıları ve sivil can kayıplarını elbette reddediyoruz, kınıyoruz” dedi. Fidan, “İsrail’i uluslararası hukuka ve insani değerlere bağlı kalmaya davet ettiğimizi bir kez daha vurgulamak istiyorum” diye konuştu.
Fidan, açıklamalarına şöyle devam etti: “Filistin meselesinde yakın istişare içinde olduk. Bugün de görüşmelerimiz buna imkan tanıdı. Filistin sorunu Türkiye ve Mısır’ın ortak duruşa sahip olduğu bir konudur. 7 Ekim’den bu yana yaşananlar, uzun zamandır emsali görülmemiş gelişmelerdir. Masum sivilleri hedef alan saldırıları ve sivil can kayıplarını elbette reddediyoruz, kınıyoruz. Ancak temel mesele, Filistin’de adil ve kalıcı bir çözümün sürekli olarak ötelenmesi, bu arada İsrail’in yasa dışı yerleşimler, Kudüs ve Mescid-i Aksa’daki provokasyonlar, keyfi tutuklamalar gibi uygulamalarla işgali derinleştirmesidir. Türkiye ve Mısır olarak 67 sınırları dahilinde başkenti Doğu Kudüs olan egemen, bağımsız ve coğrafi bütünlüğü olan bir Filistin devletinin hayat bulmasını, yani iki devletli çözümün tek geçerli çözüm yolu olduğunu düşünüyoruz. Bazı devletlerin İsrail’in Gazze’de ayrım gözetmeksizin yaptığı misillemeleri adeta haklı bir müdahale gibi göstermeye çalıştığını görmekteyiz. Böylesine çarpık ve gayrı insani bir yaklaşım, sadece ve sadece daha fazla şiddete, daha fazla masum can kaybına yol açar.”
Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, “Filistinliler üzerindeki ciddi insani etkilerin üstesinden gelmek için çalışmanın önemi konusunda Türkiye ile ortak bir vizyonu paylaşıyoruz” ifadesini kullandı. Şukri, “Çatışmanın askeri operasyonlara doğru kayması, Filistin halkının meşru haklarının elde edilememesi nedeniyle ortaya çıktı” dedi.
Fidan, Sisi ile bir araya geldi
Dışişleri Bakanlığı, X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, Bakan Fidan ve Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin Kahire’de görüştüklerini duyurdu. Görüşmenin fotoğrafı “Bakanımız Hakan Fidan, Kahire’de Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fattah El-Sisi’yle görüştü” notuyla paylaşıldı.
Bakanımız @HakanFidan, #Kahire'de #Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fattah El-Sisi’yle görüştü.🇹🇷🇪🇬 pic.twitter.com/A9gdoG79PT
— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) October 14, 2023
Görüşme ardından Mısır tarafı da bir açıklama yayınladı. Mısır Cumhurbaşkanlığı, “Taraflar Gazze halkının insani yardıma güvenli ve acil erişiminin sağlanması gerektiğini, Gazze halkının aç bırakılma, yerinden edilme gibi toplu cezalandırma politikalarına maruz kalmaması gerektiğini vurguladı” ifadesine yer verildi.
Fidan, Mısır’da Alman mevkidaşı Baerbock ile görüştü
Mısır’a resmi ziyaret gerçekleştirmekte olan Bakanımız @HakanFidan, başkent #Kahire'de #Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’la görüştü. 🇹🇷🇩🇪 pic.twitter.com/Tt3fyW6d7V
— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) October 14, 2023
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır’ın başkenti Kahire’de Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock’la de bir araya geldi. İki bakan, İsrail’in Gazze’ye saldırıları, Gazze’ye yönelik insani yardımlar ve Gazze’den tahliyeleri görüştü.
Türkiye’nin yardımları ulaştı
Türkiye tarafından askerî uçakla gönderilen yardımlar Mısır’a ulaştı. Abluka altında tutulan Gazze Şeridi’ndeki Refah Sınır Kapısı, Mısır’a açılacak ve söz konusu malzemeler Gazze’ye buradan götürülecek. Hakan Fidan, Türkiye’nin Gazze’ye iletilmek üzere Mısır’a insanî yardım göndermesinin ardından Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin daveti üzerine Kahire’ye gitmişti.
Düzelen ilişkiler
Türkiye ve Mısır arasında kopan diplomatik ilişkiler 2021 yılında normalleşme sürecine girmişti. Ağır aksak ilerleyen süreç, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin Katar’da kısa bir görüşme yapması ardından hız kazanmıştı.
Kasım 2022’de Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın açılışı sırasında Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad es-Sani’nin aracılığıyla iki lider, ilk kez bir araya gelmişler ve kısa bir görüşme gerçekleştirmişlerdi.
Ardından Dışişleri Bakanlarının yürüttüğü süreç iki ülkenin büyükelçi atamasıyla sürmüştü.
İlişkilerin koptuğu 2013 yılından sonra Mısır’dan ilk üstü düzey ziyaret 6 şubatta yaşanan Kahramanmaraş deprem felaketlerinin ardından gelmişti. Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Türkiye’ye gelerek dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavışoğlu ile görüşmüştü.
Çavuşoğlu da Mart ayında Mısır’a giderek 10 yıl sonra Türkiye’den bakan düzeyinde yapılan ilk ziyareti gerçekleştirmişti.