Kuzey Kore Güney’e çöp dolu balonlar göndermeye ilk başladığında bir rivayeti hatırlatmıştık: İran Şahı İsmail, Yavuz Sultan Selim’e zamanında kıymetli eşyalarla dolu bir sandık göndermiş. Ancak sandığın içinde bir de hayvan pisliği varmış. Karşılığında Selim de Şah İsmail’e lokum göndermiş ve “Herkes yediğinden ikram eder” demiş. Ancak bu bir rivayet ve hikayenin kahramanlarının yer değiştirdiği versiyonları da var. Şimdi ise modern ve kahramanlarının belli olduğu bir hikayeyle karşı karşıyayız. Zira Kuzey’in çöplerine karşı Güney’deki aktivistler Kuzey’e K-pop ve Kore dizisi yükledikleri USB’ler göndermeye başladı.
Özgür Kuzey Kore İçin Savaşanlar (FFNK) grubu bu sabah dev balonları gökyüzüne bıraktı. Balonların çoğunun tepesinde “Halk düşmanı Kim Jong Un Güney Kore’ye çer çöp yolladı ama biz sığınmacılar Kuzey Kore’deki yurttaşlarımıza gerçeği ve sevgiyi yolluyoruz” yazılı posterler asılıydı. FFNK, yollanan torbaların içine Kim’i kınadıkları 200 bin broşür, K-Pop videoları ve televizyon programlarını içeren beş bin USB bellek ve iki bin adet bir dolarlık banknot koyduklarını söylüyor.
FFNK gibi gruplar yıllardır böyle balonları Kuzey’e gönderiyor. Kimi zaman balonun yerini şişeler alıyor, dış dünyadan haber almak isteyenlere ulaşır diye USB bellekler şişelere konup suya bırakılıyor. Bu balon ve şişelerin içinde sadece propaganda broşürleri ve USB bellekler değil, ilaç, radyo ve yiyecek de oluyor. Kuzey Kore hükümeti bu balon ve şişelere tepki olarak geçen ay Güney Koreli yetkililerin “pislik” olarak nitelediği çöp, toprak, kağıt ve plastik parçalarından oluşan kendi balonlarını göndermeye başlamış ve “çöp”leri temizlemenin ne kadar zor olduğunu Güney’e kanıtlamak istediğini söylemişti.
Kuzey Kore’nin resmi haber kuruluşu KCNA, Savunma Bakanı Yardımcısı Kim Kang Il’e dayandırdığı haberinde Güney’e 15 ton çöp taşıyan toplam 3500 balon gönderdiklerini iddia etmişti. Bu balonlar geçen hafta Güney’e inmeye başlayınca ülkede uçak seferleri geçici olarak aksadı, yetkililer bölge sakinlerinden evlerinde kalmalarını istemek zorunda kaldı. Pazartesi itibarıyla Güney Kore ordusu yaklaşık bin balona ulaştıklarını söylemişti.
Balonu yollayan da zamanında bu balonlardan ilham almış
Güney Koreli aktivistler hükümet tarafından yıllar önce yasaklanmış olmasına rağmen kuzeye balon göndermeye devam edeceklerini söyledi. Kendisi de yıllar önce Güney’e kaçan Kuzeyli sığınmacı ve aynı zamanda FFNK’nin lideri Park Sang Hak, gönderdikleri materyalleri “gerçeğin ve özgürlüğün mektupları” olarak niteliyor.
Kuzey Kore’deyken bu balonların dış dünyaya açılan kapısı olduğunu söyleyen Park ilk kez balonlardan birini gördüğü anı şöyle anlatıyor: “Bu yuvarlak şey aniden büyük bir gürültüyle patlayıverdi. Ardından gökyüzünden broşürler düşmeye başladı. Bunlara bakmamam gerektiğini biliyordum. Bu yüzden cebime bir tanesini atıverdim ve içinde ne yazdığını okumak için tuvalete gidene kadar sakladım.” Cebindeki broşürde Güney’e gitmeden önce Çin’e uğrayan Kuzeyli sığınmacıların kaçış hikayeleri anlatılıyordu.
Sekiz yıl sonra Kuzey’den kaçan Park, 2000 yılında kendini Güney’de buldu, 2006’da da Kuzey’e balon gönderme görevini devraldı. Gönderdiği broşürlerde Kim’in üvey kardeşi Kim Jong Nam’ın suikasta uğraması da dahil Kim ailesi hakkında bilgiler ve Güney Kore’nin ekonomik ve siyasi durumu hakkında kitapçıklar var.
CNN International’a demeç veren Park “Güney Kore, Kuzey Kore’de öğrendiğim gibi Amerikan kolonisi ya da çorak bir araziden ibaret değil. Para, ilaç, hakikât ve sevgi gönderiyoruz ama karşılığında pislik ve çöp mü alıyoruz? Bu insanlık dışıdır, barbarca bir harekettir” diye tepki gösterdi.
Güneyliler tedirgin: Ya savaş çıkarsa?
Öte yandan sınıra yakın yerlerde yaşayan Güney Koreliler tedirgin. Yongin kentinde yaşayan 84 yaşındaki Song Kwang Ja “Kore Savaşı’nı da gördüm, diğer zorlukları da yaşadım. Ya başka bir savaş çıkarsa? Eski günleri hatırlayıverdim. Düşünüp konuşurken bile tüylerim diken diken oluyor” dedi.
Bu endişeler çok da boşa diyemeyiz. İki ülke arasında yükselen tansiyonun sonucu olarak bu hafta Güney Kore, Moon Jae In döneminde imzalanan ve iki Kore arasındaki ilişkilerin düzeleceği yönünde umut ışığı olan sınırda askeri faaliyet yürütmeme anlaşmasını resmen askıya aldı. Bu anlaşmayı askıya alma meselesi balonların da öncesinde konuşuluyordu. Kuzey yörüngeye casus uydu yerleştirince Güney tehditler savurmuş, Kuzey de anlaşmadan çekilmenin kendileri için sorun olmayacağını söylemişti. Ayrıca Kuzey önceki aylarda Güney’i “düşman” ülke olarak niteleyerek gelecekte birleşme umudunu yerle bir etti.
